Không thẩm định nhu cầu, cấp phép nhanh
Theo kết luận thanh tra, vào ngày 5/1/2014 và ngày 8/2/2015, bà Hoàng Thị Huệ (vợ ông Phạm Sỹ Quý) cùng 40 gia đình đã thỏa thuận về việc các hộ này góp tiền giao cho bà Huệ là người đại diện đứng tên trên hồ sơ giấy tờ về đất thực hiện nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại tổ 42, tổ 52 phường Minh Tân (TP Yên Bái, tỉnh Yên Bái) và thực hiện chuyển mục đích sang đất ở, sau đó chuyển giao lại cho các hộ để cải tạo thành khu dân cư sinh sống cùng nhau.
Biệt phủ của gia đình ông Phạm Sỹ Quý tại TP Yên Bái. Ảnh: Minh Đức Theo đó, bà Huệ đã nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của 4 hộ dân tại tổ 42, tổ 52 phường Minh Tân, TP Yên Bái tổng diện tích hơn 67.000 m2 đất với tổng số tiền theo hợp đồng chuyển nhượng là 950 triệu đồng vào năm 2014 và đầu năm 2016.
Ngày 2/7/2015, bà Huệ nộp 5 bộ hồ sơ xin chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở với tổng diện tích hơn 13.000 m2 và xin tách thành 11 thửa đất khác nhau.
Ngày 5/5/2016, bà Huệ nộp một bộ hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng hơn 300m2 đất rừng sản xuất sang đất ở.
Sau khi được UBND TP Yên Bái cho phép, và việc chuyển đổi mục đích sử dụng hoàn thành, tách thửa, Huệ đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở này cho 37 hộ (trong 40 hộ đã thỏa thuận với bà Huệ) với diện tích hơn 10.000 m2. Bà Huệ có đơn xin trả lại hơn 4.000m2 đất nông nghiệp cho nhà nước để làm đường đi chung cho các hộ dân trong đó có khu nhà của bà Huệ và đã được UBND TP Yên Bái giảm trừ khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Huệ.
TTCP xác định, qua thanh tra cho thấy trong 6 hồ sơ mà UBND TP Yên Bái cho phép bà Huệ chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở với tổng diện tích hơn 13.000m2, cơ quan chức năng, UBND TP Yên Bái đã không thẩm định nhu cầu chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở là vi phạm Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai.
Việc để bà Huệ và các hộ dân tự thành lập khu dân cư, tự làm đường giao thông là không tuân thủ các quy định của pháp luật về xây dựng và đất đai, không phù hợp với nội dung đã được Thủ tướng phê duyệt tại Nghị quyết 64 về quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của tỉnh Yên Bái.
Quyết định số 2821 của UBND tỉnh Yên Bái phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2015 của TP Yên Bái, diện tích đất nông nghiệp được chuyển mục đích sang đất ở tại phưởng Minh Tân là 1,42ha. Tuy nhiên chỉ tính riêng gia đình ông Quý đã được UBND TP Yên Bái cho phép chuyển đổi là hơn 1,3 ha và chiếm hơn 93% kế hoạch mà UBND tỉnh phê duyệt tại phường Minh Tân.
Ngoài ra UBND TP Yên Bái cho phép bà Huệ chuyển đổi hơn 1.000 m2 đất nuôi trồng thủy sản sang đất ở là không đúng về loại đất trong kế hoạch sử dụng đất năm 2015 đã được UBND tỉnh phê duyệt.
Đối với hơn 4.000m2 đất nông nghiệp bà Huệ trả lại để làm đường giao thông nội bộ là không đúng quy định theo Luật Xây dựng.
Thời điểm tháng 7, tháng 8/2015, sau khi tiếp nhận hồ sơ của bà Huệ, UBND TP Yên Bái đã ban hành 5 quyết định cho phép gia đình ông Quý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhanh hơn so với thời gian trung bình của các hộ khác.
Xây dựng trái phép, vượt diện tích cho phép
Cũng theo TTCP, việc UBND TP Yên Bái cấp phép xây dựng cho gia đình bà Huệ chưa đúng với quy định của Luật Xây dựng.
Theo đó, tại thời điểm thanh tra, bà Huệ xây dựng nhà 3 tầng, 1 tum, trên diện tích đất hơn 260m2, tổng diện tích sàn là hơn 845m2. TTCP kết luận gia đình bà Huệ đã xây thêm 1 tum, vượt diện tích 345m2 sàn xây dựng so với giấy phép được cấp.
Quang cảnh buổi công bố kết luận thanh tra. Ảnh: Tùng Duy. Ngoài ra, 1 nhà thờ gỗ cũ, 1 nhà sàn gỗ cũ, 1 cây cầu bắc qua hồ nước, 1 căn nhà mái bằng làm bếp đã xây dựng không phép và UBND TP Yên Bái cùng các cơ quan chức năng chưa thực hiện kiểm tra xử lý những vi phạm xây dựng trên của gia đình bà Huệ.
TTCP cũng cho rằng, trong quá trình xác định tiền sử dụng đất khi chuyển đổi mục đích sử dụng khu biệt phủ, cơ quan chức năng TP Yên Bái đã giảm trừ cho bà Huệ hơn 2 tỷ đồng được xác định chi phí đào, đắp mặt bằng là thiếu căn cứ, thiếu cơ sở thực tế.
Khi chuyển đổi mục đích sử dụng hơn 13.000 m2 đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, tổng số tiền bà Huệ phải nộp ngân sách nhà nước là hơn 6,4 tỷ đồng. Tuy nhiên qua kiểm tra, bà Huệ thường xuyên chậm nộp nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước. Theo thống kê có khoảng hơn chục lần bà Huệ nộp chậm, có lần chậm 20 ngày, có lần chậm khoảng gần 3 tháng.
Theo quy định cơ quan thuế phải xử lý việc chậm nộp trên của bà Huệ. Tuy nhiên chi cục thuế của TP Yên Bái đã không thông báo, không xử lý phạt nộp chậm đối với bà Huệ và việc này không đúng quy định, gây thất thu ngân sách.
Ngoài ra, UBND TP Yên Bái đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Huệ trong khi chưa xử lý việc nộp chậm của bà Huệ là chưa đúng với quy định của Luật đất đai và Luật quản lý thuế.
