Phương tây cáo buộc Nga giúp quân và vũ khí cho quân ly khai ở đông Ukraine, nhưng Moscow bác bỏ, nói nếu có người Nga chiến đấu thì đó là lính tình nguyện chiến đấu để bảo vệ dân Nga.
Nay, nhiều tay súng đang trở về Nga vì tình hình chiến sự đã tạm lắng, và họ gây nên nỗi lo ngại cho chính quyền.
Hiện giới truyền thông Nga không đưa tin nhiều về lực lượng tình nguyện này, nhưng chính quyền đã siết chặt an ninh ở vùng biên giới giáp Ukraine.
An ninh được tăng cường nhằm ngăn chặn sự hình thành một lực lượng chống ông Putin. Lính biên phòng Nga khám xét kỹ các xe, đề phòng nạn nhập lậu vũ khí về Nga.
Hồi cuối tháng 5,báo Rossiyskaya Gazeta đưa tin: đã tịch thu 40 súng, 6.000 băng đạn và 200 lựu đạn của bọn buôn lậu, ngăn chặn 60 vụ tuồn vũ khí vào Nga trái phép.
Andrei Timofeev, người phát ngôn Lực lượng biên phòng Nga ở Rostov, phủ nhận sự tăng cường an ninh biên giới, Alexander Verkhovsky, ở tổ chức nghiên cứu Sova (tại Moscow) nói các tay súng từ đông Ukraine trở về đều bị giám sát kỹ.
Ông nói: “Chúng tôi không biết chính quyền nghĩ gì. Nhưng tôi cho rằng họ nhận định một số tay súng trở về là một vấn nạn. Có lẽ họ đang bị giám sát kỹ”.
Một tay súng tên là Andrei Ragulin,24 tuổi, nhấn mạnh: anh ta cùng Oleg Melnikov thuộc một nhóm nhỏ gồm vài trăm tay súng có quan điểm đối lập với ông Putin.
Ragulin từng là chủ một tiệm sửa máy điện toán nhỏ ở St Petersburg, hồi hè năm ngoái gia nhập nhóm quân tình nguyện, sau khi trải qua một khóa huấn luyện kỹ năng sống sót và tập bắn súng. Anh ta đi chiến đấu cho “Cộng hòa nhân dân Donetsk” tự xưng.
Ragulin tỏ ra bất mãn việc ông Putin không đưa quân chính quy Nga đến Ukraine: “Ý tưởng là giúp cộng đồng Nga thiểu số, và đưa Donbass trở thành một phần lãnh thổ Nga. Nhưng nay tôi thấy ý tưởng ấy không trở thành hiện thực. Tôi hoàn toàn vỡ mộng”.
Melnikov (áo trắng) với nhóm quân tình nguyện ở đông Ukraine Melnikov nói: “Tất cả những người từng đến vùng Donetsk để giúp quân ly khai không nhất thiết ủng hộ chính quyền Nga. Và nay, những người này đã có kinh nghiệm quân sự”.
Melnikov còn nói việc ông Putin không đưa quân chính quy Nga đến Ukraine cho thấy “ông ấy bất lực và tham nhũng, không giải quyết rốt ráo vấn đề”.
Melnikov cho biết anh ta tính trở về nước, và các cựu binh tình nguyện có thể giữ một vai trò quan trọng, nếu sẽ tiếp tục có cuộc biểu tình chống chính quyền Putin:
“Tôi nghĩ những người này vào lúc đó sẽ lên tiếng, thông qua những cuộc phản đối các quyết định lớn của chính quyền, giống như vụ biểu tình của Maidan đã cho thấy: một cuộc cách mạng không từ 100.000 người dám đứng lên, mà chỉ cần 1.00 người cấp tiến sẵn sàng hành động”.
Melnikov ám chỉ vụ người Kiev hồi tháng 2.2014 đã biểu tình phản đối Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych, dẫn đến cuộc lật đổ, khiến ông Yanukovych phải tháo chạy qua Nga.
Anh ta kể: ban đầu từng ủng hộ người Kiev biểu tình ở quảng trường Maidan, nhưng đến tháng 5.2014 thì anh ta đổi ý, sau chuyện 40 nhà hoạt động thân Nga bị vây và chết cháy trong một tòa nhà bị đốt ở Odessa (Ukraine). Anh nói cuộc nội chiến bùng phát ở Ukraine thực chất là “chiến tranh chống lại cộng đồng Nga thiểu số”
Theo Financial Times, Melnikov từng chống chính quyền Nga xây một tuyến đường cao tốc băng ngang một cánh rừng ở Moscow, khiến phải đập bỏ một tòa nhà thuộc hạng di tích lịch sử.
Vẫn theo báo này, quân ly khai nay không chỉ mất các tay súng tình nguyện Nga, họ sẽ sớm phải đối phó với nhiều quân Ukraine hơn. Từ cuối năm 2015, quân chính quy Ukraine sẽ được các cố vấn quân sự Mỹ huấn luyện chiến đấu, theo Reuters dẫn lời Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 24.6.
Chương trình huấn luyện này nâng tổng số nỗ lực hỗ trợ an ninh Ukraine của Mỹ lên 244 triệu USD, kể từ năm 2014.
