> Dân hoang mang, chính quyền lo lắng vì lòng đất phát nổ lớn
 |
| Các chuyên gia Viện Vật lý địa cầu kiểm tra thực tại đập hồ thủy điện Sông Tranh 2. |
TS Lê Tử Sơn, Viện Vật lý địa cầu, thành viên đoàn khẳng định: “Những rung chấn tại huyện Bắc Trà My bắt đầu được ghi nhận từ tháng 8 đến tháng 11 – 2011 thì liên tiếp ghi nhận được nhiều rung chấn mạnh. Đặc biệt, tối 27 – 11, trạm Vật lý địa cầu ở Huế ghi nhận rung động tại Bắc Trà My là 2,9 độ richter. Chúng tôi khẳng định đó là động đất. Tuy nhiên, liệu động đất ở Bắc Trà My có liên quan đến thủy điện Sông Tranh 2 hay không cần có thời gian”.
Cũng theo ông Sơn, nguyên nhân lòng hồ thủy điện Sông Tranh tích nước sẽ được cân nhắc kĩ lưỡng trong các bước nghiên cứu.
Trong khi đó, ông Vũ Đức Toàn, Phó ban quản lý dự án thủy điện 3 không thừa nhận nhưng cũng không bác bỏ việc rung chấn trên địa bàn Bắc Trà My trong thời gian qua do lòng hồ Sông Tranh 2 tích nước: “Việc lòng hồ tích nước chỉ là một yếu tố cộng hưởng với việc áp lực do tích nước. Diện tích hồ nước và cột nước hồ Thủy điện Sông Tranh 2 có thể tác động gây ra những đứt gãy núi đá. Cần có cơ quan chuyên môn nghiên cứu kĩ hiện tượng này trước khi có kết luận cuối cùng!”.
Cũng theo ông Toàn, khi xây dựng nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 đã có nhiều chuyên đề, hội thảo nghiên cứu về hiện tượng này và không phải duy nhất thủy điện Sông Tranh 2 có hiện tượng này. Việc khảo sát các hiện tượng rung chấn, động đất đã được Viện vật lý địa cầu khảo sát tính toán trước khi xây dựng nhà máy.
Trong báo cáo đánh giá tác động môi trường có nhắc đến chuyện này, trên căn cứ của các nhà khoa học mới tiến hành xây dựng. Đập thủy điện Sông Tranh 2 chịu được tác động của động đất cấp độ 7, mức độ 5,9 độ richter. Được biết, hiện tại dung tích hồ thủy điện Sông Tranh 2 hiện tại hơn 730 triệu m3 tương đương 730 triệu tấn.
Câu chuyện rung chấn ở Bắc Trà My đang là vấn đề được người dân và chính quyền địa phương hết sức quan tâm. Ông Đặng Phong – Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My cho biết: “Rung chấn chỉ mới xảy ra khi thủy điện Sông Tranh 2 tích nước, tôi lên đây 24 năm rồi nhưng chưa bao giờ có hiện tượng này xảy ra ở địa bàn Bắc Trà My. Ngay những rung chấn đầu tiên, UBND huyện đã yêu cầu công an điều tra xem có nổ mìn phá đá, làm vàng hay không nhưng không hề có. Chúng tôi mong muốn có kết luận giải tỏa tâm lý cho người dân!”.
Cũng theo ông Phong, hiện tượng rung chấn đã ảnh hưởng mạnh đến tâm lý người dân, gây hoang mang cực độ. Đặc biệt, hơn 20.000 người dân tộc thiểu số rất sợ các hiện tượng lạ của thiên nhiên, rất dễ bỏ làng, du canh du cư. Đây là mối lo ngại dân sinh nhất của địa phương.
Trong vòng một tháng qua, nhiều gia đình tại thị trấn Trà My đã ngừng xây dựng nhà cửa, nhiều gia đình xây dựng nhà có tầng đã dừng lại vì lo sợ động đất.
Tại các xã Trà Bui, Trà Đốc, Trà Tân nơi nằm dưới khu vực đập nước nhà máy thủy điện Sông Tranh 2 hết sức hoang mang, nhất là các hộ gia đình thuộc diện tái định cư Thủy điện Sông Tranh 2. Hầu hết chất lượng nhà cửa của các gia đình này đã xuống cấp dù rằng nhà thuộc dự án tái định cư thủy điện Sông Tranh 2 được đưa vào sử dụng chưa được 4 năm. Đây chính là mối lo ngại cho chính quyền địa phương và người dân tại các xã này.
Ông Đinh Văn Xuân, chủ tịch xã Trà Bui cho biết: “Hiện tượng rung chấn đang làm người dân hết sức hoang mang. Nhiều gia đình đã bỏ nhà tái định cư xuống cấp để qua ở các nhà gỗ tự làm. Nguy hiểm hơn, nhiều người lợi dụng chuyện rung chấn, bỏ khu tái định cư vào rừng phá rừng làm nương rẫy và sinh sống vì lo sợ!”.
Hiện tại, xã Trà Bui có 40 nhà tái định cư thuộc dự án Thủy điện Sông Tranh 2 bị bỏ hoang, theo cảnh báo của chính quyền xã số lượng này sẽ tiếp tục tăng nếu như chính sách, chỗ ở của khu tái định cư kèm theo việc xảy ra rung chấn liên tiếp sẽ khiến số hộ gia đình bỏ tái định cư sẽ tiếp tục gia tăng.
Ông Phạm Văn Nhân, Phó chủ tịch HĐND xã Trà Đốc cho biết: “Địa phương và người dân chưa hề được cảnh báo về hiện tượng này cũng như các phương án đối phó với rung chấn, động đất trong trường hợp nguy cấp có thể xả ra”.
TS Trần Tuấn Anh - Viện trưởng Viện Địa chất cho biết: “Từ ngày 1 đến ngày 10 – 12, đoàn sẽ khảo sát toàn bộ khu vực Bắc Trà My và Nam Trà My, cố gắng xác định tìm ra vùng tâm chấn của các vụ động đất vừa qua. Trên cơ sở kiểm tra ghi nhận ban đầu, sẽ kiến nghị lên Viện KHCN lắp đặt các máy, trạm ghi nhận chấn động trên địa bàn, nghiên cứu cụ thể từng nguyên nhân dẫn đến các vụ động đất”.
