Ngày 17/5, Thanh tra Bộ NN&PTNT công bố kết quả xác minh liên quan đến thông tin 100% mẫu ớt bột lấy tại TPHCM và một số tỉnh phụ cận bị nhiễm độc tố Aflatoxin, do Viện Pasteur TPHCM, công bố hồi cuối năm 2017.
Sau thông tin trên, Bộ NN&PTNT đã yêu cầu Thanh tra bộ, phối hợp với các đơn vị trong bộ và A86 (Cục An ninh kinh tế Nông, lâm, ngư nghiệp, Bộ Công an) kiểm tra, xác minh.
Theo đó, Thanh tra Bộ đã lập 2 đoàn kiểm tra đột xuất tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh ớt bột của 11 địa phương, đại diện ba vùng: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi; TPHCM, Đồng Tháp, Đồng Nai, Bà Rịa–Vũng Tàu, Bình Phước.
Đoàn kiểm tra đã lấy kiểm tra 3 đợt lấy mẫu, với 262 mẫu ớt bột, ớt khô nguyên liệu tại các cơ sở sản xuất, hộ kinh doanh trong chợ dân sinh và siêu thị.
Kết quả phân tích cho thấy, số mẫu vượt ngưỡng dư lượng Aflatoxin cho phép là 95 mẫu/262 mẫu (chiếm 36,25 %). Trong đó, tại cơ sở sản xuất, kho bảo quản chiếm 30,7 %, tại hộ kinh doanh trong chợ chiếm 48,6 %, tại siêu thị chiếm 21,62%.
Theo Thanh tra Bộ NN&PTNT, hầu hết các cơ sở sản xuất, chế biến, bảo quản, kinh doanh ớt bột khô là quy mô hộ gia đình, điều kiện chế biến, bảo quản không đảm bảo dẫn tới có độc tố vi nấm Aflatoxin trong sản phẩm ớt bột. Người sản xuất và kinh doanh thiếu hiểu biết về quy trình sản xuất, bảo quản để không tạo độc tố.
Nhiều địa phương có độ ẩm cao, mưa nhiều, không có thiết bị sấy, chủ yếu phơi tự nhiên, bao gói sơ sài dẫn đến ớt bột thường bị nhiễm nấm mốc Aspergillus flavus, Aspergillus parasiticus, đây là nguyên nhân chính sinh ra độc tố Aflatoxin.
Ngoài ra, do ớt bột là gia vị lượng sử dụng ít, nên thời gian qua công tác quản lý mới tập trung kiểm soát Rodamin B (phẩm màu sử dụng trong dệt nhuộm công nghiệp) và vi khuẩn E. coli, chưa chú ý đến kiểm soát Aflatoxin.
Xử lý nhiều cơ sở vi phạm về chỉ tiêu Aflatoxin
Cũng trong kết quả xác minh trên, Thanh tra Bộ NN&PTNT, phối hợp với Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản (Nafiqad), A86 đã xử lý đối với các cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh ớt bột có vi phạm.
Đối với các cơ sở sản xuất chưa đảm bảo điều kiện sản xuất như không có phòng bảo ôn hoặc hút ẩm (Ớt Chilli và ớt Capsicum, nguyên quả hoặc xay (dạng bột) yêu cầu độ ẩm bảo quản ớt bột là 11%), đoàn kiểm tra đã yêu cầu các cơ sở khắc phục ngay điều kiện sản xuất rồi mới được sản xuất tiếp.
Hầu hết các cơ sở sản xuất, chế biến, bảo quản, kinh doanh ớt bột khô là quy mô hộ gia đình, điều kiện chế biến, bảo quản không đảm bảo dẫn tới có độc tố vi nấm Aflatoxin trong sản phẩm ớt bột. Thanh tra Bộ cho biết, qua kiểm tra 5 công ty nhập khẩu và kinh doanh ớt bột cho thấy, dù có Giấy chứng nhận sản phẩm đảm bảo ATTP...nhưng rất nhiều lô hàng được nhập về, cơ sở không rút mẫu kiểm tra chất lượng, trong đó có chỉ tiêu độc tố nấm mốc Aflatoxin.
Đoàn kiểm tra đã yêu cầu các cơ sở nghiêm túc xem xét lại khâu bảo đảm điều kiện sản xuất, điều kiện bảo quản theo quy định pháp luật; kiểm tra, giám sát chất lượng từng lô hoặc kiểm tra xác xuất đối với ớt bột nói riêng và các hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc nói chung (lạc, đỗ, hồ tiêu, điều…) để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Đoành thanh tra đa xử phạt 5 cơ sở nói trên, với số tiền 110 triệu đồng, yêu cầu thu hồi và tiêu hủy toàn bộ số hàng vi phạm còn tồn trên thị trường và chịu mọi kinh phí cho việc thu hồi và tiêu hủy hàng vi phạm.
Cùng đó, Đoàn đã thông báo cho ban quan lý các chợ tiến hành xử lý và đình chỉ kinh doanh những sản phẩm ớt bột có Aflatoxin vượt ngưỡng.
Để khắc phục tình trạng ớt bột nhiễm độc tố Aflatoxin, gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng, Thanh tra Bộ đã kiến nghị Bộ NN&PTNT, cần có văn bản đề nghị Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác quản lý gia vị, ớt bột và các mặt hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc (lạc, đậu, vừng, hạt tiêu, hạt điều…), trong đó chú trọng công tác thanh, kiểm tra điều kiện sản xuất, chế biến, kinh doanh, bảo quản ớt nguyên liệu, ớt bột.
Bộ NN&PTNT chỉ đạo Nafiqad, phối hợp với Vụ Khoa học và Công nghệ ( Bộ Công Thương) và Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế) xây dựng tài liệu, phổ biến về các qui định trong sản xuất, kinh doanh ớt bột khô và các mặt hàng nông sản có nguy cơ lây nhiễm nấm mốc, nhằm ngăn ngừa độc tố Aflatoxin...
Nafiqad chủ động lấy mẫu giám sát Aflatoxin, phối hợp với Thanh tra Bộ tổ chức thanh tra, kiểm tra đột xuất và xử lý đối với cơ sở chế biến có mẫu phát hiện vi phạm; thông báo cho cơ quan kiểm tra của Bộ Công thương đối với mẫu lấy tại chợ, siêu thị có mẫu phát hiện vi phạm để xử lý theo quy định.
