Trợ lý Bộ trưởng Nguyễn Minh Vũ, Trưởng Đoàn Việt Nam (thứ 2 từ trái sang) tham dự Khóa họp thường kỳ lần thứ 53 HĐNQ LHQ và có bài phát biểu quan trọng. Ảnh: TTXVN tại Geneva.

Khóa họp 53 HĐNQ, diễn ra từ ngày 19/6-14/7/2023, theo hình thức kết hợp giữa trực tiếp và trực tuyến, thu hút sự tham dự của đông đảo đại diện các nước, tổ chức quốc tế liên chính phủ và một số tổ chức phi chính phủ, bao gồm: 5 phiên thảo luận chuyên đề, các phiên thảo luận, đối thoại với 37 thủ tục đặc biệt và các cơ chế nhân quyền của LHQ, nhiều phiên tham vấn các dự thảo nghị quyết, và 1 phiên thảo luận khẩn cấp về chủ đề “Sự gia tăng đáng báo động trong các hành động hận thù tôn giáo được lên kế hoạch trước và công khai, thể hiện qua việc lặp lại hành động xúc phạm Kinh Koran tại một số quốc gia châu Âu và các quốc gia khác”.

Kết quả Khóa họp, HĐNQ đã thông qua 30 nghị quyết và hoàn thành thủ tục thông qua toàn thể Báo cáo UPR chu kỳ IV của 13 nước.

Việt Nam đồng chủ trì phiên thảo luận về quyền con người

Đoàn Việt Nam do Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ dẫn đầu, đã tích cực tham dự Khóa họp, với nhiều phát biểu, tham vấn. Bên cạnh đó, Đoàn Việt Nam cùng với Bangladesh và Philippines đồng tổ chức phiên thảo luận chuyên đề về BĐKH và quyền con người với chủ đề “Tác động tiêu cực của BĐKH đối với việc hiện thực hóa đầy đủ quyền lương thực”. Phiên thảo luận đã thu hút sự tham gia của đông đảo đại diện các quốc gia, tổ chức quốc tế như Quỹ dân số LHQ và một số tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Geneva.

Tại phiên thảo luận này, các diễn giả và đại biểu đều nhấn mạnh tính cấp bách và sự cần thiết hành động để giải quyết các tác động bất lợi của BĐKH và bảo vệ quyền con người của các thế hệ hiện tại và tương lai; khẳng định tần suất và cường độ gia tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt, hạn hán tác động trực tiếp đến an ninh lương thực; kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ khẩn cấp để giải quyết những thách thức do BĐKH gây ra.

Ngày 12/7, HĐNQ đã thông qua bằng đồng thuận Nghị quyết năm 2023 về BĐKH và quyền con người, với chủ đề “Tác động tiêu cực của BĐKH đối với sinh kế và ảnh hưởng của những tác động này đối với quyền con người”, với đông đảo các nước đồng bảo trợ (80 nước đồng bảo trợ, tính đến cuối ngày 14/7/2023, giờ Geneva). Đây là thành công của nỗ lực từ đề xuất, soạn thảo nội dung, tham vấn và vận động của Phái đoàn Việt Nam cùng các Phái đoàn Bangladesh và Philippines tại Geneva. Nghị quyết của HĐNQ về BĐKH và quyền con người năm nay ghi nhận mối liên hệ giữa BĐKH và xói mòn sinh kế; nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết các lỗ hổng trong bảo vệ quyền con người, đặc biệt là quyền của phụ nữ và trẻ em gái trong bối cảnh BĐKH; khẳng định vai trò của phụ nữ trong quá trình ra quyết định và ban hành chính sách về BĐKH; kêu gọi thực hiện các thỏa thuận tài trợ, theo quyết định tại COP27, để hỗ trợ các nước đang phát triển ngăn chặn, giảm thiểu và giải quyết tổn thất và thiệt hại do BĐKH gây ra.... Nghị quyết về BĐKH và quyền con người được Việt Nam cùng Bangladesh và Philippines - Nhóm nòng cốt 3 nước, giới thiệu hàng năm từ năm 2014.

