Mùa xuân, thời điểm bắt đầu của năm mới cũng là lúc nhiều lễ hội lớn trải dài từ bắc đến nam diễn ra. Hãy lựa chọn cho mình những lễ hội phù hợp để du xuân ngày đầu năm, cầu an cho gia đình và gặp nhiều may mắn.
Hội rước pháo làng Đồng Kỵ, Bắc Ninh
Đây được coi là lễ hội được tổ chức sớm nhất trong năm mới, thường khai hội vào ngày mùng 4 tháng Giêng. Tại đây, người dân làng Đồng Kỵ (Đồng Quang, Từ Sơn, Bắc Ninh) tưởng nhớ, tái hiện lại âm vang ngày Thánh Thiên Cương - vị tướng sau này được dân tôn thờ làm thành hoàng làng, người ra lệnh xuất quân đánh giặc.
Lễ hội gò Đống Đa, Hà Nội
Diễn ra hằng năm vào ngày mùng 5 Tết, đây là lễ hội chiến thắng được tổ chức để tưởng nhớ tới công tích lẫy lừng của vua Quang Trung. Sau những hội trống, chiêng báo hiệu bắt đầu cuộc rước thần chiến thắng, tượng trưng biểu dương khí thế quân Tây Sơn, từ đình làng Khương Thượng về gò Đống Đa. Tham gia cuộc rước có thanh niên các làng: Khương Thương, Thịnh Hào… mặc lễ phục hội, đi sau là cơ, biểu, lộng kiệu… và cuối đoàn rước là hình tượng “con rồng lửa” kết bằng rơm. Chùa Đồng Quang gần gò Đống Đa là nơi diễn ra lễ cầu siêu, dâng hương tưởng nhớ công ơn của những anh hùng, nghĩa sĩ đã vì dân, vì nước. Sau phần nghi lễ là các trò chơi dân gian vui khỏe, đua tài, đua trí như: Múa rồng, múa lân, đấu vật, chơi cờ, chọi gà…
Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn
Diễn ra trong khoảng mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng, lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, Hà Nam là một lễ hội mang ý nghĩa khuyến nông, là nét đẹp văn hóa trở về nguồn cội, có lịch sử diễn ra từ thế kỷ X trên quê hương vua Lê Đại Hành và được khôi phục sau nhiều năm thất truyền kể từ năm 2009.
Lễ hội gồm phần lễ và phần hội. Có rất nhiều các lễ khác nhau trải dài trong 3 ngày: lễ cáo yết Thành Hoàng, lễ rước nước lên chùa Đọi; lễ sái tịnh, hội thi vẽ và trang trí trâu, lễ rước kiệu đón vua, lễ tịch điền... Phần hội ngày nay được tổ chức các gian hàng trưng bày sản phẩm, bán hàng lưu niệm; tổ chức giải vật Tịch điền Đọi Sơn và một số trò chơi dân gian, vui chơi giải trí..
Hội Lim, Bắc Ninh
Hội Lim là một lễ hội lớn đầu xuân vùng Kinh Bắc được tổ chức từ ngày 12 đến 14 tháng Giêng hàng năm, trên địa bàn huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh. Vào 8h sáng ngày chính hội 13 tháng Giêng, hội Lim được mở đầu bằng lễ rước. Đoàn rước với đông đảo người dân tham gia trong những bộ lễ phục ngày xưa, sặc sỡ sắc màu và cũng vô cùng cầu kì, đẹp mắt kéo dài tới cả gần cây số. Trong ngày lễ, có nhiều nghi lễ và trò chơi dân gian như đấu võ, đấu vật, đấu cờ, đu tiên, thi dệt cửi, nấu cơm.
Đặc sắc hơn cả là phần hát hội. Hội thi hát được tổ chức theo hình thức du thuyền hát quan họ. Tại một hồ nước nhỏ sát bên cánh đồng làng Lim, chiếc thuyền hình rồng được sơn son thếp vàng rời bến trong những câu hát đậm đà nghĩa tình. Một bên thuyền là các liền chị, đối diện là những em nhỏ xúng xính trong những tà áo tứ thân. Các liền anh thì đứng hoặc ngồi sát hai phía đầu và cuối thuyền. Tối ngày 12 sẽ là đêm hội hát thi quan họ giữa các làng quan họ. Mỗi làng quan họ dựng một trại tại phần sân rộng của đồi Lim. Đây là phần hội hay nhất của cả hội Lim.
 |
Lễ hội chùa Hương, Hà Nội
Lễ hội chùa Hương, Hà Nội
Chùa Hương nằm trong khu thắng cảnh Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội. Trong hành trình trẩy hội chùa Hương được coi là về miền đất Phật. Cùng lễ hội chùa Yên Tử và lễ hội chùa Bái Đính, đây là một trong những lễ hội nổi tiếng nhất ở miền Bắc, thể hiện qua sự quá tải về lượng Phật tử tham gia hành hương.
