Ngành cá tra đang đi lùi

> Nuôi và xuất khẩu cá tra: Càng làm càng lỗ
> Kiểm tra, xác minh nguồn vốn cho vay với cá tra

Cty Hiệp Thanh từng có 2.400 công nhân, nay hiu hắt buồn. ẢNH: SÁU NGHỆ .

Con cá tra không cắt vi vây, để nguyên nội tạng, chỉ rửa sạch đem đông lạnh, đóng thùng cho vào container đưa xuống tàu xuất chủ yếu xuất sang thị trường châu Phi, giá 1,3 -1,4 USD/kg.

Ông Tăng Tuấn Anh, Phó Giám đốc Cty Cổ phần Thuỷ sản Mê Kông ở khu công nghiệp Trà Nóc (Cần Thơ) nói: Xuất khẩu cá tra nguyên con “không hấp dẫn lắm”. Đây thực chất là xuất nguyên liệu thô, không có giá trị gia tăng. Ông nói tiếp, xuất như thế hầu như không có lời.

Cty Cổ phần Chế biến Thuỷ hải sản Hiệp Thanh (Cty Hiệp Thanh) ở quận Thốt Nốt (Cần Thơ) còn xuất cá tra nửa con. Cá tra được chặt đầu, móc ruột gan, cứ 1,5 kg cá tra nguyên liệu được 1 kg cá tra đông lạnh, đóng hộp đưa xuống tàu xuất cho thị trường Trung Đông, châu Á và cả châu Âu. Ông Phạm Hữu Đức, Phó giám đốc Cty Hiệp Thanh nói rằng, phải tìm mọi cách để duy trì việc làm liên tục chứ thị trường “rất khó”.

Thị trường chính của hai doanh nghiệp là Nga và Ucraine, hầu như đóng cửa trong nửa đầu năm nay, vì nhiều lý do. Bươn chải tìm thị trường, phải xuất cá tra nguyên con và nửa con nên cá tra phi-lê lại tồn kho. Phó Giám đốc Cty Hiệp Thanh, ông Phạm Hữu Đức cho hay, xuất sang Mỹ hết nửa năm chỉ được 2 container, nếu kéo dài tình hình như hiện nay sẽ không chịu đựng được.

Hai doanh nghiệp trên thuộc loại “ngắc ngoải”, theo câu nói hiện nay là cứ 10 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra thì “3 chết, 3 bị thương, 4 ngắc ngoải”.

Bức xúc vay vốn

Một số doanh nghiệp chế biến xuất khẩu có vùng nuôi cá tra cho biết, giá thành cá tra nguyên liệu 22.000 - 23.000 đồng/kg. Còn nông dân nuôi cá tra, giá thành 20.000 - 22.000 đồng/kg. Ông Cao Hữu Sang nuôi 1,4 ha cá tra ở phường Thuận An (Thốt Nốt, Cần Thơ) tự nấu thức ăn cho cá, giá thành 20.000 đồng/kg, ông Lê Tấn Lợi nuôi 1 ha cá tra ở phường Thuận Hưng (Thốt Nốt), mua thức ăn công nghiệp, giá thành 22.000 đồng/kg. Nhưng giá bán cá loại 1 hiện chỉ 19.000 đồng/kg.

Những người nuôi cá tra đang rất bức xúc về việc phải vay vốn ngân hàng lãi suất cao. Ông Lê Tấn Lợi, vay Viettinbank 1 tỷ đồng, lãi suất một năm 16%. Ông Cao Hữu Sang, vay Ngân hàng MHB 500 triệu đồng với lãi suất 15%, Ngân hàng Kiên Long 500 triệu đồng lãi suất 16,8% một năm.

Ông Hồ Văn Nghĩa nuôi cá tra ở phường Thuận An (Thốt Nốt), vay Eximbank 360 triệu đồng với lãi suất 15% một năm. Chủ nhiệm HTX Thới An (Cần Thơ) Nguyễn Ngọc Hải vay Agribank 3 tỷ đồng, lãi suất 11% năm. Họ cho biết, có tài sản nhà đất thế chấp mà vay vốn ngân hàng chưa lúc nào được hưởng chính sách ưu đãi.

Nhưng bức xúc nhất của những người nuôi cá tra hiện nay là bán cá cho doanh nghiệp chế biến luôn bị chiếm dụng tiền. Ông Lợi và ông Sang bán cho Cty Cổ phần Thuỷ sản Nông trường Sông Hậu 300 tấn cá với giá 20.000-20.700 đồng/kg, từ cuối tháng 5 và đầu tháng 6, hẹn 45 ngày sau trả hết tiền, nay mới được trả 20%. HTX Thới An nuôi cá tra có hợp đồng đầu tư với doanh nghiệp ở An Giang, bán cá cũng thường bị nợ 2-3 tháng.

Người nuôi bán cá đã lỗ, còn bị nợ tiền trong lúc phải đóng lãi ngân hàng hàng tháng nên rất khó khăn. Ông Nghĩa đã “mất hết tài sản” vì bán cá không đòi được tiền. Ông bán cá cho Cty Cổ phần XNK Việt Ngư ở phường Mỹ Thới (Long Xuyên, An Giang) trị giá nhiều tỷ đồng, hẹn một tháng trả hết tiền nhưng chỉ được trả một ít. Kiện ra toà, TAND TP Long Xuyên buộc Cty phải trả cho ông hơn 4,7 tỷ đồng và Cty xin trả dần.