Hai góc nhìn
Vé mời miễn phí phát cho khán giả yêu múa đương đại được thiết kế ấn tượng. Đó là phong bì thư có đầy đủ thông tin về các đêm diễn, hai đoàn múa Nơi đến của Việt Nam và đoàn Robin Becker đến từ New York (Mỹ). Các nghệ sỹ đặc biệt nhấn vào công thức chiến tranh = chiến tranh: hòa bình, để ra được từ khóa tua diễn này “Chiến tranh chia rẽ hòa bình”.
Nghệ sỹ múa Lưu Thị Thu Lan, người cùng Lê Vũ Long sáng lập đoàn múa khiếm thính Nơi đến, kể cơ duyên với Robin Becker. Bà quản lý đoàn múa phía Mỹ là Gloria Hage mất hơn 5 tháng liền viết thư vào địa chỉ của đoàn Nơi đến, không được hồi âm. Tình cờ chị Lan mở lại hộp thư. Họ có hơn một năm kết nối, đôn đáo tìm mạnh thường quân để có ba đêm diễn miễn phí này. Tờ chương trình gửi kèm vé mời cũng in rất nhiều nội dung thư trao đổi giữa hai đoàn, như minh chứng cho nỗ lực không ngừng của nghệ sỹ hai nước.
Một tập thể các cá nhân của biên đạo múa Lê Vũ Long, do đoàn múa Nơi đến thể hiện, từng ra mắt công chúng Việt Nam năm ngoái. Biên đạo lý giải, anh muốn tái hiện Việt Nam những năm 1970 trong ký ức của nhiều người Việt, đầy ắp những nỗi đau, hy sinh mất mát và cả niềm vui khi đất nước hòa bình. “Tôi không có ý định mô phỏng, mô tả lại chiến tranh, thay vào đó tôi khai thác những vấn đề tâm lý của con người Việt Nam những năm đó”, Lê Vũ Long nói. Anh cũng tự hào vì mặc nghệ sỹ hai nước nỗ lực để có thể làm nên ba đêm diễn, gần như không nhận được bất cứ sự hỗ trợ của tổ chức nào.
Bước vào ánh sáng mặt trời của biên đạo múa Robin Becker thực hiện cách đây 7 năm. Vở diễn chuyển thể từ cuốn sách đoạt giải Pulitzer của David Marahiss. “Là nghệ sỹ tôi muốn tìm hiểu tác động của chiến tranh đến con người-điều có trong tác phẩm Họ đi vào ánh sáng. Tác giả kể hai câu chuyện, một của những người lính Mỹ ở chiến trường Việt Nam và những vấn đề nảy sinh trong môi trường của trường đại học Wisconsin. Tác giả diễn giải những tác động của chiến tranh tới những con người ở cả chiến trường lẫn hậu phương”, biên đạo múa Robin Becker nói.
Việt Nam chỉ có chiến tranh?
Một nhà báo nói quá mệt mỏi vì cứ phải nghe, xem mãi về chiến tranh, đặt câu hỏi cho bà Robin Becker-tại sao vẫn là chiến tranh Việt Nam. “Chiến tranh Việt Nam vẫn là một thứ đang sống, thở. Những câu chuyện của các cựu binh Mỹ từng ở chiến trường Việt Nam ảnh hưởng sâu sắc đến tôi. Cuộc chiến ở Iraq cũng tác động tới nhiều người, nhưng chiến tranh Việt Nam là biểu tượng diễn tả nỗi đau, sự ảnh hưởng của nó tốt nhất. Trong mắt tôi, Việt Nam vẫn là đất nước đẹp, chứ không chỉ có chiến tranh”, biên đạo múa Robin Becker nói.
Bà Robin Becker kể rằng, mình còn là thiếu niên khi chiến tranh diễn ra ở Việt Nam. Điều đó không khiến bà ngừng cảm nhận đau thương, tức giận của nhiều người về cuộc chiến qua báo chí, chứng kiến các cuộc biểu tình tại Mỹ. Bà đọc sách của David Marahiss, muốn tìm cách tốt nhất để đưa cảm xúc ấy vào tác phẩm múa Bước vào ánh sáng mặt trời. Nữ diễn viên chính của đoàn cũng nói, dù không trực tiếp trải qua chiến tranh, nhưng lấy tác phẩm làm cốt, rồi xem phim ảnh, đọc sách, đọc thơ và trao đổi với nhiều người trẻ để có được cảm xúc tốt nhất.
“Tôi cũng đồng cảm. Nói mãi về chiến tranh thật là chán. Nhưng tại sao chúng tôi nói về chiến tranh? Vì dường như chúng tôi thấy không đủ, dù nhiều tác phẩm viết về chiến tranh. Chưa nói hết câu chuyện thì chúng ta phải tiếp tục, nói bằng hết thì thôi. Hy vọng sau lần này, chúng ta có thể thấy đủ về chiến tranh trong lĩnh vực múa”, Lê Vũ Long nói.
Anh nói thêm, bên cạnh hàng loạt những chương trình nghệ thuật lớn, các nghệ sỹ “thuần vì yêu hòa bình mà cống hiến miễn phí cho khán giả Việt ba đêm múa đương đại”. Biên đạo Robin Becker nói rằng, mang được vở diễn này đến Việt Nam như giấc mơ, với mong mỏi cùng nhau hàn gắn vết thương chiến tranh. Bước vào ánh sáng mặt trời được mở màn năm 2009 tại chính ĐH Wisconsin, nơi diễn ra cuộc biểu tình phản đối chiến tranh ở Việt Nam năm 1967.
Ba đêm diễn lần lượt tại Nhà hát Tuổi trẻ Hà Nội tối 25/9; tối 27/9 tại Nhà hát Việt Nhật, TP Hạ Long; tối 29/9 tại Nhà hát Bến Thành, TPHCM. Nơi đến thành lập năm 2002, từng có nhiều vở diễn thành công và từng lưu diễn ở nước ngoài. Robin Becker được thành lập năm 1987 tại New York.
