Nằm đung đưa trên chiếc võng mắc giữa căn chòi bằng cây lá, ông Khải - người đàn ông lục tuần, có mái tóc gợn sóng tự nhiên cho biết, nông trại Viễn Phú Green Farm có trên 200 ha trồng lúa Hoa Sữa, 40 ha mặt nước nuôi cá, 40 ha rau quả…với đầy đủ hệ thống bờ bao, kinh mương thủy lợi. Nơi đây, gạo và các loại rau quả, cá được sản xuất theo qui trình khép kín từ khâu nuôi trồng đến chế biến để cho ra những chuỗi sản phẩm sạch, chất lượng cao.
"Ném " tiền vào vùng đất hoang vu
Vừa dạo bước trên bờ đất phèn đã mòn dấu chân người, ông Khải vừa kể về hành trình biến vùng đất hoang sơ này thành nông trại sạch. Năm 2009, ông bắt tay vào khai hoang, cải tạo đất và trồng trọt, chăn nuôi. Ông bỏ ra số tiền 4,5 triệu USD đầu tư vào vùng đất hoang vu, đường nhựa không có, đường sông cũng chưa thông. “Lúc đó, nhiều người cho rằng tôi làm nổi, chơi trội, quăng tiền vào vùng đất U Minh Hạ mà chưa biết cho ra kết quả ra sao”- ông Khải nhớ lại.
Vùng đất U Minh tràm mọc thành rừng, trải dài từ Kiên Giang đến Cà Mau. Khu vực thuộc địa phận tỉnh Kiên Giang được gọi là U Minh Thượng. Trong khi khu vực thuộc Cà Mau tương đối thấp nên gọi là U Minh Hạ. Thiên tai và nạn cháy rừng hoành hành đã ngày càng làm cho tài nguyên rừng nghèo đi. Người dân nơi đây cũng ngày càng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
Trả lời câu hỏi: "Nhiều nơi ở Ðồng bằng sông Cửu Long có đồng ruộng cò bay thẳng cánh và có điều kiện sản xuất lớn, giao thông thuận lợi nhưng sao ông lại tìm về đất U Minh xây dựng nông trại?" ông Khải bộc bạch, chân tình: "Qui trình sản xuất hữu cơ phải tìm đến vùng đất mới, hoang sơ, chưa chịu sự tác động sản xuất thông thường. Ðó là điều kiện tiên quyết để tôi chọn vùng đất này xây dựng trạng trạng sản xuất hữu cơ".
 |
Ông Võ Minh Khải (giữa) với các nhà khoa học về nông nghiệp tại Viễn Phú Green Farm.
Vừa chăn nuôi, trồng trọt, ông vừa cho xây dựng nhà máy xay xát lúa gạo riêng theo tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt của thế giới. Ðường giao thông không có, việc vận chuyển vật tư, máy móc và các trang thiết bị quá khổ để xây dựng nhà máy đều phải nhờ vào những chiếc phà bằng gỗ, nhích từng mét trên những con sông rạch nhỏ hẹp, cạn nước. “Gạo Hoa Sữa được sản xuất, chế biến theo qui trình hữu cơ nên không thể chế biến bằng công nghệ xay xát thông thường, vì sợ nhiễm dư lượng hóa chất nông nghiệp”- ông Khải lý giải.
Sau thời gian khai hoang, cải tạo đất, năm 2010 ông bắt đầu cho gieo trồng, thu hoạch rồi chế biến ra những hạt gạo chứa nhiều dược tính và đủ sắc màu trông rất lạ mắt. Ngắt những bông lúa vừa chín trên đồng rồi lột bỏ vỏ trấu để lộ hạt gạo màu tím, ông nói: “Sản phẩm chủ lực của nông trại Viễn Phú Green Farm là gạo Hoa Sữa với hơn chục loại, gồm các màu đen, tím, trắng, đỏ... Gạo Hoa Sữa có giá trị dinh dưỡng rất cao, hàm lượng đạm từ 10% đến 12% với 16 loại axit amino, riêng lisine cao gấp 3-4 lần gạo thường và rất nhiều vitamin B1, B2, phosphor, kẽm, sắt và nhiều vi chất khác”.
Ngồi bệt xuống bờ ruộng và cũng là đường nội bộ dành cho xe cơ giới đi ra đồng sản xuất, ông Khải cho biết, năng suất lúa được nâng dần từ vài tấn/ha lúc ban đầu lên 4 tấn/ha vào thời điểm hiện tại. “Năng suất như vậy nhưng giá trị kinh tế tương đương với những đồng ruộng có năng suất trên 40 tấn/ha, bởi sản phẩm gạo Hoa Sữa có giá trị xuất khẩu cao gấp hàng chục lần gạo thường”-chủ nông trại khẳng định.
 |
Ông Võ Minh Khải.
