 |
| Ông Bùi Minh Hải (ảnh lớn), chiếc đồng hồ oan nghiệt (ảnh nhỏ). |
Ông Bùi Minh Hải, trú xã Long Tân, Nhơn Trạch, Đồng Nai nay đã vào tuổi hưu, có con cháu đề huề. Khi nhắc lại những tháng ngày ăn cơm tù oan chống án, ông bảo: “Đó là chương đau thương nhất trong cuộc đời tôi”.
Năm 1999, vụ án Bùi Minh Hải làm tốn nhiều giấy mực của báo chí, với những quan điểm trái chiều. Để rồi khi người ta bắt được hung thủ thực sự, ông Hải đã có 16 tháng trong trại giam với cái án chung thân.
Chiếc đồng hồ oan nghiệt
Sáng 25-1-1998, tại vườn điều của một người dân ở ấp Bến Cam, xã Phước Thiền, huyện Nhơn Trạch, chị công nhân Trần Thị Thanh Dung, sinh năm 1976, ngụ ấp Long Hiệu, xã Long Tân được phát hiện chết trong tình trạng toàn bộ áo bị dồn lên ngực, quần tuột xuống dưới.
Kết quả giám định pháp y cho thấy nạn nhân bị vật sắc nhọn đâm vào cổ xuyên tới ngực làm đứt động mạch chủ dẫn đến tử vong, trong âm đạo không có tinh dịch. Tại hiện trường, cơ quan điều tra thu giữ một chiếc đồng hồ đeo tay hiệu Seiko mặt tròn và một số vật dụng như túi xách phụ nữ, một xe đạp, một nón kết màu trắng dính máu, một đôi dép…
Những vật dụng thu tại hiện trường được xác định là của nạn nhân, trừ chiếc đồng hồ. Có người báo tin vào khoảng 6 giờ sáng 25-1-1998 họ thấy anh Bùi Minh Hải, sinh năm 1956, cán bộ thống kê xã Long Tân kiêm bảo vệ Cty Xây dựng Halin, là người ngụ cùng ấp với nạn nhân, đến tìm chiếc đồng hồ bị mất tại khu vực hiện trường. Lập tức, cảnh sát điều tra công an tỉnh Đồng Nai bắt và khám xét khẩn cấp đối với Bùi Minh Hải.
Khi công an chất vấn, Bùi Minh Hải thừa nhận chiếc đồng hồ Seiko là của mình, nhưng bác bỏ mình là hung thủ giết người. “Đêm 24-1, tôi đi nhậu ở huyện Long Thành về, lúc đó đã khá xỉn nên bị ngã xuống vệ đường. Sáng dậy khi nghe con hỏi về chiếc đồng hồ, tôi mới chạy ra chỗ té ngã hôm qua để tìm nhưng không thấy. Chiếc đồng hồ là của thằng con, tôi mang theo thay dây đeo hộ nó”.
Tuy vậy, Bùi Minh Hải vẫn bị khởi tố và bắt tạm giam. Mặc dù ông Hải liên tục kêu oan, nhưng công an và Viện KSND tỉnh Đồng Nai vẫn kết luận Bùi Minh Hải chính là thủ phạm. Dựa vào tài liệu của cơ quan điều tra, báo tỉnh và một số báo ngành công an có nhiều bài viết lên án hành vi giết người dã man của Bùi Minh Hải.
Gia đình Hải bị xóm làng xa lánh, tuôn ra bao nhiêu lời nghiệt ngã. “Cứ thấy tôi ngồi bán hàng ở đâu là người ta xì xào: kìa, vợ thằng hiếp dâm giết người kìa”, bà xã ông Hải kể.
 |
| Tiền Phong, Pháp Luật là hai tờ báo bênh vực mạnh mẽ cho ông Bùi Minh Hải. |
Nghĩ đến là trào nước mắt
“Đó là quãng đời cơ cực, tủi nhục nhất”, ông Hải nhớ lại. Chiều cuối năm, trong khi nhà nhà đang lo tết nhất, ông bị giải lên công an tỉnh. Người ta đưa ông vào một hội trường đang được thu dọn. Bên vách xếp cao từng chồng ghế băng để lấy chỗ làm tổng vệ sinh. Ông Hải bị khóa tay, chân bị còng vào một chiếc ghế.
Mấy giờ sau, một sỹ quan công an có hơi men tới hỏi cung ông. Người này nạt nộ, yêu cầu ông Hải nhận tội. “Tôi cương quyết từ chối. Ông công an tức giận, đứng lên co chân đạp một cái rất mạnh vào người tôi. Tôi văng ra xa, đổ cái rầm. Cả đống ghế băng từ trên cao đổ sập xuống người...”.
Ngày 23-11-1998, Tòa án tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa xét xử vụ án. Đại diện Viện Kiểm sát tỉnh đề nghị mức án tử hình, Hội đồng xét xử thấy chứng cứ có gì đó “chưa ổn” nhưng vẫn kết án tù chung thân đối với Bùi Minh Hải về ba tội “giết người, cướp của và hiếp dâm”. Trong cơn tuyệt vọng, Bùi Minh Hải thông qua luật sư đề nghị người thân làm đơn gửi đến một số cơ quan báo chí kêu oan và làm đơn kháng cáo.
“Trong tù, lắm khi tôi chỉ muốn chết đi cho rồi. Vì sợ tôi tự vẫn, người ta buộc tôi ở trần như nhộng, hai chân bị cùm trong lúc bệnh khớp hành hạ. Ngày đêm không còn ý nghĩa gì nữa. Tôi trở thành “nguồn sống” của vô vàn con muỗi vì bên cạnh là trại heo của nhà tù”, người đàn ông bốn mặt con, kể.
