Hằng đêm, các quán ăn, trạm xăng trên quãng đường trước trạm cân trở thành những tụ điểm ẩn nấp cho xe quá tải chờ thời điểm (quen gọi là chờ giờ) vượt trạm cân. Lực lượng chức năng dường như không thấy được thực trạng này nên việc “quét” xe quá tải tại các điểm chờ gần như bị bỏ ngỏ.
Chờ giờ vượt trạm cân
Khu vực cầu vượt Cổ Phục (huyện Kim Thành) nơi dẫn từ quốc lộ 5 vào các cảng sông Quang Minh, Trường An, Phú Thái, tối 19/11, cả đoàn xe container cắt nóc (dùng để rót hàng rời) nối đuôi nhau chờ lấy hàng.
Những xe lấy hàng xong rời đi lại có xe khác vào thế chỗ. Lúc 21 giờ 30 phút, xe đầu kéo BKS 15C-03325 mang logo Công ty Xuân Trường Hai (doanh nghiệp vận tải ở Hải Phòng) chở theo chiếc container loại 40 feet đã cắt nóc trùm bạt kín mít chầm chậm rời cảng. Dàn lốp xe phình to do chở nặng nghiến trên mặt đường phát ra tiếng roèn roẹt. Chạy tới khu vực quán phở Hằng Chuẩn sát chân cầu vượt Cổ Dũng, chiếc xe này bất ngờ đỗ lại khoảng sân kế bên. Dưới ánh đèn lòa nhòa, tại đây đã có 4 xe container cùng mang logo Xuân Trường Hai như 15C-00997, 15C-05104, 15C-00992, 15C-08128… chất đầy hàng trùm bạt đậu sẵn. Hơn 23 giờ khuya, sau gần 2 giờ chờ đợi, đoàn xe container nối đuôi nhau vượt qua trạm cân Ba Hàng trước mắt tổ liên ngành cùng với xe đặc chủng nháy đèn loạn xạ.
Trước đó, tối 17/11, tại quán phở Hằng Chuẩn, chúng tôi ghi nhận có 2 xe container 15R-01278 và 15R-01843 trùm kín bạt chờ đợi. Cũng tại quán phở này, đêm 18/11, cả tốp xe container của Xuân Trường Hai như 15C-06367, 16H-9030, 16L-9475… tập kết tới nửa đêm mới vượt qua trạm cân đi về Nhà máy CP Hải Dương (KCN Tân Trường, huyện Cẩm Giàng). Hằng đêm, có thể dễ dàng bắt gặp những đoàn xe container chở hàng rời đỗ tại các quán ăn ven đường chờ giờ vượt trạm cân.
M., một lái xe container tuyến quốc lộ 5, cho biết tình trạng xe đỗ “chờ giờ” tại các quán ăn ven quốc lộ 5 trước trạm cân Ba Hàng diễn ra từ lâu. Kể từ khi xuất hiện các trạm cân di động, các hãng vận tải container đã thay đổi phương án vận chuyển, dùng xà lan chở hàng từ Quảng Ninh, Hải Phòng về các cảng sông ven quốc lộ 5 như cảng Quang Minh, Trường An, Phú Thái (huyện Kim Thành, Hải Dương) nhằm tránh trạm cân Đại Yên, Đông Triều trên quốc lộ 18, An Hưng trên quốc lộ 5. Do trạm cân Ba Hàng án ngữ yết hầu quốc lộ 5 dẫn vào các KCN của Hải Dương, Hưng Yên, các hãng vận tải phải tìm cách “lách” qua. Phương án được hầu hết các “ông lớn” vận tải container áp dụng là đưa xe đỗ chờ giờ, khi có thể thì vượt qua trạm cân.
