Theo cơ quan điều tra, năm 2014, bà Cao Thị Cúc (SN 1960, hộ khẩu thường trú xã Long Hựu Đông, huyện Cần Đước, tỉnh Long An) mua lại nhà, đất gần 2.000m2 tại ấp Lập Thành (xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa) rồi chuyển về đây sinh sống, sửa chữa lại làm cơ sở tu tại gia. Sau đó, ông Lê Tùng Vân (SN 1932, hộ khẩu thường trú phường 10, quận 6, TPHCM) chuyển về đây sinh sống cùng nhà với bà Cúc từ năm 2015.
 |
| Cơ sở "Thiền am bên bờ vũ trụ" |
Trước đó, ông Vân tạm trú tại xã Phạm Văn Hai, huyện Bình Chánh, TPHCM và đã lập trại dưỡng lão, cô nhi có tên Thánh Đức tại đây. Đến năm 2007, do hoạt động không đúng theo quy định pháp luật về điều kiện vật chất, vệ sinh môi trường, UBND huyện Bình Chánh có quyết định chấm dứt hoạt động đối với cơ sở Thánh Đức.
Đến năm 2015, ông Vân bán hết đất tại địa chỉ trên về tạm trú tại hộ bà Cao Thị Cúc ở ấp Lập Thành và nhận nuôi con nuôi làm từ thiện. Thực tế, đa số trẻ sống trong hộ bà Cúc đều có mẹ đi cùng, không phải là trẻ em cơ nhỡ và không nơi nương tựa như ông Vân thường nói. Hiện tại, hộ bà Cúc có 18 người đang cư trú, trong đó có 6 trẻ em đều có mẹ ruột cùng tạm trú.
Thời gian qua, nơi đây lợi dụng danh nghĩa nuôi trẻ mồ côi, cơ nhỡ không nơi nương tựa để kêu gọi lòng tốt của mọi người trong và ngoài nước giúp đỡ, trục lợi cá nhân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, dư luận xã hội.
Đặc biệt, nhóm người tại "Tịnh thất Bồng Lai" đã sử dụng nhiều tài khoản mạng xã hội cá nhân khác nhau đăng nhiều video với nội dung không đúng sự thật về diễn biến vụ việc xảy ra tại đây. Trong đó, trên mạng xã hội cũng tung tin đồn thất thiệt về việc tại đây mọc lên “hoa ưu đàm” quý hiếm.
Tháng 9/2019, tại nơi này cũng xảy ra vụ việc một nhóm người ở TPHCM đến tìm con gái nhưng không gặp, sau đó đã xảy ra xô xát với những người ở đây.
"Tịnh Thất Bồng Lai" được cộng đồng biết đến kể từ khi có 2 “nhà sư” ở đây đi thi hát Bolero trên truyền hình vào năm 2017 và tiếp đến, có 5 "chú tiểu" tham gia chương trình “Thách thức danh hài” và đoạt giải cao.
Lúc đầu, do chưa hiểu rõ vấn đề, bản chất vụ việc nên dư luận ủng hộ "Tịnh thất Bồng Lai". Nhưng sau khi nhiều cơ quan báo chí thông tin về việc cơ sở này có dấu hiệu lợi dụng tôn giáo, lợi dụng nuôi trẻ mồ côi để trục lợi, thì dư luận xã hội đã hiểu rõ bản chất hoạt động của nhóm "Tịnh thất Bồng Lai" nên đã lên án, phê bình.
Đến đầu năm 2020, ông Lê Tùng Vân đã làm lễ đổi tên "Tịnh thất Bồng Lai" thành "Thiền am bên bờ vũ trụ".
Liên quan đến cơ sở trên, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Long An đã có văn bản khẳng định: "Tư thất Bồng Lai xã Hòa Khánh Tây không phải là cơ sở tự viện hợp pháp do Ban Trị sự giáo hội phật giáo tỉnh quản lý". Những người đang sống và sinh hoạt tại đó không phải là tu sĩ phật giáo. Do đó, không liên quan đến sự quản lý của giáo hội. Sự việc mang tính chất lợi dụng hình thức tu sĩ phật giáo để lừa gạt lòng tin của tín đồ phật giáo để trục lợi".
