DỄ ĐOÁN
Hầu hết giải thưởng đều trong dự đoán, kể cả Phim hay nhất cho The shape of water. Tên gốc của phim là Dáng hình của nước chiếu ở Việt Nam với tên Người đẹp và thủy quái, kể về tình yêu dị biệt giữa cô gái lao công bị câm và người cá bị bắt về phòng thí nghiệm mật của chính phủ Mỹ. Phim giành tới 13 đề cử, ra về với bốn giải trong đó có hai giải quan trọng Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc cho Guillermo del Toro.
Phim được đánh giá là câu chuyện cổ tích hiện đại, xoay quanh tình yêu giữa cô gái câm và người cá nhưng chất chứa nhiều ẩn dụ và vấn đề chính trị, xã hội với đủ thành phần đồng tính, người da màu và người khuyết tật. Một phim chưa hoàn hảo nhưng may mắn có bàn tay đạo diễn tài năng. Rào cản lớn nhất-thể loại giả tưởng không được Viện hàn lâm ưa thích-hoá ra không gây trở ngại gì.
Chiến thắng của Người đẹp và thuỷ quái không dễ dàng, bởi trước đó đạo diễn dính loạt nghi án đạo ý tưởng do khá giống với một vở kịch và một phim ngắn cùng chủ đề.
Nhiều người tiếc cho Three billboards outside Ebbing, Missouri (Ba tấm biển quảng cáo bên ngoài Ebbing, Missouri), kể về hành trình bà mẹ đơn thân tìm ra kẻ hiếp, giết con gái trong khi cảnh sát gần như thúc thủ. Chủ đề phim không chỉ hợp với phong trào Metoo, Time’s up ủng hộ nạn nhân quấy rối tình dục dâng cao ở Hollywood sau các vụ bê bối tình dục. Câu chuyện được kể thú vị và có sức tác động mạnh. Không diễn viên chính nào khác xứng đáng với giải Nữ chính xuất sắc hơn Frances McDorman-vai bà mẹ quyết đi tìm công lý cho con gái. Giải Nam chính về tay Gary Oldman (vai tướng Churchill) trong The darkest hour (Giờ đen tối) cũng không gây tranh cãi, dù đối thủ của ông cũng không vừa- như Denzel Washington, Daniel Day-Lewis.
Phim Mubound, Lady bird hay The Post của Steven Spielberg xuất hiện trong nhiều đề cử nhưng ra về tay trắng. Get out- bộ phim kinh dị về chủ đề phân biệt chủng tộc xuất sắc của năm- giành Kịch bản gốc xuất sắc. Kịch bản chuyển thể xuất sắc thuộc về Call me by your name chuyển thể từ cuốn sách cùng tên của André Aciman, kể về mối quan hệ đồng giới đầy cảm hứng của cậu bé 17 tuổi sống ở Ý và chàng sinh viên Mỹ 24 tuổi. Kịch bản chuyển thể được đánh giá hay hơn tác phẩm gốc, tác giả James Ivory 89 tuổi làm nên lịch sử khi là người cao tuổi nhất được đề cử và nhận giải. Bóng ma sợi chỉ (Phantom thread) có sáu đề cử chỉ vớt vát giải Phục trang xuất sắc.
AN TOÀN
Trái với dự đoán, lễ trao giải Oscar lần thứ 90 hóa ra khá lành và an toàn, ngoại trừ những khoảnh khắc người dẫn chương trình Jimmy Jimmel cố khuấy động. So với lễ trao giải năm ngoái đầy kịch tính, kể cả màn xướng nhầm phim xuất sắc nhất, năm nay dường như nhà tổ chức cố hết sức để có một lễ trao giải tròn trịa. Họ còn sửa sai bằng cách mời cặp đôi diễn viên gạo cội Warren Beatty và Faye Dunaway quay trở lại công bố giải Phim hay nhất, đương nhiên họ gọi ngay đúng tên The shape of water! Ngay cả chủ nhân các tượng vàng cũng không có nổi những bài phát biểu ấn tượng hoặc truyền cảm hứng mạnh mẽ.Thi thoảng có vài tia le lói, đó là khi cặp đôi giới thiệu giải thưởng Kumail Nanjiani và Lupita Nyong’o tự nhận mình là những kẻ mộng mơ, nhắc lại rằng họ tới Mỹ “không giấy tờ” và thuộc diện ông Donald Trump muốn trục xuất. “Giấc mơ là nền tảng của Hollywood và nước Mỹ”, họ nói.
