Trên vỉa hè, gần chục chiếc xe đạp cũ, đằng sau chằng buộc nhiều bao tải, túi nilon, vật dụng lao động. Họ chờ việc từ sáng. Mấy phụ nữ bảo, ngày nào họ cũng tụ tập ở đây, có người đến thuê thì việc gì họ cũng làm. “Trung bình mỗi ngày công bây giờ cũng được trả khoảng 200 - 300 nghìn đồng”, một phụ nữ nói.
Gần chục phụ nữ ngồi sát vào nhau, ôm nhau để xua đi giá lạnh. Lúc phóng viên đến, chị Nguyễn Thị Nữ vừa bước chân ra khỏi quán cơm bụi. Chị bảo vừa ăn suất cơm trưa 15 nghìn đồng. Mấy phụ nữ còn lại hỏi, “Sao ăn ít thế, phải 20 - 30 nghìn chứ”. Chị Nữ phân bua, sáng vừa chữa xe, mất 120 nghìn đồng, nên phải tiết kiệm tiền. Chỉ ra chiếc xe đạp cũ với bàn đạp mới, chị Nữ bảo: “Chưa làm được gì mà đã mất cả trăm nghìn, không biết cả ngày có kiếm lại được không?”.
Nghe các chị trò chuyện, thấy có người có con đang học Đại học Kiến trúc, người có con đang học Đại học Công nghệ giao thông vận tải… Các chị chủ yếu quê Nam Định, Hà Nam lên Hà Nội làm đã nhiều năm. Có chị đã hơn chục năm bươn chải ở Thủ đô, việc gì cũng nhận làm. “Đợt giáp Tết này, nhiều người thuê dọn dẹp nhà cửa, lau dọn đồ đạc, làm việc này, việc khác… chứ còn ngày bình thường cũng ít việc”, một chị trạc 50 - 55 tuổi nói.
Bình thường, các chị họp mặt sớm hơn, nhưng do trời lạnh, phải 9 - 10h sáng, các chị mới ra điểm tập kết. “Trời lạnh này nếu đến sớm cũng không có ai mở hàng, thuê mình dọn dẹp. Buổi tối cũng không có người thuê, nên chắc chúng tôi sẽ về phòng trọ ngủ sớm”, một chị nói. Có người thuê trọ ở ngoài bãi, có người thuê trọ ở khu Văn Chương...
Dọc con phố Phan Đình Phùng, hướng về phía bốt Hàng Đậu, những ngày bình thường, nhiều người quen với hình ảnh vài cụ già bán hành, tỏi, hoa quả, chanh, quất… khu vực giao với phố Nguyễn Tri Phương. Ngày 8/1, mấy người chạy xe ôm quanh khu vực bảo, có lẽ do trời lạnh, các cụ không đến bán hàng nữa. Nhưng trên phố Bà Triệu, đoạn giao với phố Lý Thường Kiệt, một ông lão móm mém vẫn ngồi cạnh biển bơm vá xe. Rét mướt là thế, nhưng bơm vá xe cả ngày, ông chỉ kiếm được khoảng 30 nghìn đồng. Vài người dừng đèn đỏ, dúi vào tay ông mấy chục nghìn đồng khuyên về nhà sớm, bởi trời càng lúc càng lạnh.
Người lao động tại chợ cá làng Sở Thượng (Hoàng Mai, Hà Nội) ngồi đốt củi sưởi ấm trưa 8/1 Hơn 15h chiều 8/1, bà Vân (62 tuổi) và chị Hoa (40 tuổi) ngồi vỉa hè gần khu gầm vòng xoay cầu Chương Dương ăn trưa sau khi đổ hàng cho đại lý. Bà Vân và chị Hoa đều làm nghề đồng nát. Mải việc, mãi đến gần chiều mới ăn trưa. Bữa trưa cũng đơn giản. Chị Hoa ăn một hộp bánh ngọt mua từ sáng, bà Vân ăn tạm chiếc bánh mì. Chị Hoa bảo, đi từ sáng sớm, đến trưa được hơn trăm nghìn đồng. Trời lạnh, nên đi lại cũng khó khăn, buôn bán cũng không được thuận lợi như ngày bình thường.
Bà Vân và chị Hoa đều là người ở huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình lên Hà Nội thu mua đồng nát hàng chục năm nay. “Cũng yếu nhiều rồi chứ không khỏe được như trước đây nữa. Lạnh giá thế này cũng ngại. Chắc một vài năm nữa rồi về quê”, bà Vân nói. Trong khi đó, chị Hoa lên Hà Nội làm được vài năm, thu nhập cũng đủ gửi về nuôi con đang học phổ thông. “Ở quê giờ thu nhập cũng ít, trên này còn có đồng ra đồng vào để nuôi con ăn học”, chị nói. Vội ăn xong, cả bà Vân, chị Hoa lại tất tả đạp xe, quảy quang gánh đi vào các ngõ phố, những mong mua được thêm chút ít đồng nát rồi sớm trở về xóm trọ, tránh cái lạnh cắt da thịt khi màn đêm buông xuống.
