Sáng 23/4, tại huyện Cần Giờ, UBND TPHCM đã tổ chức hội nghị trao đổi thông qua đề án phòng, chống tình trạng khai thác cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ, vùng giáp ranh giữa TPHCM và các tỉnh lân cận. Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân dự và chỉ đạo hội nghị.
Tại hội nghị, ông Lê Anh Dũng, Chủ tịch UBND huyện Cần Giờ cho biết tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện Cần giờ đang ở mức báo động. Nhiều trường hợp liều lĩnh tổ chức khai thác quy mô lớn, diễn ra rầm rộ cả ngày, đặc biệt là vào buổi tối với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm né tránh sự kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Phương tiện khai thác cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ “Điều này không chỉ gây mất an ninh-trật tự tại địa phương, ô nhiễm môi trường, nguy cơ sụt lún, mà còn làm đe dọa đến với môi trường sống và tính mạng người dân”, ông Dũng nhận xét.
Theo đại tá Tô Danh Út, Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng TPHCM, cần tăng mức phạt tiền đối với hành vi khai thác cát trái phép và chia thành nhiều mức phạt khác nhau, thay vì quy định mức khai thác trái phép tối đa bị xử phạt từ 50 m3 trở lên.
“Cần xác định hành vi khai thác khoáng sản trái phép của “cát tặc là hành vi trộm, cắp tài sản để xử lý hình sự, tăng tính răn đe”, đại tá Út đề xuất.
Theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó giám đốc Công an TPHCM, hầu hết phương tiện vi phạm bị Công an TPHCM bắt giữ trên vùng biển Cần Giờ có trọng tải trên 1.000 tấn từ vùng biển các tỉnh phía Bắc. "Cát tặc" bị bắt quả tang hầu hết cư ngụ ở các tỉnh phía Bắc.
Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó Giám đốc Công an TPHCM Nhiều phương tiện khai thác cát sau khi bị tạm giữ mới phát hiện đã được… thế chấp tại một số ngân hàng ở phía bắc. Đối tượng bị xử phạt chủ yếu là người điều khiển phương tiện.
Thiếu tướng Phan Anh Minh cho hay nếu tính trữ lượng thì toàn bộ cát ở miền Nam chỉ đủ dành riêng cho TPHCM sử dụng trong 2 năm là hết. Có quá nhiều công trình sử dụng cát san lấp mà không tính đến nguồn cung. Hầu hết các công trình kể cả công trình sử dụng vốn ngân sách, công trình công ích rất quan trọng về phát triển kinh tế và an ninh quốc gia đều sử dụng cát khai thác trái phép.
“Nếu mà chúng ta làm thẳng thừng, quyết liệt thì các công trình này sẽ đình trệ, thậm chí cả các công trình trọng điểm quốc gia như công trình giao thông, đường cao tốc… cũng không có hạt cát nào để san lấp, thực hiện công trình”, tướng Minh nhấn mạnh.
Thiếu tướng Phan Anh Minh thừa nhận “phải coi lại lực lượng công an” trong việc bắt giữ, xử lý tình trạng khai thác cát trái phép. Đơn cử như vụ xử lý cát trái phép vừa qua ở TPHCM phát hiện cán bộ công an có sự tiêu cực và Công an TPHCM đã cho thôi việc.
“Tôi đã yêu cầu Phòng Cảnh sát môi trường không được phân công công việc đối với cán bộ ở một địa phương vì tình đồng hương đã không thực hiện quy định, chỉ đạo của cấp trên mà không loại trừ trong đó còn có tiêu cực”, tướng Minh cho biết.
Thiếu tướng Phan Anh Minh đề nghị TPHCM rà soát lại các mỏ cát hiện nay đang đóng không cho khai thác và chỉ cấp phép xây dựng khi chủ đầu tư đảm bảo nhà thầu cung cấp cát san lấp từ nguồn hợp pháp.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định muốn thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép, bên cạnh việc tăng cường tuần tra, kiểm soát ở cửa sông, khu vực biển, các địa phương cần kiểm soát nơi neo đậu và các địa điểm thường xuyên tiêu thụ, tập kết cát.
Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân phát biểu chỉ đạo tại hội nghị Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần kiểm tra giấy phép hoạt động và hành trình khai thác của các phương tiện cũng như giấy phép điều khiển phương tiện của cá nhân.
“TPHCM cần thành lập tổ liên ngành thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép; đồng thời đảm bảo các chính sách hỗ trợ cho cán bộ trực tiếp thực hiện công tác kiểm tra, xử lý hoạt động khai thác, vận chuyển cát trái phép”, ông Nhân nêu rõ.