Việc Nam tham gia tích cực trong Nhóm nòng cốt xây dựng và giới thiệu Nghị quyết hàng năm của HĐNQ về chủ đề này phản ánh nỗ lực của Việt Nam trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người cũng như trong ứng phó BĐKH, đồng thời góp phần thực hiện chính sách đối ngoại chủ động, tích cực, có trách nhiệm với các vấn đề chung của cộng đồng quốc tế.

Đặc biệt cũng trong khuôn khổ tham gia Khóa họp này, Phái đoàn Việt Nam tại Geneva đã phối hợp với các Phái đoàn Hoa Kỳ và Argentina đồng tổ chức Tọa đàm quốc tế về chống phân biệt đối xử, bạo lực và quấy rối trên cơ sở giới tại nơi làm việc (ngày 3/7 trực tiếp tại Geneva và trực tuyến). Phát biểu dẫn đề tại Toạ đàm, Trợ lý Bộ trưởng Nguyễn Minh Vũ khẳng định dù đang trong quá trình nghiên cứu khả năng gia nhập Công ước số 190 năm 2019 về chủ đề này của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Việt Nam mong muốn thúc đẩy đối thoại giữa các nước và các tổ chức quốc tế và các bên liên quan để chia sẻ kinh nghiệm và nhu cầu hợp tác quốc tế nhằm giải quyết vấn đề phân biệt đối xử, bạo lực và quấy rối trên cơ sở giới tại nơi làm việc. Cũng tại Tọa đàm, các đại biểu đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm phong phú về tăng cường hệ thống pháp luật, nâng cao nhận thức và bảo đảm sự tham gia của người lao động, nhất là lao động nữ, các doanh nghiệp, các tổ chức công đoàn… trong việc chuẩn bị điều kiện, năng lực để tham gia Công ước ILO 190.

Đoàn Việt Nam đã tích cực phát biểu tại nhiều phiên họp, phiên thảo luận về nhiều chủ đề như về BĐKH và quyền lương thực, bảo trợ xã hội và sự tham gia, lãnh đạo của phụ nữ, quyền sức khỏe, quyền giáo dục, mua bán người, đói nghèo cùng cực, chống bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái... Tại các phát biểu, Đoàn Việt Nam nhấn mạnh Việt Nam ưu tiên tập trung củng cố pháp quyền, minh bạch, an ninh và an toàn xã hội cũng như tiến hành các cải cách cần thiết về pháp lý và kinh tế nhằm hỗ trợ cho quá trình phục hồi sau đại dịch COVID-19 và phát triển bao trùm, bền vững; khẳng định phương châm của Việt Nam trong nhiệm kỳ thành viên HĐNQ 2023-2025 là Đối thoại và hợp tác, Tôn trọng và hiểu biết, Quyền con người cho tất cả mọi người.

Cùng với các nước ASEAN, Đoàn Việt Nam cũng đã có một số phát biểu chung về các chủ đề ASEAN cùng quan tâm, chia sẻ như hợp tác kỹ thuật và xây dựng năng lực, BĐKH và quyền con người, bảo trợ xã hội và sự tham gia, lãnh đạo của phụ nữ.

Trong suốt Khóa họp, Đoàn Việt Nam tích cực tiếp xúc, trao đổi, tham vấn với các Đoàn đại diện của các nước, tham gia xây dựng nội dung các văn kiện, đồng bảo trợ nhiều sáng kiến trên tinh thần đối thoại và hợp tác, thể hiện quan điểm, chính sách nhất quán, thành tựu của Việt Nam về thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người, góp phần cùng các nước đảm bảo hoạt động của HĐNQ phù hợp với các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.

Sự tham gia tích cực của Đoàn Việt Nam tại Khóa họp 53 của HĐNQ cùng với việc tổ chức phiên thảo luận chuyên đề và Tọa đàm nêu trên thể hiện nỗ lực và trách nhiệm của Việt Nam trên cương vị thành viên HĐNQ nhiệm kỳ 2023-2025.