Lễ hội Chùa Hương thường được khai hội vào ngày 6 tháng Giêng và kéo dài đến hết tháng 3 Âm lịch. Thuộc xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức, Hà Nội, lễ hội chùa Hương là một trong những lễ hội đông và kéo dài nhất cả nước. Đến đây, du khách không chỉ được tham gia vào hành trình về cõi Phật mà còn được đắm mình trong không gian của non nước mênh mông với hàng giờ ngồi thuyền ngắm cảnh.
Trước hội, phần lễ thường diễn ra vào ngày mùng 4. Hai quả pháo lớn tượng trưng cho pháo Nhất, pháo Nhì được các thanh niên trai tráng trong làng rước từ nhà ông đám trưởng (Trưởng Ban Khánh tiết) ra đình cùng với đoàn tế hàng trăm người trong sự chứng kiến và háo hức của hàng nghìn khách thập phương. Các hoạt động văn hoá thể thao xung quanh khu vực diễn ra hội làng cũng không kém phần sôi nổi như hát quan họ, hát tuồng cùng các cuộc so tài môn cầu lông, bóng chuyền, cờ tướng, chọi gà…
Không chỉ là danh thắng nổi tiếng với phong cảnh hữu tình từ non nước mênh mông của suối Yến tới chảnh sắc hùng vỹ của động Hương Tích, chùa Hương còn tập hợp nhiều đền chùa, hang động gắn liền với núi rừng, trở thành quần thể thắng cảnh rộng lớn, một kiến trúc hài hòa giữa thiên nhiên. Đã từ lâu, nơi này trở thành Di tích quốc gia, đồng thời mang nhiều giá trị văn hóa tâm linh trong tín ngưỡng đạo Phật của người Việt từ xa xưa tới nay.
Lễ hội đền Trần, Nam Định
Một trong những ngày hội xuân nổi tiếng nhất Việt Nam là lễ khai ấn đền Trần, Nam Định, tổ chức từ ngày 14 tháng Giêng hàng năm. Ngày hội được tổ chức nhằm tri ân công đức của 14 vị Vua Trần.
Điểm nhấn trong ngày hội là lễ khai ấn thu hút hàng vạn người từ khắp nơi tới để xin một năm mới phát tài, thành đạt. Lễ hội bắt đầu bằng lễ khai ấn từ giờ Tý giữa đêm. Sau lễ khai ấn sẽ tới những nghi thức quan trọng như rước nước, tế cá. Ngày hội còn tổ chức xen kẽ nhiều hoạt động truyền thống như hát chèo, mùa rồng, hát chầu văn, thi đấu cờ người, đấu vật…
Lễ hội Yên Tử, Quảng Ninh
Bắt đầu từ mồng 10 tháng Giêng tới hết tháng 3 âm lịch, khách thập phương lại nô nức tới Quảng Ninh đi trẩy hội Yên Tử.
Chùa Yên Tử nằm ở độ cao hơn 1000m so với mực nước biển, không chỉ nổi tiếng với cảnh đẹp hữu tình, còn là nơi hình thành nên thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Yên Tử đã trải qua hơn 1000 năm lịch sử với nhiều công trình kiến trúc đa dạng từ chùa tháp, những di vật cổ quý có giá trị còn được lưu giữ. Nơi này trở thành bảo tàng kiến trúc văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc. Bởi vậy, lễ hội xuân Yên Tử hàng năm mang ý nghĩa thiêng liêng, thể hiện nét đẹp hòa quyện giữa lịch sử và thiên nhiên.
Là một trong những trung tâm Phật giáo của Việt Nam, Yên Tử mỗi năm vào mùa lễ hội thu hút hàng trăm nghìn lượt khách hành hương. Lễ hội Yên Tử được tổ chức hàng năm bắt đầu từ ngày 10 tháng giêng và kéo dài hết tháng 3 Âm lịch. Hằng năm, tới dịp lễ hội, du khách đổ về Yên Tử (Quảng Ninh) từ sáng sớm, để được chạm tới ngôi chùa làm bằng đồng nằm trên đỉnh non thiêng.
Từ xưa, núi rừng Yên Tử được biết đến và ngợi ca là "phúc địa", bởi nơi đây có vẻ đẹp hoang sơ, có không gian thiên nhiên bao la kỳ vĩ. Yên Tử là vùng non thiêng đại ngàn trong tâm thức của người Việt Nam, nơi phát tích của Thiền phái Trúc Lâm, một dòng Thiền mang đậm bản sắc văn hoá, tín ngưỡng dân tộc... Khu di tích Yên Tử bao gồm một hệ thống chùa, am, tháp và rừng cây cổ thụ hoà quyện với cảnh vật thiên nhiên, nằm rải rác từ dốc Đỏ đến núi Yên Tử theo chiều cao dần thuộc xã Thượng Yên Công, Uông Bí.
