Chưa đầy một tháng sau tuyên bố thử bom nhiệt hạch, Triều Tiên hôm 2/2 công bố có kế hoạch phóng vệ tinh sớm nhất vào tuần tới. Dù tin đồn về vụ phóng này đã râm ran khoảng một tuần nay, theo AP, các chuyên gia cho rằng với hệ thống đường ray ngầm trong lòng đất, những tấm bạt che khổng lồ cùng cấu trúc bãi phóng di động, Triều Tiên ngày càng giỏi che giấu các khâu chuẩn bị.
Trong thông cáo gửi tới các tổ chức quốc tế, Bình Nhưỡng cho biết thời gian phóng vệ tinh dự kiến trong khoảng 8 - 25/2. Trước đó, giới chức Mỹ và Nhật cho biết đã ghi nhận nhiều hoạt động tấp nập hơn thường lệ tại cơ sở phóng tên lửa chính của Triều Tiên.
Chỉ vài giờ trước thông cáo của Bình Nhưỡng, phái viên của Trung Quốc về vấn đề Triều Tiên cũng xuất hiện tại Bình Nhưỡng để bàn thảo. Chủ đề thảo luận được cho là vụ thử bom nhiệt hạch mới đây mà Bắc Kinh đã lên án.
Triều Tiên đã thông báo về kế hoạch phóng vệ tinh với các tổ chức quốc tế, trong đó có Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), để cảnh báo tàu thuyền qua lại trong khu vực. Văn phòng IMO tại London cho biết nhận được thông báo hôm 2/2.
Thông báo của Bình Nhưỡng chấm dứt đồn đoán về vụ phóng vệ tinh, nhưng chưa rõ nước này sẽ sử dụng loại tên lửa đẩy nào. Thông báo chỉ cho biết vệ tinh quan sát trái đất có tên Kwangmyongsong (Ngôi sao sáng) sẽ được đưa vào quỹ đạo.
Dù vậy, có những dấu hiệu, chẳng hạn như giàn phóng mới cao hơn, cho thấy tên lửa được dùng có kích thước lớn hơn và hiện đại hơn phiên bản tên lửa đẩy Unha 3, được phóng năm 2012, từ cơ sở Sohae, phía tây nước này.
Điều này có vẻ phù hợp với thông báo trước đây của Triều Tiên. Tên lửa đẩy Unha 3 đã đưa thành công vệ tinh quan sát Trái Đất đầu tiên của Bình Nhưỡng vào quỹ đạo. Một bài viết trên báo đảng Rodong Sinmun tháng 1/2013 đã dẫn lời một nhà khoa học, khẳng định sẽ có thêm một loạt các cuộc phóng vệ tinh quan sát và liên lạc, và đỉnh điểm sẽ là phóng tên lửa đẩy Unha 9 mang theo vệ tinh quan sát Mặt Trăng.
Kể từ đó đến nay, mô hình của Unha 9 lớn hơn và bắt mắt hơn đã nhiều lần được trưng bày trong nhiều sự kiện, tiêu biểu như các triển lãm hoa thường niên để tưởng nhớ hai cố lãnh đạo Kim Nhật Thành và Kim Jong-il.
Dù có những khác biệt lớn giữa tên lửa đẩy và tên lửa đạn đạo liên lục địa mà Triều Tiên bị Liên Hợp Quốc cấm phát triển, Mỹ và các quốc gia khác vẫn chỉ trích mạnh mẽ các vụ phóng tên lửa như vậy. Trong khi đó, Bình Nhưỡng quả quyết họ có quyền phát triển chương trình tên lửa hòa bình.
Hôm 17/1, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố loạt biện pháp thắt chặt cấm vận Triều Tiên, bao gồm cả các lệnh trừng phạt cá nhân, tổ chức người Iran tham gia chương trình tên lửa đạn đạo của Tehran, mà Mỹ tin là có liên quan trực tiếp đến Triều Tiên. Washington nói rằng hai trong số các quan chức Iran bị Mỹ cấm vận "có vai trò quan trọng trong việc phát triển động cơ đẩy 80 tấn, và cả hai đã tới Bình Nhưỡng trong quá trình thương lượng hợp đồng".
