Đi ăn phở ở Ukraine

Lvov thành phố biên giới Ba Lan, được coi như Paris thu nhỏ với hơn 900 ngàn dân, vẫn tổ chức chợ xuân để thu hút khách du lịch. Bạo động, biểu tình tưởng như lùi xa. 

Theo người Lvov, mọi năm khu trung tâm tấp nập du khách. Các quán cà phê chật ních, giờ vắng vẻ hơn nhiều. Ngân hàng hạn chế cho rút tiền mặt vì ngại dân chúng hoảng loạn rút hết tiền gây tình trạng sụt két đột ngột. 

Nhận lời mời của bạn bè, tôi đến thăm Ukraine vào mùa xuân, đúng dịp lễ Phục sinh - một ngày lễ trọng đại của đạo Cơ Đốc. Ông Petro từng cùng một người Việt mở công ty liên doanh Ukraine - Việt mời tôi đến thăm quán ăn. Vốn ngưỡng mộ Shakespeare, ông chọn tên nhà văn này cho nhà hàng, và dùng trang phục kiểu Scotland. Ông Petro rất thích món ăn Việt, đặc biệt là phở. Điều làm tôi ngạc nhiên: Trong thực đơn có món phở mà nơi đây chỉ có 4 Việt kiều và vài sinh viên Việt sang du học. 

Ông trở thành sứ giả đi truyền bá món phở Hà Nội thuần túy không kèm rau giá và bò viên do chính đầu bếp Ukraine nấu. Phở Việt không chỉ nổi tiếng ở Pháp, Mỹ những nước có bề dày lịch sử liên quan đến VN, mà bắt đầu trở nên quen biết với người Đông Âu. Ông Petro đang giữ chức chủ tịch hội bóng chày Lvov, thư ký liên đoàn bóng chày quốc gia Ukraine và đồng thời làm nghị viện của thành phố.

Dân Ukraine mang giỏ thức ăn xếp hàng chờ Đức cha cầu nguyện dịp lễ Phục sinh

Thăm quán mới thấy tình hình nóng bỏng của Ukraine đã len vào bữa ăn hàng ngày của dân. Ông Petro được bầu làm trưởng ban vận động bầu cử sắp tới của thành phố Lvov. Sự tất bật đón chính khách của ông cho thấy tình hình chính trị của Ukraine đang sôi động. Suốt ngày vô tuyến toàn bình luận đến cuộc bầu cử và các cuộc biểu tình. Nếu không xem thời sự, Ukraine tưởng như vẫn bình lặng.

Thành phố Lvov xinh xắn giáp biên giới Ba Lan khá bình an. Nhà máy xuất khẩu gỗ Javipark vẫn hoạt động, máy cưa, máy cắt chạy ầm ầm. Theo ông giám đốc Vũ Hội Khánh, hiện nay nhà máy buộc phải cho giảm 1/3 nhân công, vì giá nguyên vật liệu tăng và bạo động làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế Ukraine. Quán ăn của ông Petro giảm doanh thu đi rất nhiều trong hai tháng vừa qua. 

Một đất nước đang bình yên, cuộc sống người dân bỗng bị xáo trộn. Cách đây hai tháng, ngay giữa thành phố nhỏ thanh bình Lvov bỗng nghe tiếng đập phá vang dội từ sở cảnh sát, lửa cháy ngùn ngụt, tiếng còi báo động, xe cứu hỏa, tiếng hò hét của đoàn biểu tình náo động cả khu trung tâm. Nghĩa địa Lvov chỉ một ngày có thêm 19 mộ người biểu tình còn rất trẻ được đem từ Kiev về. Những vòng hoa tươi đặt cạnh nhau làm đau lòng người.

Đường đến Kiev, hai bên xa lộ, hoa xuân bắt đầu hé nở, chồi non xanh biếc, vài con ngựa thong thả gặm cỏ, những người nông dân chăm chỉ hiền lành đang lo cấy cày. Đất nước như thanh bình đón xuân. 

Nhưng đến quảng trường Độc Lập, đám biểu tình đóng lều la liệt. Suốt dọc phố chính, lều, ụ chướng ngại vật bằng lốp xe ô tô, bàn ghế ngổn ngang. Gạch lót đường bị cậy tung khắp nơi để làm vũ khí và để đắp chiến hào như công xã Paris năm 1871. Đoàn người biểu tình mặc quân phục rằn ri sẵn sàng hỗn chiến, nghênh ngang vừa đi vừa hò hét. Các trạm nấu ăn dã chiến phục vụ miễn phí cho người biểu tình lổn nhổn nồi niêu, xoong chảo, và thức ăn dự trữ. Những vết cháy đen loang lổ, cửa kính vỡ nham nhở. 

Tuy nhiên rải rác một số người vẫn bày hàng bán lưu niệm cùng những hình ảnh mới về cuộc biểu tình. Áp phích dán khắp nơi. Nhà cháy, sự đổ nát nằm nghịch cảnh bên biểu tượng quả địa cầu và chim hòa bình nơi cây số không ở giữa Kiev.

Mỗi gia đình mang giỏ thức ăn trên phủ khăn thêu, đứng xếp hàng dài hai bên chờ Đức cha làm lễ vẩy nước thánh. Từng đoàn người theo phong tục cổ nối đuôi nhau hôn lên cuốn kinh thánh và cầu nguyện. Năm nay người dân đi lễ đông hơn vì tất cả chỉ cầu mong một Ukraine bình yên, con cháu không phải chết vì chiến tranh. 

Lvov 20/4/2014