Ngân hàng Thế giới khuyến cáo việc quản lý tài nguyên nước tại ĐBSCL

Ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT phát biểu.

Ngày 24/9, tại TP Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức hội thảo “Chống chịu khí hậu tổng hợp và phát triển bền vững vùng ĐBSCL”.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chỉ ra những tồn tại trong sản xuất nông nghiệp, Không những thế, nhiều địa phương lo ngại biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp không theo quy luật, sụt lún, sạt lở, ranh giới vùng mặn – ngọt thay đổi nhanh…

Người dân nâng cao sinh kế mùa lũ tại Đồng Tháp

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, nếu nhìn tổng thể ĐBSCL với cặp mắt tích cực hơn, từ những điều sẵn có chúng ta có thể "biến hóa" thành có nhiều hơn nữa tại vùng ĐBSCL. Bộ trưởng cho rằng, ĐBSCL cần chuyển sang trạng thái, cách tiếp cận tích cực hơn. Câu chuyện thích ứng với biến đổi khí hậu là chuyện của đồng bằng chứ không phải chuyện riêng lẻ của từng tỉnh trong vùng.

Ngành nông nghiệp Việt Nam đang tập trung để tăng tỷ trọng trong khu vực thuỷ sản và cây ăn trái, giảm lúa gạo.

"Chúng ta có một chương trình hỗ trợ ĐBSCL từ Ngân hàng thế giới và chúng ta phải tư duy từ gói hỗ trợ này, địa phương sẽ được gì, ĐBSCL được gì? Chúng ta cần phải mở rộng tư duy", Bộ trưởng Hoan nhấn mạnh.

Bà Carolyn Turk trong chuyến khảo sát dự án sinh kế mùa lũ tại Đồng Tháp.

Bà Carolyn Turk - Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam - cho rằng, tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, thời tiết thay đổi lớn hơn cùng với nhiễm mặn đã được coi là bình thường mới của ĐBSCL. Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra nhiều thức thức như: khoảng cách về chính sách và thể chế, đặc biệt là khi liên quan đến phối hợp hành động ở cấp vùng. Đồng thời, thiếu các giải pháp tổng hợp và sáng tạo cho thách thức phức tạp về nhân khẩu học, kinh tế xã hội, không gian và biến đổi khí hậu, chẳng hạn như dân số già, thu nhập bình quân đầu người thấp từ một số loại cây nông nghiệp như lúa, đòi hỏi chuyển đổi nông nghiệp ở quy mô lớn và sinh kế bền vững. Bên cạnh đó, cũng cần phải quản lý nguồn tài nguyên nước tổng hợp hơn dựa trên lưu vực và quản lý tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ bờ biển và bờ sông và sụt lún đất. Ngoài ra, cũng cần phải phối hợp trong lĩnh vực tài chính bền vững, kêu gọi sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân và tối đa hóa đòn bẩy.

Theo bà Carolyn Turk, Ngân hàng Thế giới đã đồng ý phát triển một dự án mới ở Đồng bằng sông Cửu Long nhằm hỗ trợ giải quyết các thách thức về quản lý tài nguyên nước và xây dựng sinh kế nông nghiệp trong thời kỳ biến đổi khí hậu.

Đoàn công tác khảo sát cống Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.

Một báo cáo về dự án chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững vùng ĐBSCL do Ngân hàng thế giới tài trợ, cho thấy những năm vừa qua, các đợt hạn mặn lịch sử ảnh hưởng lớn đến năng suất và sinh kế người dân hai tỉnh Trà Vinh và Vĩnh Long.

Tại xã Đức Mỹ huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh, một trạm quan trắc nước mặt tự động vừa được Dự án Chống chịu biến đổi khí hậu và sinh kế bền vững ĐBSCL (Dự án WB9) xây dựng. Thay vì phải lấy mẫu, gửi đi xét nghiệm và chờ đợi kết quả thì giờ đây trạm có thể theo dõi nguồn nước một cách liên tục, tự động, cho kết quả nhanh và xử lý kịp thời khi gặp các vấn đề về nguồn nước.

Cách huyện Càng Long không xa, cống kiểm soát, điều tiết mặn, ngọt Vũng Liêm đặt tại lòng sông Vũng Liêm, thuộc huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Công trình này nằm trong tiểu dự án kiểm soát nguồn nước thích ứng biến đổi khí hậu vùng Nam Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh thuộc Dự án chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững ĐBSCL (ICRSL). Cùng với các công trình khác ở địa phương, cống Vũng Liêm góp phần tiêu úng kiểm soát mặn ngọt cho gần 28.500ha đất nông nghiệp và hỗ trợ sinh kế bền vững cho người dân hai tỉnh này. Còn tại Đồng Tháp, Ngân hàng thế giới đang hỗ trợ chuyển đổi sinh kế trong mùa lũ trên địa bàn 4 huyện: Tam Nông, Thanh Bình, Hồng Ngự và TP. Hồng Ngự.

Ông Benoit Bosquet - Giám Đốc Phát triển Bền vững - Khu vực Châu Á Thái Bình Dương, Ngân hàng Thế giới - nói: “Chúng tôi rất vui là dự án WB9 của Ngân hàng Thế giới đang hỗ trợ cho các hoạt động rất quan trọng tại đồng bằng sông Cửu Long. Những dự án này đã giúp thay đổi hoặc cải thiện sinh kế của hàng triệu người. Không những vậy các hoạt động này còn giúp cải thiện chất lượng của hệ sinh thái trong vùng”.