Ra sản phẩm xanh, sạch
Năm 2012, gạo Hoa Sữa của Viễn Phú Green Farm được tổ chức Quốc tế Control Union (Hà Lan) về sản xuất gạo hữu cơ BIO Organic cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn gạo hữu cơ, an toàn tuyệt đối, có lợi cho sức khoẻ. Ông Khải tự hào: “Không riêng gạo, các loại sản phẩm nông sản của Viễn Phú Green Farm được canh tác theo tiêu chuẩn hữu cơ, không dùng bất cứ loại phân hóa học, thuốc trừ sâu nào và không sử dụng loại giống biến đổi gene...”.
Ông chủ nông trại cho biết, qui trình sản xuất hữu cơ của Viễn Phú Green Farm dựa hoàn toàn vào thiên nhiên từ tuyển chọn giống, sản xuất, chế biến đến nguồn nước. Nói như vậy không có nghĩa hoàn toàn ngồi chờ hay phụ thuộc thiên nhiên, mà phải chủ động, đặc biệt về nguồn nước tưới. Ông cho biết đã chuẩn bị được hệ thống ao hồ, kênh mương chứa nước với khoảng 400.000m3...
“Xây dựng thương hiệu sản phẩm hữu cơ rất khó, phải từ nền móng là chọn đất sạch, rồi qui trình sản xuất nghiêm ngặt để cho sản phẩm siêu sạch. Gần chục năm qua, tôi đổ hàng triệu đô-la để xây dựng thương hiệu nhưng sản xuất lớn thì đang thiếu vốn.
Ông Võ Minh Khải-Chủ nông trại Viễn Phú Green Farm
“Nhờ vậy mà vụ hạn vừa rồi, Viễn Phú Green Farm đã chủ động nguồn nước tưới, gồm cả nước mưa và nước mặt tự nhiên nên sản xuất của chúng tôi diễn ra bình thường, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết khô hạn”-ông cho biết. Ông cũng chia sẻ, khi lúa có thiên địch, sâu bọ gây hại, ông “trị” bằng phương pháp thả vịt chạy đồng, bẫy bằng đèn chứ không sử dụng thuốc hóa học. “Xây dựng thương hiệu sản phẩm sạch phải bắt đầu từ tài nguyên đất, nước trong trồng trọt, chăn nuôi. Rồi qui trình sản xuất, chế biến riêng biệt để không bị hóa chất lẫn lộn”- ông Khải nói.
Sản phẩm gạo Hoa Sữa với thương hiệu Hoasuafood đã được xuất sang thị trường các nước Anh, Canada, Nga… và cá tai tượng xuất sang Ðức. Rau củ quả sản xuất theo mùa vụ căn cứ vào đơn đặt hàng.
Trăn trở…
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân ở miền quê Long Mỹ (Hậu Giang), cái nôi của lúa gạo, trong ông luôn bị thôi thúc câu hỏi làm thế nào để nâng cao vị thế của lúa gạo và cây trái miền Tây Nam bộ trên thị trường thế giới.
Sau khi tốt nghiệp đại học, chuyên ngành cơ khí nông nghiệp, Võ Minh Khải làm việc tại Viện Quy hoạch - Thiết kế nông nghiệp, sau đó chuyển về công tác tại Liên hiệp xuất nhập khẩu tỉnh Minh Hải (cũ). Rồi ông làm đại diện phân phối các chế phẩm sinh học về nông nghiệp và thủy sản cho nhiều nhãn hàng trên thế giới.
Có cơ hội được đi nhiều nơi, được tìm hiểu thị trường rộng lớn, ông Khải nhận ra hạt gạo quê nhà không thua kém nhiều nước nhưng luôn thiệt về giá, khó cạnh tranh vào những thị trường khó tính. Trong khi đó, đồng ruộng miền Tây và cả tính cần cù của người dân nơi đây rất phù hợp sản xuất gạo sạch cho thế giới. Vấn đề còn lại là cách thức tổ chức sản xuất.
Dẫu thật lạc quan và tự tin, song trên gương mặt ông chủ nông trại cũng không giấu được vẻ ưu tư. Ông kể, trước đây, có thời điểm nông trại Viễn Phú Green Farm thu hút vài trăm lao động, nhất là thời điểm mùa vụ. Tuy nhiên, hiện chỉ còn khoảng 60 người, với mức lương 3 triệu đồng đến 10 triệu đồng/người/tháng tùy theo trình độ, vị trí công việc. “Khó khăn về đồng vốn nên không thể mở rộng qui mô sản xuất” - ông Khải nói, đồng thời cho biết ông đi gõ cửa các ngân hàng nhưng thời hạn cho vay ngắn, chỉ 6 tháng và vốn nhỏ giọt nên không thể mở rộng sản xuất lớn.
Vừa mời khách ăn bánh bò làm bằng gạo Hoa Sữa và uống nước gạo Hoa Sữa, ông chủ nông trại vừa thông báo, tối nay, ông lên đường sang Nga để nhận giải thưởng về sản xuất nông nghiệp xanh.
