Thu phí và vị trí đặt trạm chưa hợp lý
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết về một số nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao (BOT).
Theo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, thời gian qua nhiều công trình giao thông trọng điểm quốc gia đã được đầu tư, nâng cấp, góp phần quan trọng trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia.
Tuy nhiên, các văn bản quy phạm pháp luật chưa được ban hành đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, một số quy định chưa rõ ràng, chồng chéo. Việc lựa chọn dự án đầu tư và thứ tự ưu tiên đầu tư chưa hợp lý. Đa số các dự án theo phương thức cải tạo, nâng cấp tuyến đường độc đạo hiện hữu, chưa bảo đảm quyền lựa chọn của người tham gia giao thông. Việc thu hút nguồn vốn đầu tư còn hạn chế, chủ yếu dựa vào vốn vay ngân hàng…
Hầu hết các dự án đều chỉ định thầu, nhưng nhiều nhà đầu tư, nhà thầu nguồn lực hạn chế, dẫn đến những vi phạm trong quá trình thực hiện, vận hành và khai thác công trình, gây thất thoát và giảm hiệu quả đầu tư.
Bên cạnh đó, các quy định của pháp luật và thực tế triển khai về thu phí (giá) sử dụng dịch vụ đường bộ, vị trí đặt trạm thu phí chưa hợp lý dẫn đến một số dự án gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Đảm bảo quyền lựa chọn cho người dân
Để hoàn thiện chính sách pháp luật, đảm bảo phát huy hiệu quả đầu tư, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tổng kết mô hình đầu tư PPP, trong đó có hình thức hợp đồng BOT thời gian qua, đánh giá mặt được và những hạn chế, bất cập để đưa ra giải pháp khắc phục.
Quy định chặt chẽ tiêu chí lựa chọn dự án để đầu tư theo hình thúc BOT nói riêng và PPP nói chung, nghiên cứu quy định mức vốn chủ sở hữu phù hợp. Đối với các dự án đường bộ đầu tư theo hợp đồng BOT chỉ áp dụng đối với các tuyền đường mới để bảo đảm quyền lựa chọn cho người dân, không đầu tư các dự án cải tạo, nâng cấp các tuyến đường độc đạo hiện hữu. Việc lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu phải thực hiện đấu thầu công khai, minh bạch theo quy định của pháp luật, hạn chế tối đa chỉ định thầu.
Hoàn thiện việc rà soát tổng thể về vị trí đặt trạm, chính sách miễn giảm giá tại tất cả các trạm thu giá dịch vụ sử dụng đường bộ và quản lý doanh thu chặt chẽ để có những giải pháp đồng bộ, kịp thời, đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.
Ban hành tiêu chí thành lập trạm thu giá dịch vụ, xây dựng mức giá phù hợp, áp dụng công nghệ tiên tiến, thực hiện đấu thầu, tránh độc quyền trong thu giá dịch vụ. Từ năm 2019 sẽ triển khai đồng bộ thu giá dịch vụ không dừng đối với tất cả các tuyến quốc lộ được đầu tư theo hình thức BOT trên cả nước.
