1. Ngăn chặn hấp thu dưỡng chất
Đậu nành và sữa đậu nành không lên men thường chứa hàm lượng acid phytic khá cao, thường có ở vỏ hạt. Acid phytic gây cản trở sự hấp thu qua ruột của một số loại vitamin và khoáng chất thiết yếu như canxi, i-ốt, magie, sắt, kẽm. Điều này được cho là dẫn đến sự thiếu hụt các khoáng chất kể trên trong cơ thể, ngay cả khi bạn đã áp dụng một chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất.
Bên cạnh đó, enzyme inhibitors trong đậu nành cũng ngăn cản hoạt động của trypsin và các enzyme khác (những chất cần thiết cho quá trình hấp thu chất protein), dẫn đến thiếu hụt chất đạm trong cơ thể. Với sữa đậu nành sản xuất công nghiệp, các nhà sản xuất thường ngâm đậu nành trong dung dịch kiềm (alkaline) sau đó đun ở 115oC trong nồi áp suất. Cách làm này khiến chất đạm càng khó tiêu hơn.
2. Giảm tổng hợp hormone tuyến giáp
Đã có không ít tài liệu chứng minh chất isoflavone trong sữa đậu nành có ảnh hưởng tiêu cực đến sự tổng hợp hormone tuyến giáp ở những người sử dụng thường xuyên.
Để sản xuất ra được loại hormone này, tuyến giáp cần sử dụng enzyme peroxidase để ôxy hóa i-ốt. Trong khi đó, chất isoflavone có trong sữa đậu nành lại ức chế và làm cản trở hoạt động của enzyme peroxidase. Và hệ quả là, lượng hormone tuyến giáp bị giảm sút, gây ra các triệu chứng như: cơ thể mệt mỏi, thờ ơ, rụng tóc, trí nhớ kém và bệnh bướu cổ.
Ngoài ra, isoflavones còn là nghi can trong việc hình thành các cục đông máu, thủ phạm của những cơn đau tim và đột quỵ. Chất này được cho là có thể gây ức chế tập tiểu cầu hoặc vón cục gây đông máu.
3. Dị ứng ở trẻ em
Mặc dù, dị ứng đậu nành không thường xuyên và không nghiêm trọng đến mức phải điều trị tại bệnh viện nhưng nó có thể gây tiêu chảy, ói mửa, đau dạ dày. Những bà mẹ đang có ý định cho con uống sữa đậu nành thay thế sữa bò (do dị ứng sữa bò) cần cẩn trọng. Có tới 30-50% trẻ em bị dị ứng với công thức sữa bò cũng dị ứng sữa đậu nành.
Ngoài ra, sử dụng sữa đậu nành và các chế phẩm từ đậu nành thường xuyên có thể khiến cho bé bị thừa mangan, gây tổn thương thần kinh. Vì cây đậu nành hấp thụ một lượng lớn mangan từ đất trồng, sữa đậu nành thường nhiều mangan gấp 200 lần so với sữa mẹ.
4. Dậy thì sớm ở bé gái và “nữ tính hóa” ở bé trai
Đậu nành rất tốt cho phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh vì phyto-estrogen (một loại hormone thực vật) trong đậu nành có thể thay thế lượng hormone estrogen (nội tiết tố nữ) bị mất trong cơ thể, giúp giảm bớt các triệu chứng khó chịu trong thời kỳ này. Nhưng, loại hormone thực vật này lại không tốt cho trẻ em.
Các loại hormone thực vật này có thể bắt chước hormone estrogen trong cơ thể. Và đó chính là lý do khiến estrogen trong đậu nành bị nghi ngờ có liên quan đến hiện tượng dậy thì sớm ở các bé gái. Bác sỹ nhi khoa khuyến cáo, nếu bé gái ăn nhiều đậu nành sẽ khiến phát triển núi đôi và lông mu sớm (trước khi bé được 8 tuổi).
Bên cạnh kích thích dậy thì sớm, estrogen còn ức chế sự phát triển testosterone bình thường ở nam giới nói chung và các bé trai nói riêng, gây ra những thay đổi trong quá trình phát triển tính cách của trẻ. Các nhà khoa học đã phát hiện: Ở những trẻ thường xuyên sử dụng đậu nành, hợp chất estrogen trong cơ thể cao gấp 22.000 lần so với những bé trai được bú mẹ.
5. Giảm quân số “đội tinh binh”
Một số tài liệu còn cho rằng, estrogen trong đậu nành có liên quan đến việc giảm số lượng tinh trùng ở nam giới, làm giảm khả năng có con. Vì vậy những tài liệu này khuyên các quý ông phải ngưng ăn đậu nành trước 3 tháng nếu muốn có con. Họ cho rằng, cách chế biến cổ truyền có lên men (ví dụ làm đậu tương) sẽ tốt hơn là phương pháp sản xuất công nghiệp, nhất là không cho lên men.
Một nghiên cứu được thực hiện bởi Hhoa Dinh dưỡng, Trường Sức khỏe cộng đồng Harvard, Mỹ cũng cho thấy: Những người có khẩu phần ăn mà trong đó đậu nành chiếm một nửa lượng thực phẩm, duy trì trong 3 tháng sẽ khiến lượng tinh trùng bị giảm xuống, thấp hơn 41 triệu/ml so với những người không ăn đậu nành.
Mặc dù chưa xác định rõ nguyên nhân nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng đậu nành làm tăng lượng hormone estrogen, gây ảnh hưởng tiêu cực tới khả năng sản xuất tinh trùng và làm rối loạn việc sản xuất một số hormone khác.
Tuy nhiên, đây vẫn là vấn đề đang gây tranh cãi và chưa có kết luận cuối cùng.
6. Không phù hợp với bệnh nhân gút, dạ dày, sỏi thận
Lượng purine có trong sữa đậu nành có thể trở thành mối nguy hiểm đối với bệnh nhân gout, căn bệnh gây ra bởi sự rối loạn chuyển hóa purine. Uống sữa đậu nành có thể khiến niêm mạc của bạn bị kích ứng, gây ra đau dữ dội, sưng và viêm.
Ngoài ra, người bị viêm dạ dày cấp và mạn tính, loét dạ dày, viêm thận, sỏi thận cũng không nên dùng sữa đậu nành. Uống sữa đậu nành dễ gây ra tình trạng dư thừa acid trong dạ dày, gây đầy hơi. Oxalat có trong sữa đậu nành cũng rất dễ kết hợp với calci trong thận tạo ra sỏi thận.