Lễ hội Lồng Tồng, Tuyên Quang
Lễ hội Lồng Tồng là lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Tày tỉnh Tuyên Quang. Lễ hội được tổ chức vào mùng 8 tháng Giêng hàng năm với mong ước cầu một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình ấm no, hạnh phúc.
Trong ngày này, nhà nào cũng chuẩn bị các vật phẩm làm ra từ nông nghiệp để dâng lên các vị thần linh, như bánh chưng, thịt lợn, trứng luộc, xôi ngũ sắc. Ngoài phần lễ, phần hội gắn liền với các trò chơi dân gian luôn được đồng bào và du khách đón đợi như ném còn, đi cà kheo, múa rối, chọi gà, đánh đu, múa võ, kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ và hát then.
Hội cầu ngư, Huế
Cứ 3 năm một lần vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, tới ngày 12 tháng Giêng âm lịch, lễ hội cầu ngư lớn nhất của Huế lại được dân chài ở Thái Dương Hạ, Thuận An, thành phố Huế, tổ chức.
Ngày hội là dịp để người dân tưởng nhớ công ơn của Trương Quý Công - người làm nghề chài lưới, đánh bắt rồi truyền dạy lại cho các thế hệ sau đã hơn 700 năm. Để ghi nhớ công đức của Ngài và cầu mưa thuận gió hòa, ngày hội diễn ra vào đúng ngày mất của ông - 12 tháng Giêng âm lịch.
Lễ hội Đống Đa - Tây Sơn, Bình Định
Vào chiều mồng 4 và mồng 5 tết âm lịch, người dân Bình Định cùng du khách cả nước lại náo nức đón chào lễ hội Đống Đa - Tây Sơn để tưởng nhớ người anh hùng áo vải Quang Trung và kỷ niệm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, đánh 29 vạn quân Thanh xâm lược.
Đây là một trong những ngày hội lớn nhất cả nước vào dịp đầu xuân. Ngoài nghi thức truyền thống, ngày hội còn có những hoạt động văn hóa dân gian như biểu diễn võ thuật Tây Sơn, đua thuyền, hát tuồng, tái diễn các trận đánh lịch sử như ngày vua Quang Trung ra trận…
Lễ hội đền Bà Đen, Tây Ninh
Lễ hội đền Bà Đen (Tây Ninh) là một trong những lễ hội đông vui nhất phương Nam. Lễ hội thường kéo dài từ đầu đến hết tháng Giêng, đón hàng triệu du khách từ TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh khác thuộc Nam bộ đổ về hành hương, lễ bái và thăm quan du lịch. Đoàn hàng nghìn người rồng rắn leo núi lên lễ đền Linh Sơn Thánh Mẫu là một trong những cảnh tượng quen thuộc đối với các du khách tới trẩy hội.
Điểm ấn tượng nhất khi tới lễ hội đền Bà Đen là văn hóa mộ đạo, không đặt nặng vấn đề cúng tiền. Du khách có thể lưu lại chùa một hai ngày, thưởng thức cơm chay, rồi tha thẩn lên đỉnh núi ở độ cao 380m nơi có Miếu Sơn Thần để ngắm mây vờn quanh chân và tận hưởng phong cảnh hùng vĩ của Núi Bà.
Lễ hội đền Bà Đen diễn ra từ ngày mồng 10 đến 15 tháng Giêng, và là một trong những lễ hội mùa xuân lớn nhất ở khu vực phía nam.
Trước khi khai hội, từ chiều 30 Tết hàng năm, hàng vạn người đổ về đây hành hương, lễ bái và tham quan rất đông. Trên đường leo núi, du khách có thể dừng chân ở đền Linh Sơn Thánh Mẫu hoặc Miếu Sơn Thần, vừa có dịp vãn cảnh hùng vỹ, vừa tham dự các hoạt động văn hóa tâm linh.
Lễ đền miếu Bà Chúa Xứ, An Giang
Lễ hội miếu Bà Chúa Xứ là một trong những lễ hội lớn nhất miền tây nam bộ, cũng là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với Bà Chúa Xứ. Ngày hội tổ chức từ đêm 23/4 đến 27/4 âm lịch tại miếu Bà Chúa Xứ thuộc phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Mỗi ngăm, ngày hội thu hút trên 2 triệu lượt khách về hành hương.
Đến với Hội Bà Chúa Xứ, du khách thập phương thường dâng hương cầu xin tài lộc và du ngoạn thắng cảnh núi Sam.
Lễ hội Bà Chúa Xứ bao gồm năm lễ: Lễ tắm Bà, Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về Miếu Bà, Lễ Túc Yết, Lễ xây chầu, Lễ Chánh tế. Bên cạnh các nghi lễ còn có những hoạt động văn hóa nghệ thuật dân gian cũng được biểu diễn như múa mâm thao, múa đĩa chén, múa lân…