Chăm sóc giảm nhẹ cho người bệnh ung thư là sự kết hợp nhiều biện pháp để làm giảm sự đau đớn và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh, cũng như những vấn đề về tâm lý và thể chất khác. Người bệnh cũng được cung cấp sự tư vấn, hỗ trợ tập trung vào những vấn đề xã hội và tâm linh. Chăm sóc ung thư tại nhà có vai trò rất quan trọng trong việc phục hồi thể lực cũng như duy trì sức khỏe, tinh thần cho người bệnh.
Quá trình chữa trị ở bệnh viện chỉ diễn ra theo đợt, sau đó người bệnh được điều trị ngoại trú. Tình hình tiến triển của bệnh ra sao phụ thuộc rất nhiều vào sự chăm sóc và phối hợp của đội ngũ y bác sỹ, điều dưỡng tại nhà và người thân trong gia đình. Trên thực tế, rất nhiều gia đình chỉ tập trung việc này khi bệnh nhân đã ở vào giai đoạn cuối nhưng để có kết quả tốt nhất, người bệnh cần sự chăm sóc này ngay từ các giai đoạn đầu khi mới phát hiện bệnh.
Trong số những liệu pháp chăm sóc giảm nhẹ thì mát-xa là một liệu pháp chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư tại nhà rất hiệu quả. Cùng với chế độ dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh (bao gồm một chế độ ăn bổ dưỡng, tập thể dục thường xuyên, thái độ sống tích cực…) có thể làm tăng đáng kể chất lượng và thời gian sống cho bệnh nhân ung thư cũng như tăng cơ hội thuyên giảm hoàn toàn bệnh thì bệnh nhân ung thư có thể sử dụng liệu pháp mát-xa để có được thái độ sống lạc quan, tích cực chiến đấu với bệnh tật.
Bà Trần Kim Chi, Điều dưỡng trưởng, Phòng khám gia đình Việt Úc chia sẻ, mát-xa là một phương pháp từ lâu đời liên quan đến việc thao tác với cơ bắp, xoa bóp hay tác động lên các mô mềm của cơ thể. Mát-xa được xem như một liệu pháp trị liệu bổ sung. Các liệu pháp này không chỉ hướng đến các triệu chứng của bệnh mà còn đến toàn bộ cơ thể. Chúng thường được sử dụng kết hợp với y học thường thức. Dịch vụ mát-xa được Phòng khám Gia đình Việt Úc cung cấp cho bệnh nhân ung thư ngay tại nhà. Tùy thuộc vào tình trạng, một số bệnh nhân có thể được hóa trị và mát-xa trên một bàn tay hoặc bàn chân trong cùng một thời điểm, hoặc tiến hành mát-xa sau khi kết thúc điều trị theo sự chỉ định của bác sỹ chuyên ngành. Các điều dưỡng của phòng khám đã được trải qua khóa đào tạo chuyên sâu về mát xa hỗ trợ điều trị ung thư.
“Các liệu pháp trị liệu bổ sung không thể thay thế cho các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật hay điều trị bằng thuốc. Nhưng mát-xa có thể làm giảm các phản ứng phụ gây ra bởi các phương pháp điều trị thông thường và cải thiện hạnh phúc cũng như chất lượng cuộc sống cho người bệnh”, bà Trần Kim Chi chia sẻ.
Theo bà Kim Chi, các nghiên cứu khoa học đã xem xét các tác động thực tiễn trên các cơ thể khác nhau của những người đang sử dụng các biện pháp điều trị ung thư như hóa trị và phẫu thuật. Các nghiên cứu này đã cho thấy rằng mát xa có thể làm giảm: Cơn đau, mệt mỏi, buồn nôn, lo lắng và chứng trầm cảm. Cá nhân sử dụng các liệu pháp mát xa trong suốt quá trình điều trị ung thư cũng cho thấy một loạt các kết quả khả quan, chẳng hạn như có những cải thiện rõ rệt về giấc ngủ, tình trạng các mô sẹo,chất lượng cuộc sống, tinh thần và sự tỉnh táo, và phạm vi cử động.