Trên cung đường từ Phú Thái tới trước trạm cân Ba Hàng ngót 20 cây số, các điểm đỗ chờ giờ mọc lên như nấm, đó là các quán ăn, những đường ngang rẽ vào các cảng sông… Các hãng xe đều rải “chim lợn” gần trạm cân và dọc tuyến để báo cho xe chạy, kịp thời hướng dẫn xe ẩn náu khi có tình huống bất lợi. Sau khi lấy hàng từ khu vực Phú Thái, những xe đúng tải “bắn” thẳng qua trạm cân, những xe “hạng nặng” được điều tới các điểm đỗ “chờ giờ”, khi có lệnh lập tức vượt trạm cân Ba Hàng. Thông thường giờ các xe quá tải vượt trạm vào lúc chập tối (giờ ăn tối), gần 22 giờ (chuẩn bị bàn giao ca) và cao điểm nhất là nửa đêm về sáng.
Ngoài cách chờ giờ vượt trạm cân, các hãng vận tải còn “mượn đường” tránh trạm. Khi chạy từ Phú Thái tới ngã ba Tiền Trung (cách trạm cân Ba Hàng chừng 300-400m), các xe quá tải rẽ theo quốc lộ 37 rồi chui vào KCN Nam Sách, sau khi qua trạm cân lại rẽ vào quốc lộ 5 bằng cổng phụ. Tối 18/11, trong KCN Nam Sách, chúng tôi ghi nhận có tới 5 xe container chở đầy hàng trùm kín bạt mang logo Xuân Trường Hai đang đỗ như 16R-1435, 16R-2039, 16R- 3321, 34R-00274… Để tránh được cả 2 trạm cân An Hưng và Ba Hàng, những đoàn xe tải chở thép cuộn, gỗ cây từ Hải Phòng lại đi theo quốc lộ 10 tới chân cầu Quý Cao rẽ về huyện Tứ Kỳ rồi vòng lên TP Hải Dương.
Đường dây nóng… nguội lạnh
Đêm 23/11 khi ghi nhận hoạt động xe quá tải trên quốc lộ 5, chúng tôi phát hiện một số xe container rẽ đậu tại khu vực quán gà Ngọc Sừ có dấu hiệu “chờ giờ”. Lúc 0 giờ 10 phút, hai chiếc xe container BKS 15C-01805 và 15C-05492 của Công ty D.P (doanh nghiệp vận tải Hải Phòng) sau khi vượt qua đỉnh cầu Lai Vu bất ngờ tấp vào lề dừng ngay tại chân cầu, cách trạm cân chưa đầy 500m. Lúc 0 giờ 18 phút, chúng tôi gọi vào đường dây nóng của trạm cân (số 094383xxxx) báo tin về hai xe nghi quá tải.
Người trực đường dây nóng tiếp nhận thông tin và khẳng định: “Sẽ kiểm tra ngay”. Tuy nhiên, sau đó chúng tôi không thấy có bất kỳ người nào của lực lượng chức năng kiểm tra hai chiếc xe nghi vấn quá tải “chờ giờ” trên. Chỉ có một số “chim lợn” rọi đèn canh chừng chúng tôi. Sau khi cắt đuôi nhóm “chim lợn” chúng tôi tiếp tục bám theo hai xe nghi vấn quá tải. Tới 0 giờ 42 phút, hai xe này rầm rầm phóng qua trạm cân không gặp bất kỳ sự kiểm tra, kiểm soát nào của lực lượng chức năng.
Hai xe đăng ký tên Công ty Xuân Trường Hai bị đưa về trạm cân đều quá tải trên 100%
Nhiều đêm bám theo cung đường nóng từ Phú Thái về trạm cân Ba Hàng trên quốc lộ 5, chúng tôi ghi nhận tình trạng “chờ giờ” tại các điểm tập kết trước trạm cân diễn ra khá ồn ào, các bãi đỗ luôn chật cứng xe tải trùm bạt. Tuy nhiên, không hề thấy bóng dáng lực lượng liên ngành của trạm cân tuần tra, kiểm soát. Tại trạm cân, thời điểm sau nửa đêm, nhiều khi cả tốp xe có dấu hiệu quá tải thản nhiên vượt qua không vướng phải sự kiểm soát nào.
Khó đưa xe quá tải về cân?