Trong khi đó, trên mặt báo, một cuộc chiến thực sự đã diễn ra. Các báo Tiền Phong, Pháp Luật Việt Nam, Thanh Niên, Lao Động… đã có những bài viết cho thấy khả năng oan sai của vụ án Bùi Minh Hải rất lớn. Trước hết, thời điểm nạn nhân bị giết theo xác định của cơ quan điều tra, Bùi Minh Hải đều có các nhân chứng xác nhận ngoại phạm. Thế nhưng kết luận điều tra nói rằng “từ 18- 19 giờ, Hải đi đâu, làm gì không ai xác định được” và kết luận trong thời gian này anh ta đã thực hiện hành vi phạm tội.
Theo kết luận giám định pháp y, thức ăn trong dạ dày của nạn nhân đã tiêu hóa khoảng 2-3 tiếng. Cha mẹ của nạn nhân cho biết nạn nhân ăn cơm lúc hơn 17 giờ chiều 24-1-1998. Như vậy, thời điểm nạn nhân chết phải là từ 19 giờ 30 – 20 giờ 30 cùng ngày. Trong thời gian này, nhiều nhân chứng xác nhận ông Hải đang ngồi nhậu chung với họ cách hiện trường khoảng 12,5 km. Nghĩa là thời điểm nạn nhân chết, ông Hải không có mặt tại hiện trường.
Thậm chí, một nhân chứng ở Công an huyện Nhơn Trạch nói, lúc 22 giờ 20 ngày 24-1-1998, anh dừng xe máy gần hiện trường vụ án chiếu đèn xe cho anh Huỳnh Văn Dũng, em kết nghĩa của anh Hải, đỡ anh Hải lúc này đang ở trong tình trạng say rượu.
Xét về mặt khách quan, chủ quan thì những chứng cứ buộc tội của cơ quan điểu tra không lô-gíc. Nhiều chứng cứ đã bị bỏ sót như dấu vân tay, con dao gây án, những đồ nữ trang bị cướp của nạn nhân… Chẳng hạn, con dao dùng để gây án là dao gì? Có phù hợp với dấu vết không? Mẫu máu đi giám định không biết là máu người hay máu động vật... đều không được đề cập mà hoàn toàn chỉ là suy diễn, ép cung.
Tại phiên tòa, lời khai của các nhân chứng đều trùng hợp với lời khai của Bùi Minh Hải về thời gian và nội dung, bị cáo vẫn kêu oan. Sau khi các báo lên tiếng, Bộ Công an chỉ đạo Công an tỉnh Đồng Nai làm sáng tỏ vụ án, không để lọt tội phạm, không bắt oan người vô tội.
Bốn tháng sau, công an bắt được Nguyễn Văn Tèo trong một vụ án giết người, hiếp dâm khác và Tèo khai anh ta giết chết chị Trần Thị Thanh Dung, đồng thời là hung thủ của nhiều vụ án giết người, hiếp dâm xảy ra tại huyện Nhơn Trạch trong các năm 1996-1997.
Viện KSND tỉnh Đồng Nai quyết định trả tự do cho ông Hải mà không cần chờ tòa xét xử phúc thẩm. Sau 16 tháng ngồi tù, ông Hải sụt mất 8kg, một bên xương hàm bị rạn… Ông được bồi thường 59,9 triệu đồng cho việc khởi tố, truy tố và kết án oan. Có 11 cán bộ của cơ quan pháp luật liên quan, thụ lý vụ này bị đình chỉ công tác hoặc cách chức.
“Điều đau đớn là trong 11 vị ấy, có 4 người là bạn chơi thân với tôi”, ông Hải nói. Sau này, 3 người gần như tránh mặt ông. “Người còn lại, thỉnh thoảng tôi cũng gặp. Chỉ nói: Các ông làm gì cũng phải cẩn thận để dân được nhờ. Chứ còn biết nói gì bây giờ”.
Theo quy định, ông Hải được khôi phục công việc cũ và phục hồi danh dự, nhân phẩm. Không lâu sau khi ông trở về, các cơ quan tố tụng tỉnh Đồng Nai về xã Long Tân tổ chức một buổi lễ long trọng để xin lỗi công khai công dân Bùi Minh Hải và yêu cầu xã Long Tân khôi phục chức vụ cán bộ thống kê cho ông. “Nói hai chữ “xin lỗi” thì quá đơn giản. Tôi chỉ mong các vị ấy nói thật lòng”, ông Hải bảo.
Lấy ra cho khách xem chiếc đồng hồ nhãn hiệu Seiko dây da màu đen, cũ mèm, đã ngừng chạy từ lâu nhưng vẫn được trưng trong tủ kính, ông Hải bảo: “Ngẫm ra, có lẽ đó là số phận mình, việc mình buộc phải nếm trải. Nhưng dù gì thì mình vẫn còn sống. Như cháu Dung (nạn nhân của vụ án-PV), có oan khuất thì giờ cũng xanh cỏ từ lâu, đâu nói được tiếng nào”.
Ông trầm ngâm: “Lắm khi nghĩ lại rớt nước mắt, nhưng rồi tôi cũng lại tự an ủi mình: có vụ án đó, có nỗi oan đó mà Quốc hội khóa IX mới đẩy nhanh được quá trình ra các văn bản quy định về bồi thường oan sai. Để rồi các cơ quan thực thi pháp luật trông vào đó mà làm việc công tâm, khoa học, cẩn trọng hơn. Để dân được nhờ”.