Cụ thể, đã có một hệ thống tổng quan các nghiên cứu về mát-xa và trị liệu bằng hương thơm đối với việc làm giảm các triệu chứng ở người mắc bệnh ung thư bao gồm 10 công trình nghiên cứu với tám thí nghiệm kiểm soát ngẫu nhiên cho thấy rằng mát-xa đều đặn làm giảm lo lắng và trầm cảm. Mát xa còn giúp làm nhẹ cơn đau và mệt mỏi (các tác giả Fellowes D, Barnes K, Wilkinson SSM. Mát xa và trị liệu bằng hương thơm làm giảm các triệu chứng của bệnh ung thư. Cơ sở dữ liệu Tổng quan hệ thống Cochrane 2008).
Một công trình nghiên cứu lớn của Mỹ công bố năm 2004 (các tác giả Cassileth BR, Vickers AJ, liệu pháp mát xa đối với việc kiểm soát các triệu chứng). Kết quả được đăng tải trên Tạp chí Pain Symptom Manage Tháng 9/2004 về xem xét các ảnh hưởng của liệu pháp mát xa trên 1300 người mắc bệnh ung thư trong vòng 3 năm. Bệnh nhân tại bệnh viện được mát-xa 20 phút; bệnh nhân ngoại trú được mát-xa 60 phút/lần. Nghiên cứu đã pháp hiện ra một cách tổng quan rằng liệu pháp mát xa làm giảm đau đớn, buồn nôn, mệt mỏi, lo lắng và trầm cảm. Những lợi ích này kéo dài lâu hơn đối với những bệnh nhân có 60 phút trị liệu mỗi lần.
Một công trình nghiên cứu khác của Mỹ (tác giả Stringer J et al, Liệu pháp mát xa đối với bệnh nhân đang trải qua hóa trị sâu làm giảm cortisol và prolactin trong huyết thanh) trên 39 người xem xét về sự an toàn và hiệu quả của mát-xa trong việc giảm mức độ Hormone gây căng thẳng ở bệnh nhân ung thư máu. Số người được áp dụng mát-xa và trị liệu bằng hương thơm hoặc nghỉ ngơi được lựa chọn ngẫu nhiên. Nghiên cứu đã kết luận rằng mát-xa làm giảm đáng kể các Hormone gây căng thẳng.
Đối với bệnh nhân ung thư, liệu pháp mát-xa nhẹ nhàng, thư giãn có thể được thực hiện với các bệnh nhân ở tất cả các giai đoạn của ung thư. Không nên tiến hành mát-xa vùng có khối u hay đang điều trị nhằm tránh cảm giác không thoải mái hoặc gây sức ép lên khu vực đang bị ảnh hưởng và các cơ quan bên dưới.
Một số người lo lắng rằng mát-xa có thể làm lan rộng các tế bào ung thư khắp cơ thể qua hệ thống mạch bạch huyết. Hệ thống này là một mạng lưới các mạch, cơ quan và hạch mà bạch huyết chảy qua. Đây là một phần của hệ thống miễn dịch trong cơ thể. Việc lưu thông bạch huyết diễn ra một cách tự nhiên khi chúng ta di chuyển. Ung thư có thể lây lan vào hệ thống bạch huyết thông qua các hạch, hoặc có thể phát sinh ngay trong hệ thống bạch huyết. Tuy nhiên, quá trình lưu thông của bạch huyết thông qua việc mát-xa hay di chuyển không làm lan rộng tế bào ung thư. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh ung thư phát triển và lây lan do những thay đổi trong tế bào DNA (đột biến gen) và các quá trình khác trong cơ thể.
Bên cạnh việc cải thiện các triệu chứng về thể chất, việc áp dụng các liệu pháp mát-xa, hầu hết người bệnh khi được hỏi đều cho rằng các liệu pháp này khiến họ cảm thấy khỏe mạnh trở lại, giúp thư giãn, chia sẻ cảm xúc trong trạng thái thoải mái, khiến họ cảm thấy lạc quan hơn về cơ thể mình cũng như phần nào mang hi vọng chiến thắng bệnh tật, bà Kim Chi cho biết.