Ngụy trang kiểu Triều Tiên
Hiện chưa rõ liệu động cơ đẩy nói trên có phải là tầng đầu tiên của tên lửa mới Triều Tiên dự định phóng hay không. Việc đưa ra các dự đoán chính xác ngày càng trở nên khó khăn, do Bình Nhưỡng vài năm gần đây sử dụng biện pháp che giấu ngày một tinh vi.
Dù những thông tin tình báo Mỹ và đồng minh có được dường như nhiều hơn những gì họ tiết lộ cho công chúng, hình ảnh do các vệ tinh thương mại ghi lại cho thấy bãi phóng tên lửa chính của Triều Tiên đã được nâng cấp nhiều sau lần phóng Unha 3 năm 2012.
Họ đã xây dựng một đường ray ngầm dưới lòng đất, dẫn tới bãi phóng, giúp các bộ phận tên lửa có thể được chuyển một cách bí mật. Khi tới nơi, các tầng tên lửa có thể được thang máy nâng trực tiếp khỏi tàu hỏa sang một cấu trúc bên trên để lắp ráp. Sau đó, tên lửa được di chuyển trên đường ray và đưa lên một cấu trúc di động mới để chuyển ra giàn đỡ tên lửa. Giàn đỡ này được phủ một tấm bạt khổng lồ.
"Trước đây người ta có thể quan sát được vì Triều Tiên di chuyển thiết bị bằng xe tải, còn bây giờ, không ai thấy bất kỳ điều gì. Điều đó thực sự khiến mọi việc thêm khó khăn", Joel Wit, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ, hiện là biên tập viên trang tin 38 North cho biết. Người này khẳng định một số hoạt động vẫn không thể che giấu, nhưng với những lần nâng cấp cơ sở, mọi việc trở nên càng khó khăn.
Nỗ lực che giấu của Triều Tiên dường như cũng đang phát huy tác dụng với chương trình hạt nhân.
Vụ nổ được tiến hành sâu hơn trong lòng đất, trong một đường hầm dài hơn, cùng việc bịt kín kỹ lưỡng các đường hầm và lỗ thông gió, nâng cấp lớp ngụy trang, khiến các nhà phân tích gặp khó khăn trong việc đánh giá tuyên bố thử bom nhiệt hạch của Triều Tiên. Nếu Bình Nhưỡng thực sự thử thành công bom nhiệt hạch như họ nói, đó sẽ là bước tiến lớn về công nghệ hạt nhân của nước này.
Đối với hoạt động thử tên lửa, Triều Tiên biết rõ khi nào các vệ tinh thương mại bay qua khu vực của mình, do hầu hết vệ tinh đều được đồng bộ hóa với Mặt Trời, và sẽ bay qua một điểm nhất định phía trên Trái Đất tại một thời điểm nhất định trong ngày. Với Triều Tiên, thời điểm đó thường vào khoảng 10h và 13h hoặc 14h. Do đó, họ thường ngừng hoạt động chuẩn bị trong quãng thời gian này, ngụy trang cho xe tải, hoặc chỉ làm việc trong các tòa nhà.
Tuy nhiên, những biện pháp này không hiệu quả với vệ tinh do thám của các chính phủ, vốn có thể theo dõi liên tục các mục tiêu giá trị cao, xuyên qua mây mù hoặc đêm tối.
Dù vậy, chuyên gia quân sự Triều Tiên Joe Bermudez khẳng định, các nỗ lực của Bình Nhưỡng trong việc nâng cao khả năng "ngụy trang, che giấu và đánh lạc hướng" đã lên mức khá tinh vi.
"Các quan chức tình báo Triều Tiên và những người tham gia vào chương trình vũ khí hủy diệt hàng loạt thường theo dõi và đọc tin tức báo giới nước ngoài", Bermudez, người có 35 năm nghiên cứu vấn đề quân sự và tình báo Triều Tiên, nói. "Khi chúng ta dùng vệ tinh thương mại để xác định các hoạt động tại Triều Tiên, họ cũng xem và theo dõi những gì chúng ta thấy và tiến hành điều chỉnh".
