Trong y học cổ truyền, đau nhức xương khớp thuộc phạm vi chứng tý. Nguyên nhân là do khí huyết không lưu thông tốt, gây ra bế tắc kinh lạc. Bệnh chia làm hai thể do phong hàn và thấp nhiệt. Người bệnh đau nhức các khớp xương, khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày, ảnh hưởng tâm lý. Ngoài việc dùng thuốc thì dược thiện cũng đóng vai trò quan trọng trong điều trị. Sau đây là một số món ăn thuốc người bệnh có thể áp dụng.
Thịt bò xào lá lốt là món ăn tốt cho người đau nhức xương khớp do phong hàn.
Thể phong hàn: Người bệnh đau nhức trong xương, chủ yếu là hai chi dưới, khi gặp gió lạnh đau tăng lên, chân bên đau cảm giác lạnh, đau nhức kéo dài làm người bệnh mệt mỏi, mất ngủ, cơ thể suy nhược, ăn uống kém, hạn chế vận động. Nên dùng các món sau:
Thịt bò xào lá lốt: thịt bò loại một 300g, lá lốt 50g, tỏi, gừng hành nước mắm, mì chính vừa đủ, rượu 1 ly nhỏ. Thịt bò rửa sạch, thái lát mỏng, ướp với hành, gừng, tỏi, mì chính, nước mắm ngon và rượu. Lá lốt rửa sạch thái ngắn. Phi tỏi cho thơm, cho thịt bò đã ướp gia vị vào xào nhanh tay, cho lá lốt vào xào tiếp trên lửa to, nêm gia vị thêm một lát là được, ăn nóng cùng với cơm. Dùng 3 - 4 lần một tuần, có thể dùng kèm 1 ly rượu thuốc gồm: đỗ trọng, rễ bưởi bung, ngũ gia bì, cẩu tích, thục địa, dâm dương hoắc, thiên niên kiện, nam tục đoạn, vỏ quế, rễ cây xấu hổ, trần bì, đại táo, cam thảo mỗi vị 10g. Các vị thái nhỏ, cho vào bình ngâm với 1 lít rượu trắng trong 15 ngày là được. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 1 ly nhỏ (30 - 50ml) trong bữa cơm.
Thịt chó hầm đỗ trọng, nam tục đoạn: thịt chó lọc bỏ xương 400g, đỗ trọng 15g, nam tục đoạn 16g, riềng, mẻ, mắm tôm, mì chính vừa đủ, nước dừa 300ml, thêm một ít trần bì. Thịt chó thái miếng vừa, cho vào nồi cùng riềng mẻ, mắm tôm, mì chính, nước dừa trộn đều. Đỗ trọng, nam tục đoạn cho vào nồi, đổ một bát nước nấu sôi kỹ, rót lấy 40ml nước thuốc cho vào nồi thịt, trộn đều ướp trong 30 phút, cho lên bếp hầm lửa nhỏ khoảng 1 giờ là được.
Thể thấp nhiệt: Người bệnh đau nóng đỏ các khớp xương, đau có tính chất cố định. Nguyên nhân do âm hư sinh nội nhiệt, kết hợp với thấp tà ứ kết lâu ngày sinh ra. Người bệnh trằn trọc mất ngủ, chất lưỡi đỏ kèm theo váng đầu, bốc hỏa từng cơn, nếu là nam giới dễ bị di tinh hoạt tinh, răng lung lay... Nên dùng các món sau:
Đậu đen hầm thịt dê: thịt dê 150g, đậu đen 120g, địa cốt bì 15g. Tất cả cho vào nồi, đổ nước vừa đủ hầm cho chín mềm, chia ăn với cơm trong ngày.
Chân giò lợn hầm khởi tử, mướp đắng: chân giò lợn 1 cái khoảng 500 - 600g, khởi tử 15g, mướp đắng 60g. Chân giò làm sạch, cắt miếng, khởi tử rửa qua nước ấm, mướp đắng rửa sạch thái lát. Cả 3 thứ cho vào nồi, đổ nước vừa đủ hầm cho chín mềm, nêm gia vị ăn trong ngày.
Lương y Thanh Ngọc
