 |
Sáu thành viên trong gia đình được chôn cất trong bốn ngôi mộ tại đền Huaca Cao Viejo thuộc khu phức hợp khảo cổ El Brujo ở Peru.(Ảnh: Jeffrey Quilter) |
Theo một nghiên cứu di truyền mới, hai thiếu niên bị siết cổ cách đây 1.500 năm như một phần của nghi lễ tang lễ cổ xưa của người Andes. Nhưng đáng ngạc nhiên là dường như cậu bé đã bị hiến tế khi cha mình qua đời và cô bé đã bị hiến tế khi dì của cô qua đời.
Những người được chôn cất thuộc về nền văn hóa Moche, phát triển mạnh mẽ dọc theo bờ biển phía bắc Peru từ năm 300 đến năm 950 sau Công nguyên. Có rất nhiều bằng chứng khảo cổ học cho thấy người Moche thực hiện nghi lễ hiến tế người để tôn vinh các vị thần của họ, nhưng lại rất ít thông tin về các nghi lễ hiến tế trong đám tang của những người có địa vị cao.
"Hầu hết những gì chúng ta biết về việc hiến tế người của người Moche đều liên quan đến các hình thức hiến tế người rất công khai và ghê rợn", đồng tác giả nghiên cứu Lars Fehren-Schmitz, nhà khảo cổ học tại Đại học California, Santa Cruz, cho biết.
Nghi lễ hiến tế cho người chết
Các nạn nhân hiến tế được chôn cất trong một ngôi mộ bên dưới một công trình sơn giống như kim tự tháp có tên là Huaca Cao Viejo, được phát hiện ở Peru vào năm 2005. Nơi đây lưu giữ hài cốt của sáu người, bao gồm cả thi thể được bảo quản tốt của một người phụ nữ có địa vị cao có biệt danh là Señora de Cao [Quý bà Cao]. Ba nam giới cũng được đặt trong ngôi mộ, cũng như hai thiếu niên bị siết cổ bằng dây thừng.
Các chuyên gia từ lâu đã cho rằng các nhóm chôn cất của người Moche thượng lưu bao gồm các thành viên gia đình có quan hệ họ hàng, nhưng nghiên cứu mới được công bố ngày 23/12 vừa qua trên tạp chí PNAS là nghiên cứu đầu tiên chứng minh một cách khoa học rằng, các nghiên cứu di truyền đã xác định mối quan hệ giữa sáu người trong ngôi mộ.
Đầu tiên, các nhà nghiên cứu xác định niên đại của các bộ xương bằng phương pháp phân tích cacbon phóng xạ, phát hiện ra rằng năm bộ xương trong số đó được chôn cùng thời điểm. Tiếp theo, bằng cách giải trình tự bộ gien của những người trong ngôi mộ, nhóm nghiên cứu đã có thể suy ra mối quan hệ sinh học và tạo ra một cây phả hệ. Phân tích bộ gien cho thấy Señora de Cao có quan hệ họ hàng với cô bé đã bị hiến tế cho bà — họ có thể là dì và cháu gái.
Theo nghiên cứu, hai trong số những người đàn ông được tìm thấy trong ngôi mộ có khả năng là anh em của Señora de Cao, và một trong số họ có thể là cha của cô bé bị hiến tế. Người đàn ông thứ ba, đã chết nhiều thập kỷ trước dựa trên phân tích carbon phóng xạ xương, có thể là cha hoặc ông nội người chết.
Trong khi việc chôn cất những người có quan hệ họ hàng trong một ngôi mộ gia đình không phải là điều bất thường, thì mối quan hệ giữa một trong những người anh em của Señora de Cao và nạn nhân hiến tế lại là điều chưa từng có: Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng cậu bé đã bị hiến tế cho cha mình.
