Theo bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn (BV Tai Mũi Họng TW): Amidan là hai khối mô lympho nằm ở hai bên họng, thuộc hệ thống bạch huyết. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh xâm nhập qua đường hô hấp. Tuy nhiên, đôi khi amidan cũng trở thành nơi trú ngụ của vi khuẩn, gây viêm nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe.
 |
Khi các mô amidan bị nhiễm trùng, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra, sẽ khiến amidan bị viêm. Các triệu chứng điển hình bao gồm: Đau họng, sốt, khó nuốt, hạch cổ sưng, mệt mỏi, hơi thở hôi…
Những trường hợp thường được chỉ định cắt amidan
Quyết định cắt amidan là một quyết định quan trọng và cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Các trường hợp thường được chỉ định cắt amidan bao gồm:
1.Viêm amidan tái phát nhiều lần: Nếu bạn bị viêm amidan cấp tính từ 5-6 lần trong một năm, việc điều trị bằng thuốc kháng sinh không còn mang lại hiệu quả như mong đợi, lúc này, phẫu thuật cắt amidan trở thành một giải pháp được nhiều bác sĩ cân nhắc.
Viêm amidan tái phát kéo dài có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như áp xe quanh amidan, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm thận, viêm tim... Cắt bỏ amidan sẽ giúp loại bỏ ổ nhiễm trùng, giảm nguy cơ mắc các biến chứng này. Viêm amidan gây ra các triệu chứng khó chịu như đau họng, sốt, mệt mỏi, khó nuốt, hôi miệng... ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là ở trẻ em. Cắt amidan giúp giảm thiểu các triệu chứng này, giúp người bệnh ăn ngon miệng, ngủ ngon giấc hơn và có cuộc sống năng động hơn. Sau khi cắt amidan, nguy cơ viêm họng tái phát sẽ giảm đáng kể. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các vùng mô khác trong họng vẫn có thể bị nhiễm trùng.
Đối với những người thường xuyên bị nhiễm trùng họng, chẳng hạn như viêm amidan hoặc viêm họng liên cầu khuẩn, cắt amidan có thể mang lại sự giảm đau rất cần thiết. Những bệnh nhiễm trùng này, đặc biệt là khi nghiêm trọng hoặc kháng với các phương pháp điều trị khác, có thể làm gián đoạn cuộc sống hàng ngày và dẫn đến tình trạng “ốm liên miên”. Can thiệp phẫu thuật thường được coi là cách để phá vỡ chu kỳ tái phát bệnh.
 |
Cắt amidan có thể được chỉ định cho cả người lớn và trẻ em. Tuy nhiên, bác sĩ khuyến cáo không nên cắt khi trẻ còn quá nhỏ, vì có thể ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể. |
2. Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA):
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn là tình trạng nghiêm trọng khi đường thở bị tắc nghẽn trong khi ngủ, amidan to có thể là yếu tố chính ở nhiều bệnh nhân. Sự tắc nghẽn này có thể dẫn đến ngừng thở, gây ra những rủi ro đáng kể cho sức khỏe nếu không được điều trị. Cắt bỏ amidan có thể giúp làm thông đường thở, đảm bảo giấc ngủ ngon hơn và an toàn hơn vào ban đêm.
3. Viêm amidan gây biến chứng: Nếu viêm amidan dẫn đến các biến chứng như áp xe quanh amidan, viêm tai giữa, viêm xoang, thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận, thì cắt amidan là cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.
Khi áp xe hình thành xung quanh amidan, có thể rất đau đớn và khó điều trị chỉ bằng thuốc kháng sinh. Trong trường hợp áp xe tái phát hoặc không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, cắt amidan có thể là phương án tốt nhất để ngăn ngừa các biến chứng tiếp theo và đảm bảo sức khỏe lâu dài.
4.Nghi ngờ ung thư amidan: Trong một số trường hợp hiếm gặp, khi có nghi ngờ về sự phát triển của tế bào ung thư ở amidan, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ để chẩn đoán và điều trị.
Những yếu tố cần cân nhắc trước khi quyết định cắt amidan
Tuổi tác: Trẻ em thường được chỉ định cắt amidan sớm hơn người lớn do hệ miễn dịch của trẻ còn yếu và dễ bị nhiễm trùng.
Tình trạng sức khỏe tổng quát: Những người có bệnh lý nền như tim mạch, hô hấp, tiểu đường cần được đánh giá kỹ lưỡng trước khi phẫu thuật.
