Súng trường tiến công họ AK được xem là huyền thoại của các huyền thoại súng trên thế giới với hơn 100 triệu khẩu được sản xuất gồm nhiều biến thể, được chọn là vũ khí tiêu chuẩn ở quân đội 50 quốc gia (trong đó có Việt Nam). Thậm chí, ở nhiều nước, AK được lựa chọn làm biểu tượng trên quốc kì, quốc huy... Trong ảnh là chiến sĩ quân giải phóng miền Nam Việt Nam với khẩu AK-47.

Trong ảnh là mẫu AK-47 sản xuất hàng loạt đầu tiên vào đầu những năm 1950, đây có thể là xem là thế hệ đầu tiên của dòng họ súng trường huyền thoại AK. Ở mẫu sản xuất loạt này, piston và khối khóa nòng đã được thiết kế lại dạng liền khối với nhau. Súng có chiều dài 870mm, nòng súng dài 415mm, trọng lượng 4,3kg, hộp tiếp đạn 30 viên cỡ nòng 7,62x39mm.

Dựa trên AK-47, nhà thiết kế Mikhail Kalashnikov đã phát triển ra nhiều biến thể khác. Trong ảnh là mẫu AKS-47 báng gập được thiết kế để trang bị cho các đơn vị đặc nhiệm, lính dù và lính tăng thiết giáp (trong 4/5 thế hệ AK đều có biến thể báng gấp). AK-47 nói chung có tầm bắn hiệu quả dao động từ 250-600 mét tùy điều kiện sử dụng.

Biến thể hiện đại hóa đầu tiên của AK-47 là AKM - thế hệ thứ 2 của dòng AK. Điểm thay đổi lớn nhất trong biến thể này là vỏ buồng đạn mới, tăng tính cân bằng và làm chậm cơ cấu đập búa của kim hỏa, loa che lửa đầu nòng mới vát xiên ở phía trên nhằm tăng độ ổn định cho súng.

Trong ảnh là biến thể AKMS báng gập sử dụng cho các đơn vị đặc nhiệm. Ưu điểm của AKM và AKMS nói chung là trọng lượng nhẹ hơn nhờ những cải tiến về vật liệu và công nghệ chế tạo. Hai biến thể này nhẹ hơn AK-47 và AKS-47 gần 1kg.

Thế hệ thứ 3 của họ AK là khẩu AK-74 - biến thể hiện đại hóa sâu rộng của AK-47 được thực hiện vào những năm 1980. Từ biến thể này súng đã chuyển sang sử dụng loại đạn 5,45x39mm thay cho đạn 7,62x39mm ở AK-47. Các cải tiến mới cho phép AK-74 có thể tiêu diệt mục tiêu ở cự ly 800 mét với sự hỗ trợ của kính ngắm.

AK-74 và các nhánh của nó có khá nhiều cải tiến quan trọng như loa che lửa đầu nòng mới có tác dụng giảm giật và tăng độ chụm của đạn, khối khóa nòng được thiết kế lại để phù hợp với loại đạn mới. Trong ảnh là biến thể báng gấp AKS-74.

Biến thể rút gọn AKS-74U sử dụng cho các đơn vị đặc nhiệm, biến thể này hoạt động với vai trò như một súng tiểu liên. Ưu điểm của AK-74 nói chúng là có sơ tốc đầu nòng tương đối lớn 900m/s kết hợp với loại đạn được thiết kế tối ưu nên độ chính xác rất cao.

Biến thể AK-74M được giới thiệu vào những năm 1990, sử dụng các vật liệu tổng hợp trong chế tạo báng súng, ốp lót tay nhờ đó súng nhẹ hơn, độ bền cơ học cao hơn. Trong ảnh một lính dù Nga đang ngắm mục tiêu bằng kính ngắm 1P29 gắn trên AK-74M.

Theo Quốc Minh