Làm sâu sắc hơn quan hệ Việt - Trung, Việt- Mỹ

Hai bên đã đạt được nhiều thỏa thuận quan trọng về kinh tế, thương mại, dịp này công bố các thỏa thuận trị giá hơn 12 tỷ USD.

Ký các thỏa thuận trị giá 12 tỷ USD

“Chúng tôi trông đợi đạt được thỏa thuận thương mại song phương với các đối tác tuân thủ nguyên tắc thương mại công bằng và cùng có lợi”, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói. “Hai từ rất quan trọng, công bằng và cùng có lợi. Điều này hầu như chưa từng diễn ra với nước Mỹ. Chúng tôi đang thay đổi điều đó, và chúng tôi đang thay đổi rất nhanh. Để thương mại có hiệu quả, mọi quốc gia phải chơi theo luật. Tôi được khuyến khích khi Việt Nam gần đây trở thành thị trường xuất khẩu phát triển nhanh nhất của Mỹ”, ông Trump nhấn mạnh trong cuộc họp báo chung sau hội đàm với Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng, giai cấp trung lưu Việt Nam đang ngày càng đông lên, trở thành thị trường quan trọng cho hàng hoá Mỹ.

Tuyên bố chung được đưa ra sau hội đàm cho biết, hai nhà lãnh đạo cam kết sẽ làm sâu sắc hơn và mở rộng quan hệ thương mại và đầu tư song phương thông qua các cơ chế chính thức, bao gồm Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư. Việt Nam sẽ mở cửa trở lại thị trường cho mặt hàng bột bã ngô của Mỹ và Mỹ mở cửa cho quả vú sữa của Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo cam kết tìm kiếm giải pháp cho những vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực thương mại nông nghiệp, trong đó có cá da trơn, tôm, xoài; cam kết thúc đẩy thương mại, đầu tư tự do và công bằng trong các lĩnh vực ưu tiên, trong đó có dịch vụ thanh toán điện tử, ô tô và việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ.

Hai bên hoan nghênh quan hệ song phương ngày càng được tăng cường trong lĩnh vực năng lượng, trong đó có những cuộc thảo luận giữa doanh nghiệp hai bên về việc Việt Nam nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng từ Mỹ, và những bước đi của Việt Nam nhằm nâng cao khả năng sản xuất năng lượng mặt trời với sự hỗ trợ của Mỹ. Nhân dịp này, tập đoàn OPIC của Mỹ ra thông cáo cho biết, dưới sự chứng kiến của hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Mỹ, sáng qua, tập đoàn trao ý định thư cho công ty AES về việc hợp tác xây nhà máy điện công suất 2.250MW tại Việt Nam.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Lễ ký kết các văn kiện hợp tác giữa hai nước. Ảnh: Nhật Minh.

Làm sâu sắc hợp tác quốc phòng

Tuyên bố chung cho biết, Chủ tịch nước Trần Đại Quang cảm ơn Chính phủ Mỹ đã chuyển giao một tàu tuần tra bờ biển lớp Hamilton, giúp nâng cao năng lực bảo đảm an ninh hàng hải và thực thi pháp luật của Việt Nam. Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh kế hoạch về việc một tàu sân bay Mỹ lần đầu tiên thăm một cảng của Việt Nam trong năm 2018.

Hai bên khẳng định Kế hoạch hành động về Hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ giai đoạn 2018 - 2020 nhằm thực thi Bản ghi nhớ về Tăng cường hợp tác quốc phòng song phương năm 2011 và Tuyên bố Tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng năm 2015; qua đó thắt chặt quan hệ quốc phòng song phương trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thảm họa, các hoạt động gìn giữ hòa bình, khắc phục hậu quả chiến tranh. Trên tinh thần đó, hai nhà lãnh đạo hoan nghênh Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sớm thăm Việt Nam.

Hai nước sẽ làm sâu sắc hơn và từng bước mở rộng hợp tác an ninh - tình báo; tăng cường trao đổi thông tin và huấn luyện chung trong các vấn đề cùng quan tâm. Hai bên tỏ ý định thắt chặt hợp tác về an ninh mạng thông qua việc tăng cường trao đổi đoàn và chia sẻ thông tin, nhằm thúc đẩy một không gian mạng mở và an toàn. Chủ tịch nước Trần Đại Quang bày tỏ sự quan tâm về việc phối hợp chặt chẽ hơn với Mỹ trong bảo đảm an toàn, an ninh hàng không và chống khủng bố.

Lãnh đạo hai nước thảo luận và hoan nghênh các sáng kiến nhằm duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác và phát triển tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Hai bên ghi nhận vai trò trung tâm của ASEAN tại khu vực, cam kết tôn trọng và hỗ trợ sự đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình.

Ủng hộ biển Đông mở và tự do

Lãnh đạo hai nước nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quyền được tiếp cận tự do và mở khu vực biển Đông đối với cộng đồng quốc tế, tầm quan trọng của việc duy trì thương mại hợp pháp không bị cản trở, và sự cần thiết phải tôn trọng tự do hàng hải - hàng không và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác. Hai bên tái khẳng định lập trường về biển Đông được nêu trong các Tuyên bố chung Việt - Mỹ và Mỹ - ASEAN trước đây, bao gồm việc kêu gọi các bên không có những hành động làm leo thang căng thẳng, quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp, và hạn chế một cách phi pháp các quyền tự do trên biển; tái khẳng định cam kết chung đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.

Hai nhà lãnh đạo kêu gọi thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông và sớm hoàn tất Bộ quy tắc ứng xử ở biển Đông hiệu quả, có tính ràng buộc về mặt pháp lý. Hai bên cũng kêu gọi tất cả các bên yêu sách ở biển Đông làm rõ và thực thi những yêu sách hàng hải của mình phù hợp với luật pháp quốc tế, như được phản ánh trong Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, thực hiện một cách thiện chí những trách nhiệm pháp lý quốc tế của mình trong quá trình quản lý và giải quyết tranh chấp.

Với câu hỏi của phóng viên rằng Việt Nam nghĩ như thế nào về đề xuất của Tổng thống Trump rằng ông sẽ làm trung gian hoà giải tranh chấp ở biển Đông, Chủ tịch nước Trần Đại Quang trả lời tại cuộc họp báo rằng ông và Tổng thống Trump đã chia sẻ về tình hình biển Đông gần đây. Việt Nam chủ trương giải quyết mâu thuẫn, tranh chấp thông qua đàm phán hòa bình, bằng các biện pháp ngoại giao và pháp lý trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Lễ ký kết các văn kiện hợp tác giữa hai nước. Ảnh: Như Ý.

Trước câu của phóng viên Mỹ rằng Việt Nam có thể trở thành trung gian để Mỹ và Triều Tiên giải quyết vấn đề hạt nhân hay không, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nói rằng, Việt Nam cam kết thực hiện nghiêm túc các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Việt Nam ủng hộ phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và sẽ làm hết sức mình và làm những gì có thể làm được để góp phần thực hiện mục tiêu phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, Chủ tịch nước nói.

Hai vị lãnh đạo cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục hợp tác để tẩy độc ở sân bay Biên Hòa, Mỹ hỗ trợ thêm cho người khuyết tật ở Việt Nam, hai bên phối hợp tìm kiếm quân nhân Mỹ và bộ đội Việt Nam mất tích trong chiến tranh.