Theo tờ trình của Chính phủ, dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Hà Nội - TPHCM có tổng chiều dài 1.622 km, hiện đã đưa vào khai thác, triển khai thi công một số đoạn nên chỉ còn 1.372 km cần đầu tư xây dựng. Cả dự án có tổng mức đầu tư 312.435 tỷ đồng, được chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 1 (từ nay đến 2025) và giai đoạn 2 (sau năm 2025). Quy mô xây dựng là 4 - 6 làn xe, tốc độ 80 - 120 km/h, chia làm 20 dự án thành phần. Tổng diện tích giải phóng mặt bằng, tái định cư toàn bộ dự án theo quy hoạch khoảng 6.505 ha, trong đó diện tích trồng lúa khoảng 1.820 ha, hơn 15.500 hộ dân bị ảnh hưởng.
Theo Bộ GTVT, để đầu tư xây dựng giai đoạn 1 cần 243.312 tỷ đồng, trong đó vốn của nhà nước là 55 nghìn tỷ đồng, còn lại là vốn huy động từ các thành phần kinh tế. Vì lẽ đó, Bộ GTVT đề xuất phương án xây dựng của 17/20 dự án thành phần theo hình thức BOT, với mức thu dự kiến là 1.500 đồng/km, lộ trình tăng phí 12%/3 năm. Thời hạn hợp đồng dự kiến là dưới 24 năm.
Để thu hút đầu tư thực hiện dự án, Bộ GTVT đề nghị hàng loạt các cơ chế ưu đãi cho dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam. Theo đó, Bộ GTVT đề nghị giao Ngân hàng Nhà nước đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc hiện nay để nhà đầu tư có thể tiếp cận vay vốn triển khai dự án; đồng thời, hỗ trợ nhà đầu tư tiếp cận vay vốn của Ngân hàng Đầu tư cơ sở hạ tầng châu Á. Bên cạnh đó, bộ cũng đề nghị chỉ đánh giá sơ bộ tác động môi trường trong nghiên cứu tiền khả thi. Bộ muốn Chính phủ giao cho bộ quyết định mức tăng giá dịch vụ sử dụng đường bộ ngay trong báo cáo nghiên cứu khả thi và hợp đồng dự án.