Trước đó, tối 21/11, chúng tôi phát hiện tại khu vực quán phở Hằng Chuẩn hai xe container màu cam BKS 16H-4146, 16L-9475 đậu im lìm có biểu hiện quá tải “chờ giờ”. Sau vài giờ chờ đợi, tới 0 giờ 10 phút, hai con xe container nổ máy rời đi. Sau khi liên lạc vào số điện thoại lãnh đạo Trạm cân Ba Hàng nhưng không ai trả lời, chúng tôi đã trực tiếp vào trạm cân báo tin. Lực lượng chức năng đã triển khai đón lõng ở phía sau trạm cân. Khoảng 0 giờ 30 phút, sau khi hai xe này vượt qua trạm cân, tới khu vực chân cầu Phú Lương đã bị lực lượng tuần tra phát tín hiệu dừng. Hai chiếc xe tiếp tục chạy, xe của lực lượng chức năng phải đuổi theo gần 2 cây số tới chân cầu vượt gần nhà hàng 559 (TP Hải Dương) mới dừng được 2 chiếc xe này.
Tuy nhiên, phải tới gần 3 giờ sáng, hai chiếc xe container này mới được đưa về trạm cân để kiểm tra tải trọng. Kết quả, cả hai xe container của Công ty Xuân Trường Hai này đều chở quá tải hơn gấp đôi tải trọng cho phép, xe 16H-9475 chở quá tải tới gần 128%, xe 16H-4146 chở quá tải gần 110%.
Theo dõi quá trình áp tải 2 xe nghi quá tải về trạm cân, chúng tôi thấy xe 16L-9475 dừng lại bên đường để một xe container khác (cũng mang logo của Công ty Xuân Trường Hai) áp sát. Mặc dù xe của tổ liên ngành giám sát cách đó không xa nhưng vẫn có một số người của nhà xe vô tư trèo lên xe 16L-9475 dỡ bạt trên nóc container. Tới khi chúng tôi thông tin hiện tượng này cho lực lượng liên ngành thì chiếc xe nghi quá tải mới được đưa về trạm cân. Tại trạm, quá trình đưa xe lên bàn cân, chiếc xe 16H-4146 cân lần đầu không có kết quả, phải đến khi cân lại lần 2 mới cho kết quả như trên.
Yêu cầu giải trình
Ông Vũ Đức Hạnh, Trạm trưởng Trạm kiểm tra tải trọng Hải Dương (trạm cân Ba Hàng), thừa nhận tình trạng xe quá tải vượt trạm cân vẫn còn diễn ra vào ban đêm. Tuy nhiên, ông Hạnh cho rằng với lưu lượng xe qua lại lớn, sức của trạm cân không kiểm soát hết được, dù mỗi ca có tới 10 cán bộ trực. “Mặt bằng chỉ dừng được 2-3 xe, nếu dừng kiểm tra nhiều quá là tắc”-ông Hạnh nói. Lực lượng trạm cân có tuần tra nhưng phát hiện 1-2 xe thì xử lý được, còn đụng cả tốp thì đành chịu.
Trước câu hỏi vì sao đường dây nóng tiếp nhận tin báo mà án binh bất động, không xử lý theo quy định, ông Hạnh cho biết sẽ cho kiểm tra lại. Theo ông Hạnh, Tổ công tác đêm 23/11 không báo cáo cho ông biết sự việc này. Ông Hạnh cho biết theo quy định, số điện thoại đường dây nóng được giao cho ca trưởng quản lý để tiếp nhận thông tin, khi có tin báo phải kiểm tra xử lý. Sau khi tiếp nhận tin báo mà không triển khai kiểm soát, cán bộ trực ca đó phải chịu trách nhiệm. Ông Hạnh cho biết đã yêu cầu 4 cán bộ trong tổ liên ngành trực ca đêm 23/11 giải trình làm rõ trách nhiệm để có hướng xử lý.
Ông Vũ Đức Hạnh, Trạm trưởng Trạm kiểm tra tải trọng Hải Dương (trạm cân Ba Hàng), thừa nhận tình trạng xe quá tải vượt trạm cân vẫn còn diễn ra vào ban đêm. Tuy nhiên, ông Hạnh cho rằng với lưu lượng xe qua lại lớn, sức của trạm cân không kiểm soát hết được, dù mỗi ca có tới 10 cán bộ trực.