Cuộc sống vương giả
Sau khi có thông tin những đường dây buôn ma túy hoạt động trong nhà tù New Bilibid ở Muntinlupa, phía nam Manila, Philippines, ngày 15-12, cảnh sát đã đột kích vào nhà tù này. Cuộc truy quét nhà tù New Bilibid đã diễn ra và mọi diễn biến nằm ngoài dự đoán. Kết quả của cuộc truy quét nhà tù New Bilibid khiến dư luận Philippines bất ngờ bởi đã khám phá ra sự thực sau chấn song sắt. Cuộc sống vương giả của những ông trùm ma túy, các thủ lĩnh băng đảng mafia cùng các đường dây tội ác và ma túy mới dần hé lộ.
Bộ trưởng Tư pháp Philippines, bà Leila de Lima ngày 16/12 cho biết, cảnh sát đã bắt được số lượng lớn ma túy đá, tiền mặt, búp bê tình dục, một bục thoát y, bồn tắm massage cao cấp jacuzzi (một trong những trang thiết bị spa hiện đại được nhiều trung tâm chăm sóc sắc đẹp, khách sạn, khu sinh thái nghỉ dưỡng sử dụng) trong một căn phòng lớn lắp đặt 20 máy điều hòa, được xây dựng cho những phạm nhân buôn ma túy tại trại giam Bilibid. Ngoài ra, cảnh sát còn phát hiện 20 “biệt thự” nguy nga khác dành cho các tay trùm ma túy. Tất cả đều được lắp máy lạnh, phát wifi, tivi màn hình rộng... hơn cả khách sạn hạng sang. Các tiện nghi như máy tính, điện thoại di động và Internet là không thể thiếu.
Đi sâu vào bên trong nhà tù còn có “dinh thự” của tay trùm ma túy Peter Co, bên trong có hẳn một phòng xông hơi, máy đếm tiền và 5 khẩu súng. Một số buồng có bồn tắm jacuzzi, trong khi những buồng khác tối thiểu phải có phòng tắm lát đá cẩm thạch và bồn nước nóng. Mỗi “ông vua” sống trong các buồng giam này luôn “thủ” sẵn 2 triệu peso (gần 50.000USD) tiền mặt trong túi. “Mỗi khi bị quản giáo gọi, tù nhân nhất thiết phải cầm sẵn tiền, nhất là thời điểm gần đến Giáng sinh như lúc này”, bà Lima tiết lộ.
Tại buồng giam của tay trùm băng cướp có vũ trang Herbert Colangco, cảnh sát cho biết, “dinh cư” này được trang trí cầu kỳ với ghế sofa bọc da, một bộ bàn ăn và một phòng thu âm. Bên trong một gian phòng của buồng giam này, cảnh sát tìm thấy một đồng hồ Patek Philippe nạm kim cương, 4 tù nhân khác có đồng hồ Rolex. Ngoài ra, trong nhiều buồng giam, cảnh sát còn tìm thấy búp bê tình dục, ma túy, các loại rượu đắt tiền, sản phẩm thời trang hàng hiệu, mỹ phẩm cao cấp nhập khẩu. Thậm chí, họ còn được xem thoát y vũ trong tù hoặc quan hệ với gái gọi cao cấp. Trong khi đó, những tên đầu sỏ trong nhà tù vẫn liên lạc và điều hành đường dây tội phạm ở bên ngoài. Một nguồn tin bên trong nhà tù cho biết mỗi “biệt thự” có giá thấp nhất là 300.000 peso (khoảng 6.700USD) tùy vào diện tích.
Bê bối này đã khiến Chính phủ Philippines “giật mình” vì tình trạng tham nhũng trong các cơ quan công quyền. Bộ trưởng Tư pháp Leila de Lima phẫn nộ thốt lên rằng: “Không ngờ những kẻ đang phải chịu án tù nhưng lại sống như những ông hoàng”. Bà Leila de Lima cho biết, các quan chức quản lý nhà tù vẫn thanh tra, kiểm tra thường xuyên và có báo cáo kết quả với bà. “Họ thậm chí có danh sách hàng lậu thu giữ được. Nhưng giờ mới vỡ lẽ đó chỉ là phần nổi của tảng băng chìm” - tờ Inquirer dẫn lời Bộ trưởng Leila de Lima.