Khi nhận giải Đạo diễn xuất sắc, đạo diễn Guillermo del Toro nhắc tới thân phận người nhập cư của mình giống nhiều nghệ sĩ như bạn và đồng nghiệp người Mexico-đạo diễn Alfonso Cuaron và Alejandro Innaritu. “Tôi là công dân toàn cầu, nơi tôi muốn sinh sống nhất chính là trái đất. Giải thưởng này dành cho tất cả các đạo diễn trẻ. Thắng giải Oscar dường như vượt qua khả năng của tôi. Mong các bạn hãy kể những câu chuyện thực với thể loại giả tưởng”, đạo diễn del Toro nói. Frances McDormand lên sân khấu và “bung lụa” với bản chất dị vốn có-từng chửi thề khi nhận giải-bất ngờ kêu gọi tất cả phụ nữ được đề cử đứng dậy ăn mừng, để đấu tranh đòi nhiều cơ hội tuyển dụng hơn cho phụ nữ, cộng đồng thiểu số.
Jimmy Kimmel trở lại làm người dẫn chương trình sau thành công năm ngoái hoàn thành khá tốt vai trò. Ngay trong phần độc thoại mở đầu lễ trao giải, Kimmel hài hước nhắc lại sự nhầm lẫn xướng danh giải thưởng năm ngoái: “Vài người trong số quý vị sẽ ra về với tượng Oscar trên tay, nhưng nếu quý vị nghe thấy tên mình, chớ vội đứng lên tức khắc vì họ còn phải xác minh”. Đùa về tuổi của nam diễn viên Timothée Chalame sinh 1995 (vai Elio trong phim về tình yêu đồng giới Call me by your name), anh nói: “Timothée bị lỡ chương trình Paw Patrol (chương trình hoạt hình thiếu nhi) để có mặt ở đây đêm nay”. Jimmy cũng khuyến khích chủ nhân Oscar 2018 phát biểu hay ho, nhưng lại treo giải thưởng chiếc mô tô nước trị giá 18 nghìn USD cho bài phát biểu ngắn nhất. Giải thưởng thuộc về Mark Bridges, chủ nhân giải Phục trang xuất sắc.
Người dẫn chương trình không dễ gì bỏ qua bê bối tình dục của Harvey Weinstein, dành những lời sâu cay cho ông trùm này. Phong trào Time’s up vẫn tiếp mạch từ lễ trao giải Quả cầu vàng trước đó. Bộ ba Salma Hayek, Annabella Sciorra, Ashley Judd đăng đàn, đó là ba trong số các nữ diễn viên đầu tiên tố cáo Harvey Weintein. Họ kêu gọi Hollywood và nước Mỹ cần tiến xa hơn trong tiến trình “bình đẳng giới, đa sắc tộc”. Sau lời phát biểu ấy, khán giả xem clip chia sẻ của các nhà làm phim đề cao chủ đề phụ nữ, cộng đồng thiểu số. Jimmy cũng dí dỏm nói về thực trạng Hollywood lờ tịt nữ giới: “Chúng ta làm bộ phim có tên Phụ nữ muốn gì và diễn viên là Mel Gibson”.
Sức sáng tạo của ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ dường như bất tận, ở lễ trao giải này họ vẫn tìm ra cách làm mới một lễ trao giải với nhiều khoản cố định. Chẳng hạn cắt ngang chương trình năm nay, Jimmy Kimmel kêu gọi một đội nghệ sĩ, ngôi sao bưng hotdog, đồ ăn vặt bất ngờ đổ bộ một phòng chiếu phim phát cho khán giả.
Người Việt cũng có thể tự hào, khi tên Lê Thị Hiệp xuất hiện trên màn hình trong phần tưởng nhớ các nhà làm phim và nghệ sĩ qua đời trong năm. Trước đó, nữ diễn viên gốc Việt Marie Kelly Trần (Star Wars: Jedi cuối cùng) xuất hiện trên sân khấu nhà hát Dolby trong đêm trao giải.
Một số giải thưởng khác: Nam/Nữ diễn viên phụ xuất sắc: Sam Rockwell (Ba biển quảng cáo bên ngoài Ebbing, Missouri) và Allison Janney (Tôi, Tonya). Phim nói tiếng nước ngoài xuất sắc: Fantastic woman-phim về cuộc sống khó khăn của người phụ nữ chuyển giới. Quay phim: Roger A.Deakins (Balde Runner 2049). Phim chiến tranh Dunkirk lập cú đúp Âm thanh và Hoà âm xuất sắc. Phim hoạt hình xuất sắc Coco ẵm thêm giải Bài hát xuất sắc.
Nghịch lý Oscar
Trong lúc cả ngành công nghiệp điện ảnh đứng lên đấu tranh vì nạn nhân quấy rối tình dục, Oscar Phim hoạt hình ngắn xuất sắc lại được trao cho phim Dear basketball. Kobe Bryant-siêu sao bóng rổ từng bị tố quấy rối tình dục- cũng có mặt trong ê kíp sản xuất lên nhận giải, cầm tượng vàng và phát biểu. Sự xuất hiện này khiến giới truyền thông và dư luận Mỹ bức xúc. Năm 2003 Kobe từng bị nhân viên khách sạn tố quấy rối, tuy nhiên vụ kiện không thành do người tố cáo không làm chứng, nhiều nguồn tin cho hay ngôi sao bóng rổ đứng ra dàn xếp.
