Đây là điểm mới trong dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2013 về kinh doanh xăng dầu, đang được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến nhằm hướng đến đảm bảo giá xăng dầu sát với giá thị trường.
Theo quy định của Nghị định 95/2021 hiện hành, thời gian điều hành giá xăng dầu bán lẻ trong nước giữa hai kỳ là 10 ngày, vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Bộ Công Thương cho biết, khoảng cách thời gian điều chỉnh này hiện vẫn phù hợp, không phải là nguyên nhân thiếu hụt nguồn cung xăng dầu vừa qua, nhưng sau khi tham khảo ý kiến các bộ, ngành và doanh nghiệp, liên Bộ Công Thương - Tài chính vẫn đề xuất hai phương án thay đổi điều hành giá.
Cụ thể, phương án 1 được đưa ra gồm: giữ nguyên thời gian điều hành giá như hiện nay, tức 10 ngày một lần vào các ngày 1, 11 và 21 hàng tháng. Khi thị trường có biến động lớn, Thủ tướng chỉ đạo liên Bộ Công Thương - Tài chính thời gian điều hành giá xăng dầu phù hợp diễn biến từng giai đoạn.
Phương án 2, rút ngắn thời gian điều hành, công bố giá xăng dầu xuống 7 ngày, quy định vào một ngày cụ thể trong tuần.
 |
Bộ Công Thương đề xuất rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống 7 ngày thay vì 10 ngày như hiện nay |
Lý giải chọn phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống còn 7 ngày, Bộ Công Thương cho biết, chọn phương án rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống còn 7 ngày, vào ngày thứ Năm hàng tuần, không kể ngày nghỉ lễ, trừ trường hợp trùng vào ngày mùng 1, 2 và 3 tháng 1 Âm lịch của Tết Nguyên đán (sẽ được chuyển sang ngày mùng 4).
Theo Bộ Công Thương, phương án này sẽ đảm bảo giá xăng dầu bám sát hơn với diễn biến trên thị trường thế giới. Việc điều hành kể cả vào ngày nghỉ lễ nhằm tránh giá có biến động lớn, ảnh hưởng tới quyền lợi người tiêu dùng hoặc doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này.
Tuy vậy, Bộ Công Thương cho rằng việc rút ngắn xuống 7 ngày này cũng có nhược điểm là thời gian nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (từ lúc đặt hàng tới khi về đến cảng) khoảng 10-15 ngày, nên khi thị trường bất ổn theo xu hướng bất lợi, doanh nghiệp sẽ lại có ý kiến. Bởi việc này có thể ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp vì họ khó đoán định được giá trong nước khi nhập khẩu xăng dầu, nhất là lúc chu kỳ giá đi xuống. Cùng đó, giá xăng dầu nhập cao, về nước lại giảm mạnh sẽ khiến ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Về việc rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu, theo một số doanh nghiệp đầu mối, thời gian điều chỉnh giá xăng dầu ngắn đòi hỏi doanh nghiệp phải có lượng dự trữ kho xăng dầu lớn, trong điều kiện giá bình thường, không tăng nhanh, giảm mạnh, việc điều chỉnh này không tác động tiêu cực tới doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi có các yếu tố bất lợi như giá đầu vào tăng, giá bán thấp sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng lợi nhuận, thậm chí khiến doanh nghiệp thua lỗ, phá sản.
Vấn đề quan trọng là các cơ quan quản lý phải đảm bảo bám sát diễn biến thị trường, kịp thời điều hành giá, điều chỉnh chi phí, xử lý các vấn đề của thị trường mỗi khi thị trường có biến động mạnh như thời gian qua.
Đề nghị rút ngắn thời gian điều hành giá xăng dầu xuống dưới 10 ngày, kể cả ngày nghỉ, từng được các doanh nghiệp, Hiệp hội và TP HCM đưa ra năm ngoái sau những biến động thiếu hụt xăng dầu, và cho rằng quy định hiện hành không còn phù hợp trước biến động của thế giới.
Theo đề xuất của UBND TPHCM, cùng với rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng dầu còn từ 3-5 ngày, cơ quan quản lý cần đảm bảo chiết khấu tối thiểu 500 đồng/lít cho cây xăng lẻ, gia hạn nộp thuế cho doanh nghiệp…
Đồng thời, TPHCM đề xuất Thủ tướng chấp thuận cho Bộ Công Thương, Bộ Tài chính trong trường hợp cần thiết (giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân... ) được chủ động trong việc quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu phù hợp.
“Đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo các thương nhân đầu mối chia sẻ nguồn lợi nhuận cho các đại lý, cửa hàng bán lẻ xăng dầu một cách hợp lý. Trong đó, đảm bảo mức chiết khấu tối thiểu 500 đồng/lít để các cửa hàng có thể duy trì hoạt động”, UBND TPHCM đề xuất.
