DA được UBND tỉnh Cà Mau phê duyệt ngày 27/10/2010 với mức tổng đầu tư gần 992 tỷ đồng. Đến ngày 15/3/2013, được điều chỉnh lần 1 với mức tổng đầu tư gần 1.700 tỷ đồng, quy mô được điều chỉnh giảm 35,5 km đê biển, bổ sung 72,5 km đường giao thông, 4 cây cầu giao thông và 8,6km kè. Ngày 2/6/2017, DA tiếp tục được điểu chỉnh, không thay đổi vốn đầu tư nhưng thêm 7,55km hạng mục kè, 0,94km tuyến đê và 3 khu tái định cư.
Qua 10 năm thực hiện, DA hoàn thành hơn 51km đê biển kết hợp với đường giao thông, 2 cây cầu giao thông, gần 15km kè bê tông ly tâm chắn sóng có hiệu quả, rừng phòng hộ đã có dấu hiệu phục hồi. Tỉnh Cà Mau được các cơ quan Trung ương phê duyệt DA ưu tiên với số vốn 922 tỷ đồng; trong đó, vốn theo chương trình biến đổi khí hậu là 650 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương là 272 tỷ đồng. Tuy nhiên, tỉnh giải ngân không hết nguồn vốn đầu tư nên hiệu quả không lớn.
Năm 2018, Sở NN&PTNT Cà Mau cấp vốn hơn 398 tỷ đồng nhưng giá trị giải ngân chỉ gần 160 tỷ đồng (đạt 49%). Việc không giải ngân hết kéo theo việc sử dụng nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài chưa hiệu quả; Trách nhiệm thuộc về Sở KH&ĐT đã tham mưu đăng ký vốn cao hơn nhu cầu vốn của Sở NN&PTNT tỉnh đề nghị.
Kiểm toán kiến nghị Sở NN&PTNT Cà Mau xử lý tài chính số tiền 90,3 tỷ đồng. Cụ thể, hạng mục rà phá bom mìn gần 25,5 tỷ đồng không phục vụ cho DA, gây lãng phí. Trên 30% diện tích rà phá bom mìn nằm trong nhà dân, ao tôm và rừng phòng hộ nên không hiệu quả như đánh giá. Khối lượng thực tế rà phá bom mìn không đúng với khối lượng được nghiệm thu thanh toán, không đảm bảo đúng theo yêu cầu kỹ thuật.
Bên cạnh đó, dự toán được duyệt còn nhiều sai sót làm tăng giá trị dự toán công trình gần 84 tỷ đồng. Tại hạng mục đề gồm 10 gói thầu được giao cho các nhà thầu có các sai sót về khối lượng, làm tăng dự toán hơn 64,3 tỷ đồng. Các chi phí quản lý DA, tư vấn, chi phí khác sai tỷ lệ làm tăng dự toán với số tiền hơn 9 tỷ đồng.
Kết quả kiểm toán cũng phát hiện, tiến độ thực hiện các gói thầu trễ, 30/40 gói chậm so với hợp đồng… Ngoài ra, Kiểm toán kiến nghị xử lý số tiền gần 280 tỷ đồng bao gồm nhiều hạng mục.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Về xử lý trách nhiệm, Kiểm toán Nhà nước đề nghị xem xét, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đối với các đơn vị lập dự án, tư vấn thiết kế và Ban QLDA công trình NN&PTNT là đơn vị quản lý DA và giám sát chất lượng công trình nhưng để xảy ra nhiều sai sót.
Kiểm toán Nhà nước đề nghị Bộ Xây dựng xem xét xử lý đối với hành vi cung cấp khống các số liệu kết quả thí nghiệm đối với Công ty Cổ phần TV ĐTXD TM Hoàng Minh và Công ty TNHH TV XD&TM Đại Thành; Đề nghị Bộ NN&PTNT làm rõ trách nhiệm cá nhân của Tổng cục Thủy lợi về việc không phát hiện khi tham gia ý kiến thiết kế cơ sở dẫn đến thiết kế được duyệt vi phạm hành vi bị ngăn cấm.
Một đoạn sạt lở ở đê biển Tây Cà Mau Ông Tô Quốc Nam - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cà Mau cho biết, sau khi có báo cáo của Kiểm toán Nhà nước và chỉ đạo của UBND tỉnh Cà Mau, sở đã triển khai cho Ban QLDA các công trình NN&PTNT, Phòng Quản lý xây dựng công trình của sở rà soát lại các nội dung từng vấn đề. Những nội dung công việc nào khắc phục được ngay thì chỉ đạo các nhà thầu thực hiện. Sở cũng tiến hành họp xem xét trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân một cách khách quan.
Ngày 8/9, UBND tỉnh Cà Mau có văn bản chỉ đạo các sở, ngành có liên quan thực hiện kết luận Kiểm toán Nhà nước Khu vực V. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh này yêu cầu Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu triển khai thực hiện nội dung Báo cáo kiểm toán đã được Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo tại Công văn số 5039/UBND-XD ngày 24/8/2020, báo cáo trong thời gian sớm nhất.
Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau giao Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với Ban QLDA công trình NN&PTNT, đơn vị tư vấn thiết kế, đơn vị thi công và các đơn vị liên quan khẩn trương khảo sát, đánh giá, xác định tính ổn định của toàn tuyến đê biển Tây, khắc phục ngay đoạn đê bị sụp lún, kiểm tra việc thi công đảm bảo đúng thiết kế và đề xuất giải pháp xử lý cụ thể đối với những đoạn, tuyến chưa đảm bảo nhằm đảm bảo cho công trình ổn định lâu dài… đã được Chủ tịch UBND tỉnh có ý kiến chỉ đạo thực hiện tại Công văn số 2777/UBND-XD ngày 06/5/2020.
Sở NN&PTNT được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và thường xuyên báo cáo UBND tỉnh theo quy định; Phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện những nội dung, vấn đề Kiểm toán Nhà nước kết luận, đủ điều kiện thực hiện thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân theo quy định, đúng thẩm quyền.
Sở Nội vụ được yêu cầu rà soát nội dung Kết luận của Kiểm toán Nhà nước, đối chiếu quy định, tham mưu cấp có thẩm quyền chỉ đạo làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm, kiến nghị hình thức xử lý đối với tổ chức, cá nhân có liên quan nghiêm túc, phù hợp.
Kiểm toán Nhà nước đề nghị Bộ Xây dựng xem xét xử lý đối với hành vi cung cấp khống các số liệu kết quả thí nghiệm đối với Công ty Cổ phần TV ĐTXD TM Hoàng Minh và Công ty TNHH TV XD&TM Đại Thành; Đề nghị Bộ NN&PTNT làm rõ trách nhiệm cá nhân của Tổng cục Thủy lợi về việc không phát hiện khi tham gia ý kiến thiết kế cơ sở dẫn đến thiết kế được duyệt vi phạm hành vi bị ngăn cấm.
