Tại phiên thảo luận này, một số đại biểu lưu ý quy định chặt chẽ, không để nghị quyết trở thành “lá bùa” chống lưng cho các sai phạm, hoặc ít nhất tạo cớ cho những yếu kém trong quan hệ tín dụng trước đây lại tiếp tục.
ĐB Trần Văn Minh (Quảng Ninh) lưu ý không để Nghị quyết xử lý nợ xấu trở thành lá bùa chống lưng cho các sai phạm. Ảnh: Như Ý. Có “chống lưng” cho các sai phạm (?)
Một trong những vấn đề còn nhiều ý kiến băn khoăn giữa các ĐBQH là thời điểm xử lý nợ xấu. Theo đó, một số ý kiến đề nghị chỉ áp dụng đối với khoản nợ xấu trước thời điểm 31/12/2016. Một số ý kiến đề nghị cho phép xử lý các khoản nợ phát sinh trong thời hạn thực hiện của Nghị quyết (đến tháng 7/2022) để bảo đảm đồng bộ trong việc thực hiện chính sách xử lý nợ xấu.
Theo ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình), đã là nợ xấu thì trước 31/12/2016 hay sau thời điểm này cũng đều là nợ xấu. “Nếu quy định mốc thời gian từ năm 2016 trở về trước, thì nợ xấu sau thời điểm này sẽ được xử lý theo quy định nào? Tại sao trong cùng nhà nước lại có hai loại quy định của pháp luật với cùng một lĩnh vực”, ông Phương đặt vấn đề và đề nghị cho phép xử lý các khoản nợ phát sinh trong thời hạn thực hiện của Nghị quyết (đến tháng 7/2022) để bảo đảm đồng bộ trong việc thực hiện chính sách xử lý nợ xấu.
Tuy nhiên, ĐB Trần Văn Minh (Quảng Ninh) lại đồng ý quan điểm khuôn lại phạm vi áp dụng của nghị quyết là với các khoản nợ xấu tính đến 31/12/2016. Các khoản nợ khác, các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải nâng cao trách nhiệm, tự xử lý các khoản nợ xấu phát sinh trên cơ sở các quy định của pháp luật. “Không nên quy định nghị quyết được áp dụng cho tất cả các khoản nợ xấu, trong đó có nợ xấu tồn tại cũ và nợ xấu phát sinh mới sau. Nếu phạm vi điều chỉnh như thế sẽ quá rộng, không phù hợp, làm giảm trách nhiệm của các tổ chức tín dụng. Tôi nghĩ rằng không nên vô tình để nghị quyết này thành lá bùa chống lưng cho các sai phạm, hoặc ít nhất tạo cớ cho những yếu kém trong quan hệ tín dụng trước đây lại tiếp tục”, ông Minh đề nghị.
Về vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng cho rằng, nợ xấu luôn tiềm ẩn phát sinh. Do đó, dù áp dụng đồng bộ các giải pháp hạn chế nợ xấu thì tính trung bình nợ xấu mới phát sinh hàng năm vẫn khoảng 1,3- 1,5% tổng dư nợ cho vay, đầu tư nền kinh tế. Với mức tăng trưởng dư nợ đầu tư nền kinh tế bình quân 16% một năm, dự kiến nợ xấu phát sinh thêm trong 5 năm tới (2017-2022) vào khoảng 350.000 tỷ đồng.
Như vậy, nợ xấu cần xử lý trong 5 năm tới là 640.000 tỷ đồng, bình quân mỗi năm xử lý 130.000 tỷ đồng. “Nếu chỉ giới hạn nợ xấu ghi nhận đến 31/12/2016 thì số nợ xấu phát sinh sau thời điểm này sẽ tiếp tục gặp vướng mắc về cơ chế”, ông Hưng nói.
Không để những người gây nợ xấu vô can
Ủng hộ tính cấp thiết cần phải ban hành Nghị quyết xử lý nợ xấu, tuy nhiên ĐB Cao Đình Thưởng (Phú Thọ) phản ánh lo ngại của cử tri rằng, việc ban hành nghị quyết này có vô tình làm cho những người gây nợ xấu vô tội, vô can, không phải chịu trách nhiệm trước những hành vi vi phạm pháp luật. “Cần phải xử lý nghiêm trách nhiệm những người vi phạm cho dù nợ xấu đã được xử lý”, ông Thưởng đề nghị.
Thống đốc Lê Minh Hưng khẳng định, nghị quyết trên không tạo ra bất cứ đặc quyền hay ưu ái nào cho các tổ chức tín dụng. Báo cáo giải trình của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng cho hay, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật gây ra nợ xấu hiện đã được pháp luật quy định đầy đủ và đã được bổ sung trong nguyên tắc xử lý nợ xấu quy định tại Điều 3 dự thảo Nghị quyết.
“Việc áp dụng các quy định tại nghị quyết này để xử lý nợ xấu không làm thay đổi trách nhiệm pháp lý đối với hành vi vi phạm pháp luật của các cá nhân, tổ chức có liên quan. Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật để xảy ra nợ xấu phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật”, ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh.
Về đề nghị không sử dụng ngân sách để xử lý nợ xấu, Thống đốc Lê Minh Hưng cho hay, Chính phủ khi bàn rất nghiêm túc là không sử dụng ngân sách để xử lý xấu. Tuy nhiên, trong quá trình xử lý nợ xấu bằng tài sản đảm bảo các tổ chức tín dụng phải trích dự phòng rủi ro nên chắc chắn ảnh hưởng đến thuế thu nhập doanh nghiệp. Thứ hai, tăng cường xử lý nợ xấu, trích lập thì các tổ chức tín dụng quốc doanh giảm cổ tức nộp cho ngân sách nhà nước. “Điều đó là gián tiếp ngân sách nhà nước cũng có hỗ trợ nhất định cho tiến trình xử lý nợ xấu”, ông Hưng giải thích.
“Không nên quy định nghị quyết được áp dụng cho tất cả các khoản nợ xấu, trong đó có nợ xấu tồn tại cũ và nợ xấu phát sinh mới sau. Nếu phạm vi điều chỉnh như thế sẽ quá rộng, không phù hợp, làm giảm trách nhiệm của các tổ chức tín dụng. Tôi nghĩ rằng không nên vô tình để nghị quyết này thành lá bùa chống lưng cho các sai phạm”
ĐB Trần Văn Minh
