Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần cho biết, vào 22 giờ 16 phút 33 giây đêm qua (2/7), một trận động đất có độ lớn 2,7 xảy ra tại khu vực huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần - Viện Vật lý Địa cầu vẫn đang tiếp tục theo dõi trận động đất này. Như vậy, tính từ ngày 15/6 đến nay, đây là trận động đất thứ 7 xảy ra tại khu vực này.
Trong đó, trận động đất mạnh nhất xảy ra vào 13h12 phút 26 giây ngày 16/6/2020 với độ lớn 4,9 độ richter khiên trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần đã phát cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4 quanh khu vực tâm chấn và cấp 3 tại khu vực lân cận. Nhiều nhà dân và công trình xây dựng bị hư hỏng, 2 trẻ em mầm non bị thương nhẹ do rơi tấm trần thạch cao.
PGS.TS Cao Đình Triều, nguyên Phó viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, tại Mường Tè có đứt gãy Mường Tè (còn được gọi là đứt gãy Thượng Sông Đà) chạy qua. Đứt gãy này chạy từ phía Trung Quốc sang. Tại đây đã ghi nhận một số trận động đất có độ lớn 4,5-4,9 độ richter.
Tâm chấn trận động đất xảy ra đêm qua tại Mường Tè, Lai Châu. Nguồn: Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần. Nhóm nghiên cứu của PGS Cao Đình Triều cho rằng, Mường Tè cùng với 4 khu vực khác là Lai Châu, Tuần Giáo, Yên Châu, Mai Châu có nguy cơ phát sinh động đất mạnh trên khu vực bậc thang thủy điện sông Đà. Trong đó, tại Mường Tè, động đất tự nhiên cao nhất có thể xảy ra lên tới 6,5-6,9 độ richter. Hiện khu vực này mới có động đất cực đại 4,9 độ richter. Vì vậy nguy cơ xảy ra động đất mạnh trong tương lai gần là rất lớn.
Tuy nhiên, theo PGS Triều, cũng không loại trừ khả năng, các trận động đất gần đây là động đất kích thích do hoạt động tích nước của hồ chứa thủy điện Lai Châu từ năm 2015.
Theo nghiên cứu “Đặc điểm địa chất kiến tạo khu vực bậc thang thủy điện sông Đà”, gần như toàn bộ nguồn Mường Tè và một đoạn nguồn Nậm Nhé liên thông với lòng hồ sâu nhất của thủy điện Lai Châu. Tại khu vực này cũng xuất hiện đá xâm nhập có tuổi tác khác nhau. “Chúng tôi nhận định có nguy cơ cao xuất hiện động đất kích thích trong tương lai gần ở đây. Tuy nhiên, cần có thêm các bằng chứng khoa học mới đủ cơ sở khẳng định điều này. Trường hợp xảy ra động đất kích thích, chấn động chính sẽ không vượt quá 5,1 độ richter. Tuy nhiên, dư chấn sẽ xảy ra thường xuyên”, PGS Cao Đình Triều nhận định.
Động đất kích thích xảy ra do hoạt động của con người như sự tích nước của các hồ chứa, các vụ nổ xảy ra trong lòng đất. Tại Việt Nam, một số hồ chứa thủy điện từng xảy ra động đất kích thích như hồ chứa thủy điện Hòa Bình, hồ chứa Sông Tranh 2 và hồ thủy điện Sơn La. Trong đó động đất kích thích xảy ra tại thủy điện Sông Tranh 2 kéo dài từ năm 2012 từng gây nhiều bất an, xáo trộn cho cuộc sống người dân vùng xung quanh.