Lợi ích và rủi ro: Bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích của việc cắt amidan (giảm tần suất viêm nhiễm, cải thiện chất lượng cuộc sống) và rủi ro của phẫu thuật (cháy máu, nhiễm trùng, khó nuốt...).
 |
| Người bệnh cắt amidan có thể xuất viện trong vòng 24h. Người bệnh có thể đi làm, đi học lại sau vài ngày nếu cảm thấy sẵn sàng, tuy nhiên, để vết thương khỏi hẳn, thời gian trung bình là 2 tuần. |
Quá trình phẫu thuật cắt amidan
Phẫu thuật cắt amidan thường được thực hiện bằng phương pháp nội soi, ít xâm lấn và thời gian hồi phục nhanh. Trước khi phẫu thuật, bạn sẽ được khám tổng quát, làm các xét nghiệm cần thiết và được gây mê. Sau phẫu thuật, bạn có thể cảm thấy đau họng, khó nuốt và sốt nhẹ.
Phẫu thuật cắt amidan mang lại nhiều lợi ích đáng kể, đặc biệt đối với những người thường xuyên bị viêm amidan tái phát. Việc loại bỏ hoàn toàn amidan giúp ngăn ngừa các đợt viêm nhiễm tái diễn, giảm nguy cơ biến chứng như áp xe quanh amidan, viêm tai giữa, viêm xoang. Bên cạnh đó, cắt amidan còn cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh, giúp họ giảm đau họng, khó nuốt, ngủ ngáy và hôi miệng. Tuy nhiên, như mọi thủ thuật ngoại khoa khác, phẫu thuật cắt amidan cũng đi kèm với một số rủi ro nhất định. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm chảy máu, nhiễm trùng, khó nuốt, đau họng kéo dài và trong một số trường hợp hiếm gặp có thể gây tổn thương dây thần kinh. Do đó, quyết định có nên cắt amidan hay không cần được cân nhắc kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa, dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của mỗi người.
Sau phẫu thuật cắt amidan, người bệnh thường cảm thấy đau họng, khó nuốt và có thể sốt nhẹ. Đây là những phản ứng bình thường của cơ thể. Quá trình hồi phục sẽ diễn ra trong khoảng 1-2 tuần, tùy thuộc vào cơ địa mỗi người. Để giảm thiểu cảm giác đau và khó chịu, bác sĩ thường kê đơn thuốc giảm đau, kháng sinh (nếu cần) và hướng dẫn bệnh nhân súc miệng bằng nước muối ấm. Việc ăn uống nên bắt đầu bằng các thức ăn mềm, lỏng như cháo, súp và từ từ chuyển sang các loại thức ăn đặc hơn khi vết thương lành. Ngoài ra, nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước và giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ cũng rất quan trọng trong quá trình hồi phục. Trong một số trường hợp, có thể xuất hiện các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, do đó người bệnh cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường và đến bệnh viện tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ.
Ngoài phẫu thuật, có một số phương pháp điều trị khác cho viêm amidan, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nguyên nhân gây bệnh. Các phương pháp này thường được áp dụng khi viêm amidan chưa quá nặng hoặc khi bệnh nhân không phù hợp với phẫu thuật. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:
Điều trị bằng kháng sinh: Đối với các trường hợp viêm amidan do vi khuẩn gây ra, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh. Tuy nhiên, việc lạm dụng kháng sinh có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc.
Súc miệng bằng nước muối: Nước muối có tác dụng sát khuẩn, làm sạch họng, giảm viêm và sưng tấy.
 |
Cắt amidan là một trong những phẫu thuật phổ biến cho người lớn và cả trẻ em, với hơn 530.000 ca được thực hiện cho các đối tượng là trẻ em dưới 15 tuổi mỗi năm, chỉ tính riêng ở Mỹ. |
Uống thuốc giảm đau, hạ sốt: Các loại thuốc như paracetamol, ibuprofen giúp giảm đau họng, hạ sốt và giảm các triệu chứng khó chịu khác.
Uống các loại thảo dược: Một số loại thảo dược có tính kháng viêm, kháng khuẩn như gừng, mật ong, chanh có thể hỗ trợ điều trị viêm amidan.
Điều trị bằng laser: Phương pháp này sử dụng tia laser để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh và giảm viêm.
