 |
Hình ảnh mô tả khuôn mặt được lấy từ một trong những chiếc quan tài gỗ ở Tombos. (Ảnh do Dự án Khảo cổ học Tombos cung cấp) |
"Những phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng các ngôi mộ kim tự tháp, trước đây được cho là nơi an nghỉ cuối cùng của những người ưu tú nhất, cũng có thể bao gồm cả những người lao động có địa vị thấp", các nhà khảo cổ học viết trong một bài báo được công bố trên Tạp chí Khảo cổ học Nhân chủng học số ra tháng 6. Ai Cập cổ đại đã từng kiểm soát một số vùng của Sudan và Tombos được thành lập như một thuộc địa của Ai Cập.
Tombos nằm ở thác nước thứ ba của Sông Nile ở Sudan. Vào thời cổ đại, khu vực này được gọi là Nubia hoặc Kush. Sau khi người Ai Cập tiếp quản khu vực này vào khoảng năm 1400 trước Công nguyên, họ đã thành lập lãnh thổ Tombos.
Trong nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã kiểm tra khoảng 110 bộ xương tại Tombos. Họ phân tích vị trí các cơ và dây chằng (đã bị phân hủy từ lâu) bám vào xương để đoán được địa vị của người Ai Cập cổ đại. Những thay đổi trong xương được gọi là thay đổi entheseal. Nhóm nghiên cứu báo cáo rằng, những người có tỷ lệ thay đổi trong xương, gọi là entheseal, thấp có lẽ là những cá nhân có địa vị cao, làm việc trong bộ máy hành chính và không làm việc nặng nhọc.
Nhưng các ngôi mộ cũng lưu giữ hài cốt của những người có tỷ lệ thay đổi entheseal cao và có lẽ họ đã làm những công việc nặng nhọc. Nói cách khác, các kim tự tháp không chỉ dành cho người giàu; những người lao động thuộc tầng lớp thấp hơn cũng được chôn cất cùng với giới thượng lưu, các tác giả nghiên cứu đề xuất.
Tác giả đầu tiên của nghiên cứu, Sarah Schrader , phó giáo sư khảo cổ học tại Đại học Leiden ở Hà Lan, cho biết có một số lý giải cho việc vì sao những cá nhân không thuộc tầng lớp tinh hoa lại được chôn cất trong các lăng mộ kim tự tháp . Đồng tác giả nghiên cứu Stuart Tyson Smith, giáo sư nhân chủng học tại Đại học California, Mỹ, cho biết giới tinh hoa thường được vây quanh bởi những người không phải là tinh hoa làm việc cho họ. Những người ít giàu có hơn có thể hy vọng được hưởng lợi từ mối quan hệ với người sử dụng lao động của họ về mặt địa vị, sự bảo vệ ma thuật và nghi lễ tang lễ.
Mặc dù nghiên cứu chỉ tập trung vào Sudan, Schrader cho biết có khả năng những cá nhân thuộc giới thượng lưu và không thuộc giới thượng lưu cũng được chôn cất cùng nhau trong các lăng mộ kim tự tháp ở Ai Cập.
Tuy nhiên, Aidan Dodson, giáo sư Ai Cập học tại Đại học Bristol ở Anh, cho biết nên tiếp cận những phát hiện này một cách thận trọng. Ông lưu ý rằng, các thành viên của giới thượng lưu cũng có thể đã tham gia vào các nhiệm vụ liên quan đến lao động nặng nhọc, vì vậy những người có cơ bắp cuồn cuộn có thể vẫn thuộc về tầng lớp thượng lưu. Dodson nói: "Thực tế, Tombos là một tiền đồn thuộc địa có thể có nghĩa là giới tinh hoa đã được đào tạo về quân sự và thể chất".
