Theo thỏa thuận có hiệu lực từ ngày 20/3, tất cả những di dân nhập cảnh Hy Lạp bất hợp pháp từ Syria và những nơi khác, bao gồm những người đã ở Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ bị gửi trả về Thổ Nhĩ Kỳ sau khi họ được đăng ký và đơn xin tị nạn ở châu Âu của họ được xem xét.
Đổi lại, hàng nghìn người tị nạn chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ và xin bảo hộ tị nạn hợp pháp sẽ được tái định cư đồng đều khắp 28 nước thành viên EU.
Ngoài ra, EU đồng ý hỗ trợ thêm tài chính cho Ankara từ 3 tỷ Euro lên 6 tỷ Euro, áp dụng cơ chế miễn thị thực từ tháng 6 tới và đẩy nhanh quá trình đàm phán kết nạp Thổ Nhĩ Kỳ làm thành viên.
Thỏa thuận đạt được trong bối cảnh châu Âu phải đối mặt với cuộc khủng hoảng người tị nạn tồi tệ nhất 70 năm qua.
Hơn 1,2 triệu di dân chủ yếu đã đổ bộ xuống các bờ biển của Hy Lạp và Ý kể từ tháng đầu năm 2015 và khoảng 4.000 người đã bị chết đuối khi đang cố vượt biển Aegea giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp. Hàng nghìn người khác, trong đó có nhiều trẻ em bị chết đuối ở Địa Trung Hải nguy hiểm sau khi trả tiền cho những kẻ buôn người.
Trong khi nhiều quốc gia châu Âu đánh giá cao thỏa thuận mới đạt được giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ, thì Tổ chức Ân xá quốc tế cho rằng đây là một đòn giáng mạnh vào vấn đề nhân quyền. Bản thân ông Donald Tusk, Chủ tịch Hội đồng EU cũng bày tỏ lo ngại về tính pháp lý của hoạt động trao trả lại người nhập cư. “Chúng ta cần đảm bảo hoạt động này tuân thủ mọi luật lệ của EU cũng như của quốc tế”.
