Ông Hoàng Nhân Chính, Trưởng ban Thư ký Hội đồng Tư vấn Du lịch (TAB) phân tích với Tiền Phong một số vấn đề đáng quan ngại thông qua sự việc của Cty TNHH MTV Thương mại và Lữ hành quốc tế Quảng Ninh tại Cung quy hoạch-Hội chợ và Triển lãm. “Riêng việc chưa có sự đồng ý của cơ quan chức năng mà vẫn tổ chức là hoàn toàn sai. Ngay cả các đoàn biểu diễn văn hóa nghệ thuật của Việt Nam muốn biểu diễn cũng cần tuân thủ quy định, cần sự phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền. Huống hồ đây là chương trình hoàn toàn bằng tiếng Trung Quốc, do người Trung Quốc biểu diễn”, ông Hoàng Nhân Chính nói.
Trước đây từng có hướng dẫn viên người Trung Quốc vào Bảo tàng Đà Nẵng thuyết minh sai lệch về nội dung bản đồ Việt Nam, vì vậy chương trình toàn tiếng Trung Quốc này cũng gây khó khăn cho bộ phận giám sát và lo ngại hậu quả phát sinh. Nhiều người lo lắng nội dung của bài hát, tiết mục biểu diễn có thể làm sai lệch văn hóa, lịch sử hoặc ảnh hưởng tới mối quan hệ hai nước.
Sự kiện đơn vị này dự định tổ chức từ 10-12/12 với khoảng 400-600 người tham dự mỗi ngày, được công ty cho là “chương trình tổng kết, tri ân khách hàng có phần giao lưu văn nghệ do chính những người tham dự hội nghị thực hiện”. Hình thức tổ chức này khiến nhiều người lo lắng là biểu hiện của dạng tour 0 đồng-tour giá rẻ- khiến các nhà quản lý, cơ quan chức năng và ngành du lịch đau đầu suốt thời gian qua.
Nếu nhìn qua chương trình của đơn vị lữ hành này người ta có thể nghĩ đây là dạng sản phẩm du lịch mice (du lịch hội nghị), tuy nhiên việc để nội bộ tự biểu diễn giao lưu văn nghệ có dấu hiệu cắt giảm dịch vụ do Việt Nam cung cấp.
“Việc làm của đơn vị lữ hành này trước hết làm giảm doanh thu tour. Một phần quan trọng hơn là việc tổ chức tour du lịch ở Việt Nam không chỉ nhằm thu tiền, còn mong giới thiệu văn hóa Việt Nam ra bạn bè quốc tế. Như thế công ty ở Quảng Ninh không hề tăng cường trải nghiệm du lịch, văn hóa Việt Nam cho khách Trung Quốc. Tôi cho rằng không nên khuyến khích dạng tour, chương trình như thế này”, ông Hoàng Nhân Chính nêu ý kiến.
Xung quanh câu chuyện tour 0 đồng, ông Hoàng Nhân Chính cho biết vừa qua Hội đồng tư vấn du lịch phối hợp với một tổ chức Canada nghiên cứu thị trường khách Trung Quốc. Không riêng Việt Nam, khách Trung Quốc theo tour giá rẻ này cũng khiến du lịch Thái Lan đau đầu. Một trong những đặc điểm quan trọng là càng nhiều khách giá rẻ Trung Quốc đến, càng làm mất cơ hội đón khách Trung Quốc có khả năng chi trả cao. Từ năm 2016 Thái Lan có hẳn chiến lược giảm bớt khách tour 0 đồng, không dẹp được 100% nhưng hạn chế ở mức tối thiểu nhất có thể. Thái Lan đưa quy định chặt chẽ đối với công ty du lịch trong nước, công ty du lịch Trung Quốc đưa khách đến và phối hợp cơ quan quản lý du lịch Trung Quốc để giảm thiểu lượng khách 0 đồng.
Không có tiền lệ
Đại diện Cục Nghệ thuật Biểu diễn cho biết: Về nguyên tắc chương trình biểu diễn nội bộ không bán vé không cần xin phép mà chỉ cần thông báo tới cơ quan quản lý văn hóa của địa phương. Tuy nhiên trong trường hợp cụ thể này, đại diện Cục NTBD cho rằng chương trình này không có tiền lệ, không có trong quy định biểu diễn nghệ thuật.
Trước hết cần xem xét những người tham gia biểu diễn thuộc diện khách du lịch, thăm thân hay nghệ sĩ biểu diễn. Trong trường hợp người biểu diễn sang với tư cách biểu diễn nghệ thuật, họ phải thông qua một công ty tổ chức biểu diễn ở Việt Nam xin phép, có hợp đồng biểu diễn hẳn hoi. Còn nếu họ chỉ là khách du lịch không thể biểu diễn tại Việt Nam.
Một số chuyên gia văn hóa lo ngại, nếu cơ quan chức năng ở địa phương không giám sát chặt chẽ dễ nảy sinh hậu quả khôn lường, nhất là trong bối cảnh một số tổ chức và cá nhân Trung Quốc không ngừng tuyên truyền đường lưỡi bò sai trái thông qua nhiều hình thức, sản phẩm văn hóa nghệ thuật.
