Theo chương trình kỳ họp, hôm nay (12/6) Chính phủ sẽ trình Quốc hội Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam. Theo Bộ Giao thông Vận tải, Dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Hà Nội – Thành phố Hồ Chí Minh có tổng chiều dài 1.622 km, hiện đã đưa vào khai thác, triển khai thi công một số đoạn nên còn 1.372 km cần xây dựng. Tổng mức đầu tư toàn bộ dự án 312.435 tỷ đồng, được chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 1 (từ nay đến 2025) và giai đoạn 2 (sau 2025). Quy mô xây dựng là 4 - 6 làn xe, tốc độ 80 - 120 km/h, chia làm 20 dự án thành phần. Tính trung bình chi phí đầu tư xây dựng một kilomet đường bộ cao tốc Bắc - Nam rơi vào khoảng hơn 10 triệu USD.
Bình luận về mức chi phí trên, GS.TS Võ Đại Lược, Tổng Giám đốc Trung tâm kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, Ủy viên Hội đồng tư vấn kinh tế của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng “mức giá trên là quá cao”. “Tại sao Trung Quốc cũng có những đặc điểm tương đồng như chúng ta mà chi phí làm đường cao tốc của họ chỉ là 5 triệu USD/km. Mỹ và các nước châu Âu cũng chỉ 3- 4 triệu/km, còn ở ta lại lên đến 12 triệu/km?”, ông Lược đặt câu hỏi.
Để giảm chi phí làm đường bộ cao tốc, ông Lược cho rằng, Nhà nước cần nghiên cứu, làm thử một vài km đường bộ cao tốc xem hết bao nhiêu? Căn cứ vào đó đặt một mức trần đầu tư cụ thể cho một km đường bộ cao tốc. “12 triệu USD/km đường bộ cao tốc là quá cao? Liệu có lợi ích gì xung quanh mức giá này không? Tôi nghĩ phải có giải pháp chứ không để mãi tình trạng chi phí làm đường cao tốc ngất ngưởng như thế”, ông Lược nói.
Thực tế, thời gian qua, dư luận và các chuyên gia luôn dấy lên những nghi vấn về việc chi phí đầu tư, giá thành thi công các công trình đường bộ bị đẩy cao “vống”. Theo đó, những con đường, những cao tốc “đắt nhất hành tinh” liên tiếp được nêu tên với những câu hỏi đặt ra về vấn đề thất thoát, lãng phí vốn. Đơn cử như đường cao tốc Bến Lức - Long Thành có suất đầu tư bình quân lên tới 25,8 triệu USD/km tương đương 554 tỷ đồng. Đây là mức đầu tư cao kỷ lục so với các tuyến đường cao tốc khác trên thế giới.
Trước tình trạng này, tháng 10/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu rà soát, điều chỉnh hệ thống định mức dự toán và chi phí đầu tư xây dựng công trình giao thông. Thủ tướng giao Bộ Giao thông Vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lựa chọn một số dự án đầu tư xây dựng đường bộ, tổ chức thi công thí điểm một km đường. Đến tháng 2/2017, Chính phủ lại một lần nữa “đốc thúc” Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư lựa chọn một số dự án đường bộ, tổ chức thi công thí điểm một km đường, làm cơ sở rà soát, điều chỉnh định mức dự toán và chi phí đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, đến nay các bộ, ngành vẫn chưa có báo cáo một cách cụ thể về vấn đề trên.
Tháng 2, Chính phủ lại một lần nữa đốc thúc Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ GTVT, Bộ KH&ĐT lựa chọn một số dự án đường bộ, tổ chức thi công thí điểm một km đường, làm cơ sở rà soát, điều chỉnh định mức dự toán và chi phí đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, đến nay các bộ, ngành vẫn chưa có báo cáo một cách cụ thể về vấn đề trên.
