Lỗ triền miên
Đầu năm 2010 hơn 100 DN (chiếm gần 95% số DN FDI) báo cáo quyết toán sản xuất kinh doanh thua lỗ trong năm 2009, hầu như không DN FDI nào báo cáo kinh doanh có lãi hơn 10 năm qua và có nguy cơ kéo dài đến hết đời dự án. Nghi ngờ DN báo cáo lỗ giả để trốn thuế, Cục thuế Lâm Đồng quyết định triển khai đề án chống chuyển giá.
Bằng nhiều biện pháp đấu tranh, Cục Thuế Lâm Đồng đã làm rõ thủ đoạn cơ bản của nhóm DN FDI chuyên sản xuất, chế biến, xuất khẩu chè ô long là nâng giá hàng hóa, tài sản nhập khẩu từ Đài Loan vào Việt Nam để tăng chi phí, giá trị đầu tư; trong khi đó lại tìm mọi cách hạ giá thành sản phẩm chè xuất khẩu từ Việt Nam về Cty mẹ ở bản quốc dẫn đến thua lỗ triền miên. Cục thuế quyết định cắt toàn bộ khoản lỗ hơn 300 tỷ đồng và lần đầu tiên trong vòng 10 năm phát sinh thuế thu nhập DN phải nộp ngân sách nhà nước trong nhóm DN này.
Sau một năm Cục thuế Lâm Đồng triển khai cuộc chiến chống chuyển giá rất cam go (trước đó chưa địa phương nào làm), hầu hết các DN nói trên đều báo cáo quyết toán làm ăn có lãi trong năm 2010 với tổng số tiền hơn 28 tỷ đồng, chỉ còn một DN là Cty TNHH Junhong Việt Nam báo cáo lỗ với số tiền gần 1,4 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo Phó Cục trưởng Cục thuế Lâm Đồng Phan Thị Vịnh, nhiều DN vẫn báo cáo chưa trung thực, còn mang tính đối phó: Kê khai quyết toán giá chè thành phẩm xuất khẩu rất thấp từ 3,6 USD đến 8,25 USD/kg (bình quân 5,9 USD/kg).
Qua quá trình kiểm tra của Cục thuế Lâm Đồng, 10/15 DN đã kê khai điều chỉnh giá bán chè xuất khẩu lên từ 7 USD đến 16,6 USD/kg (bình quân 8,4 USD/kg). Từ đó, Cục thuế đã tăng thu nhập chịu thuế thu nhập DN năm 2010 so với số mà 10 DN tự kê khai hơn 52 tỷ đồng; truy thu thuế thu nhập DN và xử phạt vi phạm hành chính về thuế gần 3,2 tỷ đồng.
DN vẫn từ chối xác định lại giá
Ngày 9-12-2011, Trưởng phòng Đầu tư nước ngoài Cục thuế Lâm Đồng Chu Văn Trí cho biết: Mặc dù đã nhiều lần yêu cầu các DN tự lựa chọn xác định lại giá xuất khẩu cho phù hợp với giá thị trường đối với giao dịch liên kết nhưng 5 DN ở TP Bảo Lộc và huyện Di Linh gồm Cty TNHH Trà Kinh Lộ, Cty TNHH Tứ Hải, Cty TNHH Hsieh Hsin, Cty TNHH Triệu Minh và Cty TNHH TFB Việt Nam vẫn từ chối thực hiện, do đó Cục thuế quyết định ấn định giá bán chè xuất khẩu năm 2010 đối với các DN này từ 8 đến 8,2 USD/kg.
Như vậy, sẽ tăng thu nhập chịu thuế thu nhập DN của 5 DN hơn 22,3 tỷ đồng; truy thu thuế thu nhập DN và xử phạt vi phạm hành chính về thuế trên 1,7 tỷ đồng. Các DN không chấp thuận và đề nghị Văn phòng Văn hóa kinh tế Đài Bắc tại TPHCM trao đổi một số vấn đề về giá xuất khẩu mặt hàng chè và nghĩa vụ thuế của nhà đầu tư Đài Loan với UBND tỉnh.
Theo UBND tỉnh Lâm Đồng, những vướng mắc trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, các DN nên liên hệ với Cục thuế Lâm Đồng hoặc Tổng cục Thuế để được xem xét xử lý theo quy định. Cục thuế phải đề xuất xử lý nghiêm các DN cố tình vi phạm, vi phạm đã được nhắc nhở nhiều lần nhưng không hoặc chậm khắc phục, sửa chữa, đặc biệt là việc kê khai không trung thực (giá xuất khẩu quá thấp…) để lách luật, trốn thuế.
