Độc đáo ‘gà bay’ lên mâm cỗ ngày rằm tháng Giêng

Những thế gà bay, gà quỳ, gà ngồi độc đáo được người dân tại các dòng họ ở xã Bình An huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) làm để dâng lên dòng họ tổ tiên ngày rằm tháng Giêng.

Từ tờ mờ sáng ngày 15/2 (Tức ngày 15/1 ÂL), người dân xã Bình An lại tất bật làm mâm cỗ để dâng lên bàn thờ dòng họ trong ngày rằm. Tại dòng họ Nguyễn Đình, người dân đưa mâm cỗ từ nhà đến nhà thờ để dâng lên bàn thờ trong ngày rằm.

Mâm cỗ gồm hoa quả, trầu cau, hương lăng, bánh giầy và đặc biệt không thể thiếu gà. Gà ở đây được người dân làm rất đẹp, trang trọng để dâng lên bàn thờ.

Ông Nguyễn Đình Tịnh - Trưởng ban nghi lễ dòng họ Nguyễn Đình cho biết, thông thường 10 năm dòng họ sẽ tổ chức đại lễ lớn 1 lần. Năm nay chỉ làm dâng lễ thường nên bàn cúng năm nay không đặc sắc như đại lễ. Đa phần gà dâng lên bàn thờ người dân tự làm.

Dòng họ Nguyễn Đình có 3 chi, 500 đinh. Mỗi gia đình trong dòng họ đều tự làm mâm cỗ để đến dâng trong nhà thờ.

Bắt đầu từ 8h ngày rằm tháng Giêng, người dân dâng cỗ vào bàn thờ. Mỗi gia đình đặt một cỗ có bánh giầy, gà đặt lên.

Từ 4h sáng, mọi người đã dậy để chuẩn bị mâm cỗ. Gà làm thịt, trước khi cho vào luộc phải tạo thế bằng những găm tre. Đối với gà thế quỳ, ngồi phải quấn lá chuối quanh cổ, sau khi luộc chín bật quạt và ấn nắn tạo thế để khi nguội có con gà thế đẹp nhất.

Còn đối với thế gà đứng, người dân làm thẳng chân bằng nẹp trước khi luộc chín. Trước khi vào luộc làm thế. Lá chuối quấn thẳng cổ, bắt đầu bỏ ra luộc và bật quạt lạnh ấn để nguội là để tạo thế. Sử dụng găm tre để làm.

Người dân Bình An chia sẻ, những con “gà bay” phải được lựa chọn kỹ càng. Những con gà cúng này được tìm mua và đặt hàng trước, gà già với trọng lượng khoảng 4 -6 kg, đẹp mã.

Khâu cắt tiết, vặt lông phải hết sức cẩn thận để không làm ảnh hưởng đến da gà. Sau khi làm sạch, gà được tạo thế bay, quỳ, đứng, ngồi… với sự hỗ trợ của dây thép, lạt giang.

Gà ở đây có làm nhiều thế. Gà đứng, thế bay, gà quỳ, gà ngồi.

Tại dòng họ Nguyễn Xuân có đến khoảng 40 con gà được trang trí đẹp mắt với các thế như gà bay, gà quỳ, gà ngậm hoa... để dâng cúng ông bà tổ tiên.

Thế gà ngậm hoa độc đáo dâng lên bàn thờ

Sau khi tổ chức dâng lễ, cúng tế sau 12h sẽ tiến hành hạ cỗ.