Lộ diện sai phạm ở BV Ung bướu TPHCM

Đấu thầu thành… chỉ định thầu    

Sự việc xảy ra vào ngày 29/11/2016, khi Công ty CP đầu tư Y tế Việt Mỹ mua hồ sơ của gói thầu “Cung cấp hệ thống xạ trị gia tốc” do BV Ung bướu TPHCM làm chủ đầu tư và ngày 29/12/2016 sẽ đóng thầu. Hai dòng máy có model cao cấp nhất của hai hãng Elektra do Công ty CP Đầu tư Y tế Việt Mỹ và Varian của Công ty Dược phẩm trang thiết bị T.D ở TPHCM tham gia thầu đều có thể đáp ứng.

Thế nhưng, theo ông Hà Văn Nam - Giám đốc Công ty CP đầu tư Y tế Việt Mỹ sau đó BV Ung bướu TPHCM ra thông báo gia hạn thời điểm đóng thầu để điều chỉnh hồ sơ. Từ cuối năm 2016 đến ngày 14/3/2017, nơi đây gia hạn thời điểm đóng thầu đến…5 lần. Đặc biệt, ngày 17/3, bệnh viện đã điều chỉnh 2 nội dung trong hồ sơ thầu về “tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm” và “tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật”. Theo đó, đều hạ các tiêu chí của hãng Elektra đồng thời “nâng cấp” các tiêu chí có lợi cho hãng Varian.

Trước cách làm lộ liễu này, ông Nam đã gửi đơn cầu cứu các cơ quan ban ngành ở TPHCM nhưng đều được trả lời qua loa rằng: “việc gia hạn hồ sơ nhiều lần nhằm tìm được máy chất lượng” và việc xem xét các tiêu chí là “thực hiện chỉ đạo từ cấp trên”. Cuối tháng 4/2017, công ty này gửi đơn cầu cứu đến Thủ tướng Chính phủ. Ngày 4/5/2017, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo yêu cầu UBND TPHCM kiểm tra việc đấu thầu của BV Ung bướu TPHCM đồng thời giải quyết khiếu nại của các đơn vị liên quan.

Tuy nhiên, do đây là gói thầu phức tạp, chuyên ngành đến lĩnh vực xạ trị, để đảm bảo khách quan, đúng các quy định pháp luật đấu thầu, Văn phòng Chính phủ đã lấy ý kiến của Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tập hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Sau khi các bộ, ngành vào cuộc, ngày 12/10/2017, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến chỉ đạo gửi UBND TPHCM, Bộ Y tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu huỷ gói thầu trên do vi phạm theo Điều 17 Luật đấu thầu năm 2013, đồng thời tổ chức đấu thầu gói thầu bảo đảm tính cạnh tranh, công khai, minh bạch theo đúng quy định. Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình cũng yêu cầu UBND TPHCM xử lý vi phạm, kiểm điểm trách nhiệm của đơn vị, cá nhân có liên quan theo đúng quy định của pháp luật, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/12/2017.

“Thích” đầu tư bằng nguồn vốn vay kích cầu

Gói thầu thiết bị xạ trị gia tốc trị giá 240 tỷ đồng được BV Ung bướu TPHCM vay vốn từ Quỹ Đầu tư phát triển đô thị TPHCM. Theo kết quả mở thầu tài chính chỉ Công ty TNHH Dược phẩm trang thiết bị y tế T.D đạt và trúng thầu với giá gần 239 tỷ đồng. Điều đáng nói, nếu đấu thầu công bằng và minh bạch giá máy xạ trị gia tốc Elektra chỉ bỏ thầu khoảng 190 tỷ đồng, làm lợi cho bệnh viện gần 50 tỷ đồng.

“Bệnh viện phải đi vay tiền để mua thiết bị và nguồn tiền để trả cho số tiền đi vay này đến từ nguồn thu của bệnh nhân đến điều trị, từ các nguồn thu khác của bệnh viện. Vì vậy, khi biết được thông tin này, chúng tôi rất bất bình. Vì điều này ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người bệnh và quyền lợi của tất cả cán bộ nhân viên bệnh viện”- một bác sĩ giấu tên làm ở bệnh viện này nói.

Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, ngày 20/7/2015, BV Ung bướu TPHCM có chủ trương xây dựng đề án xã hội hóa trang thiết bị cho Khu điều trị y tế kỹ thuật cao tại đây. Từ đề án này, ngày 31/7/2017 Phó Chủ tịch UBND TPHCM lúc ấy là ông Hứa Ngọc Thuận đã có công văn gửi Sở Y tế để hướng dẫn cho Công ty TNHH MTV Đầu tư và phát triển y tế A.M thực hiện theo đúng chức năng. Việc xã hội hóa để giảm nguồn lực đầu tư của nhà nước cũng được Thành ủy TPHCM quan tâm. Ngày 4/4/2016, Văn phòng Thành ủy TPHCM chuyển đề án xã hội hóa cung cấp 2 máy xạ trị gia tốc tai BV Ung bướu TPHCM đến bà Nguyễn Thị Thu - Phó Chủ tịch UBND TPHCM để xem xét. Ngày 15/4/2016, bà Nguyễn Thị Thu đã gửi Sở Y tế và BV Ung bướu TPHCM xem xét phương thức đầu tư để báo cáo Thường trực UBND TPHCM.

Tuy nhiên, theo Bệnh viện Ung bướu TPHCM giải thích thì họ “thích” đầu tư máy xạ trị gia tốc bằng nguồn vốn vay kích cầu hơn. Lý giải của bệnh viện này là dễ cân đối thu cho một lần điều trị bệnh nhân; giải quyết được tình trạng quá tải bệnh viện, giảm thời gian chờ đợi. Phía bệnh viện cũng chỉ ra những “bất lợi” của xã hội hoá như xác định giá cơ sở vật chất và thương hiệu bệnh viện và chi phí liên doanh và người bệnh phải trả nhiều hơn do các chi phí khác cấu thành vào vốn đầu tư…Phía đơn vị xã hội hoá là Công ty TNHH MTV Đầu tư và phát triển y tế A.M cho rằng, khi được chấp thuận sẽ lắp đặt máy nhanh vì nguồn vốn sẵn có; chi thu phí ngang với giá đầu tư máy bằng vốn vay kích cầu....Tuy nhiên, bệnh viện không lựa chọn.

Điều đáng nói là đề án xã hội hoá này đầu tư hệ thống máy xạ trị gia tốc cũng của hãng Varian là giá chưa tới 200 tỷ đồng. Tuy nhiên, mọi việc đã không thuận chèo xuôi mái khiến bệnh viện này phải thực hiện gói thầu bằng vốn vay kích cầu từ Quỹ Đầu tư phát triển đô thị TPHCM và đấu thầu bới giá lên đến 239 tỷ đồng.