Đây là lần đầu tiên kể từ khi Liên Xô sụp đổ và lễ duyệt binh được nối lại năm 1995, lễ duyệt binh không diễn ra vào Ngày Chiến thắng 9/5. Ngày Chiến thắng là ngày kỷ niệm chiến thắng hoàn toàn của các nước Đồng minh chống phát xít. Đúng 0 giờ 43 phút ngày 9/5/1945 (giờ Mátxcơva), đại diện của Đức Quốc xã ký biên bản xác nhận đầu hàng không điều kiện.
Theo chương trình dự kiến, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ có bài phát biểu thứ 17 của ông tại lễ duyệt binh sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Sergey Shoigu kiểm tra đội duyệt binh. Đi cùng ông Shoigu là chỉ huy cuộc duyệt binh – Tư lệnh Lực lượng Bộ binh Oleg Salyukov.
Dự kiến, ngoài các quân nhân Nga, binh sĩ đến từ 20 nước khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Mông Cổ, Serbia, Pháp, Anh, Mỹ, Ba Lan… cũng sẽ tham gia lễ duyệt binh, trong đó có một số nước tái tham dự sau 5-10 năm vắng mặt, theo hãng tin Nga Sputnik.
Sẽ có 20 loại xe bọc thép và khí tài phòng không-không quân lần đầu tiên xuất hiện trong lễ duyệt binh, bao gồm xe chiến đấu bộ binh Kurganets-25, hệ thống phòng không mới nhất S-300V4 và S-350, nhật báo Nga Komsomolskaya Pravda đưa tin. Lễ duyệt binh sẽ có sự góp mặt của khoảng 16.000 người thuộc khối bộ binh, 4.500 người thuộc khối xe cơ giới (với khoảng 250 xe), 600 người thuộc khối không quân (với 75-80 máy bay) và 1.250 nhạc công, theo Komsomolskaya Pravda.
Tập luyện duyệt binh ở Mátxcơva. Ảnh: Pravda.Khách mời
Về khách mời tại lễ duyệt binh năm nay, Nga đưa ra những lời mời chính thức đầu tiên trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh G20 hồi tháng 6/2019 tại thành phố Osaka của Nhật Bản năm 2019. Lời mời được gửi tới Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, hãng tin Nga TASS đưa tin. Tuy nhiên, Tổng thống Trump sau đó từ chối lời mời; ông có thể cử Cố vấn anh ninh quốc gia Robert O'Brien tới dự, theo hãng tin Mỹ AP.
Tháng 12/2019, Đại sứ quán Nga ở Ankara gửi lời mời chính thức tới Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan. Tổng thống Putin cũng mời lãnh đạo các thành viên Cộng đồng các quốc gia độc lập và Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể, theo hãng tin Nga Interfax.
Tháng 1/2020, cựu Tổng thống Ba Lan Lech Walesa bày tỏ sẵn sàng tới Mátxcơva dự lễ duyệt binh nếu được mời. Trả lời phỏng vấn hãng tin Unian của Estonia, Bộ trưởng Quốc phòng Estonia Juri Luik bóng gió nói rằng, ông sẽ không khuyến nghị Tổng thống Estonia Kersti Kaljulaid dự lễ duyệt binh. Trả lời phỏng vấn Sputnik, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc Tijjani Muhammad-Bande nói rằng, ông sẽ lấy làm vinh dự nếu được mời tham dự lễ duyệt binh.
Nga có kế hoạch bắn pháo hoa mừng Ngày Chiến thắng tại 16 địa điểm. Ảnh: Pravda. Tác động của đại dịch
Khi các cuộc tập dượt cho lễ duyệt binh bắt đầu ngày 24/3 ở trung tâm huấn luyện Alabino, đại dịch COVID-19 ảnh hưởng rất tiêu cực đến lễ duyệt binh.
Chính quyền thành phố Mátxcơva đề xuất tổ chức lễ duyệt binh không có khán giả để bảo vệ sức khỏe người dân, đặc biệt là các cựu chiến binh Chiến tranh thế giới thứ hai và gia đình. Chỉ có một số ít phóng viên, người quay phim của các kênh truyền hình Nga và lực lượng báo chí của Bộ Quốc phòng Nga được tham dự, báo Nga The Moscow Times đưa tin.
Một số đề xuất khác cũng được thảo luận, như hoãn lễ duyệt binh tới 24/6 (ngày 24/6/1945, tại Mátxcơva, trên Quảng trường Đỏ diễn ra cuộc duyệt binh đầu tiên mừng chiến thắng phát xít trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại), 2/9 (ngày 2/9/1945, đế quốc Nhật đầu hàng, Chiến tranh thế giới thứ hai chấm dứt) hoặc 7/11 (ngày 7/11/1917, Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại giành thắng lợi), theo The Moscow Times.
Ngày 16/4, Tổng thống Putin tuyên bố hoãn lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng, không tổ chức vào ngày 9/5 như dự kiến ban đầu. Một ngày trước đó, đại diện của các hội cựu chiến binh Nga đề nghị ông Putin lùi thời gian tổ chức lễ duyệt binh. Lễ diễu hành Trung đoàn Bất tử (dự kiến cũng diễn ra ngày 9/5) cũng bị hoãn, TASS đưa tin.
Ngày 28/4, Tổng thống Putin thông báo một lễ duyệt binh trên không (trình diễn máy bay quân sự) sẽ được tổ chức ngày 9/5 ở Mátxcơva và nhiều thành phố khác của Nga, Sputnik đưa tin.
Binh sĩ các đơn vị quân sự địa phương tổ chức các “lễ diễu hành cá nhân” tại nhà nhiều cựu chiến binh Nga, theo BBC.
Theo truyền thống, 27 thành phố lớn khác của Nga (tính cả Sevastopol và Kerch ở bán đảo Crimea) dự kiến tổ chức các lễ diễu hành kỷ niệm cùng ngày diễn ra lễ duyệt binh ở Mátxcơva. Một số thành phố dự kiến tổ chức trình diễn máy bay trên không và tàu chiến trên biển, bao gồm Kaliningrad, Saint Petersburg, Sevastopol, Murmansk, Vladivostok và Astrakhan.
Ngoài ra, các lễ diễu binh kết hợp diễu hành dân sự cũng dự kiến được tổ chức ở 50 thị trấn, thành phố khác khắp nước Nga. Lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng cũng được tổ chức ở hầu hết các nước thuộc Liên Xô trước đây, như Belarus, Ukraine, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Georgia, Armenia, Azerbaijan, Tajikistan…
Máy bay trực thăng Nga Mi-24 tập bay trình diễn ngày ngày 4/5 ở Mátxcơva. Ảnh: Sputnik.  |
