Chanh dây còn gọi chanh leo, lạc tiên tây, cùng họ nhãn lồng. Chanh dây ưa leo giàn thường được người dân trồng ở sân vườn cho mát làm cảnh. Việc uống nước chanh dây vừa giúp giải khát vừa là mẹo hay chữa bệnh do nóng nhiệt.
Theo Lương y Nguyễn Minh, Trung tâm Y tế Việt - Nga chia sẻ, y học cổ truyền cho rằng, chanh dây có vị chua tính mát không độc. Công năng chủ trị thanh nhiệt, mát gan, nhuận tràng, bớt mệt mỏi, dễ ngủ... Theo dược lý hiện đại, trong 100g nước quả chanh dây có chứa 30 - 120mg sinh tố C, 120 - 380mg axit malic, 0,6mg butyric, 3mg caproic, 1,5 - 6mg PP, 48 - 200 phosphor, 300 - 1.000mg kali, 1.000mg protein, 1.700 caroten, 500 – 1.200mg chất xơ, 1.000mg flavovoit. Như vậy, chanh dây là loại trái rất bổ dưỡng trẻ em và người lớn có thể dùng chanh dây hằng ngày giống như nước cam nước chanh.
Tuy nhiên, chanh dây cũng như trái có vị chua khác không nên dùng lúc đói quá dễ xót bụng, trường hợp viêm loét dạ dày tá tràng nên dùng ít. Nước ép chanh dây có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư nhờ những hợp chất phytochemical trong quả. Các axit phenolic và flavonoid có tác dụng ngăn ngừa bệnh tim mạch và chống nhiễm trùng. Các chất tan trong nước cũng như tan trong dầu đều có tác dụng chống oxy hoá tế bào, tăng cường miễn dịch, chống lão hoá.
TS Lê Thị Thanh Nhạn, Học viện Y dược học Cổ truyền Việt Nam chia sẻ thêm, có khoảng 400 loại chanh dây được trồng ở các nước nhiệt đới. Nhưng chỉ có 30 loại ăn được. Người ta có thể trồng chanh dây cả năm, bởi chúng có rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ, đặc biệt giúp giải nhiệt vào mùa hè, thanh lọc cơ thể khi sử dụng quá nhiều rượu, bia khiến nóng gan. Chanh dây chứa nhiều loại đường đơn, giúp tăng cường thể lực nhưng không hại cho người tiểu đường.
Chanh dây là một nguồn vitamin và chất xơ nên giúp gia tăng sức khoẻ mà không gây béo phì. Chanh dây có chứa hợp chất sterol thực vật nên không làm tăng cholesterol trong máu, nên nó thích hợp cho người cao huyết áp, mỡ máu cao, hay tiểu đường. Chanh dây cũng chứa nhiều chất sắt và kali nên rất tốt cho bà bầu. Đặc biệt, người mang bầu mà tăng trọng lượng quá nhiều hay nóng bức, mệt mỏi, khó ngủ có thể dùng nước ép chanh dây hoặc sinh tố chanh dây mỗi ngày 1 cốc cho tác dụng rất tốt.