Bà Leila de Lima cũng đã cho mở cuộc điều tra và cam kết sẽ xử lý những người có trách nhiệm. Ngoài ra, ít nhất 20 trùm ma túy bị kết án sẽ được chuyển đến các phòng giam, nơi chúng sẽ bị cách ly với các tù nhân khác. Đặc quyền vào thăm cũng bị đình chỉ và những “biệt thự” này sẽ bị phá dỡ. Các cán bộ của nhà tù New Bilibid bị cáo buộc vô trách nhiệm trong khi thực hiện nhiệm vụ và thông đồng với các tù nhân “cao cấp”. “Quân đội nên tiếp quản nhà tù và tất cả những ai liên quan đến vụ này phải bị sa thải”, Dante Jimenez, nhà sáng lập tổ chức Tình nguyện viên chống tham nhũng và tội phạm ở Manila bức xúc. “Có trường hợp một tù nhân được đưa vào phòng bệnh cao cấp, nơi hắn ta được các gái điếm cao cấp phục vụ” - ông nói.
Ông Jimenez cho biết, những tên tội phạm có nhiều tiền thường được phóng thích nhanh chóng, đồng thời chỉ trích chính quyền đã biết chuyện này từ lâu nhưng lại hành động chậm trễ và đã “ỉm” đi. Tuy nhiên, các cơ quan chính quyền Muntinlupa vẫn khẳng định không hề hay biết về vụ việc.
Nhà tù tự trị
Với bất kỳ ai thì nhà tù là một từ quá kinh khủng nhưng ở Philippines lại khác với “điểm du lịch nhà tù” hoàn toàn khác biệt. Điều này bắt đầu từ năm 2007, khi một đoạn video clip quay cảnh các tù nhân tại nhà tù trên đảo Cebu thuộc miền Trung Philippines nhảy múa theo phong cách Micheal Jackson trong bài hát “Thriller”, được phát trên trang web youtube. Điệu nhảy do 1.000 tù nhân trong bộ đồng phục màu cam thực hiện đã nhanh chóng thu hút 15 triệu lượt xem. Kể từ sau đó, nhiều người dân Philippines cũng như khách du lịch khắp nơi trên thế giới đã đến tận nhà tù để được trực tiếp xem màn trình diễn của những tù nhân này. Ngoài bài hát làm nên tên tuổi của mình, họ còn trình diễn rất nhiều điệu nhảy nổi tiếng thế giới khác vào thứ Bảy cuối cùng của mỗi tháng. Tại đây, khách tham dự sẽ đứng trên bục khán giả để xem những diễn viên đặc biệt này trình diễn dưới sân, và sau đó họ có thể chụp hình chung hoặc mua những món quà do chính người tù ở đây làm ra. Điều này không chỉ tạo nên một nét mới trong du lịch Philippines mà điều quan trọng nhất đã giúp cải tạo những tù nhân tốt hơn, bởi hầu hết họ đều muốn rũ bỏ tai tiếng để trở thành người nổi tiếng qua các màn trình diễn.
New Bilibid là nhà tù lớn nhất ở Philippines, được xây dựng năm 1936 và đưa vào sử dụng năm 1940 ở thị trấn Muntinlupa, Philippines, cách Thủ đô Manila vài kilomet, chứa gần 1/3 tổng số tù nhân của cả nước. Ở đây chỉ giam những tội phạm nguy hiểm nhất thụ án từ 20 năm tù trở lên về tội giết người, hiếp dâm, cướp ngân hàng, buôn lậu ma túy... và những kẻ tái phạm các tội này. Nơi đây có chính sách tự quản hết sức độc đáo. An ninh trật tự được giao cho thủ lĩnh các băng đảng xã hội đen. Hệ thống trại giam này được xây dựng dành cho 8.900 tù nhân. Tuy nhiên, hiện nay ở đây đang giam giữ khoảng 23.000 người. Điều kiện quá tải tại nhiều trại giam trên khắp cả nước đang là vấn đề làm đau đầu các cơ quan chức năng Philippines. Trong khi bị giam giữ, những tên đầu sỏ trong nhà tù vẫn liên lạc và vận hành đường dây tội phạm ở bên ngoài. Luật băng đảng mạnh hơn do thiếu giám sát và từ lâu trại giam được tự trị.
Quả vậy, tù nhân được hoàn toàn tự do hành động trong khoảng 5 giờ đến 17 giờ. Trong những đường hẻm đông nghẹt của khu vực an ninh này, cảnh sát gần như hoàn toàn vắng mặt, và tù nhân tạo thành một kiểu làng cư dân Philippines, gồm nhiều nhà hàng ăn uống nhỏ, chỉ có ba món thức ăn nguội và một đĩa cơm, những cửa hàng bán băng đĩa lậu hay sửa chữa giày dép thô sơ. Mỗi người đều cố làm một cái gì đó để có thu nhập, lợi dụng sự viếng thăm hằng ngày của thân nhân. Mỗi tuần có bốn lần thăm nuôi và vợ chồng được hai đêm ngủ chung với nhau.
Thực tế, đặc quyền này là do thiếu phương tiện bảo đảm an ninh. Để canh chừng 6.500 tù nhân chỉ có hơn 100 bảo vệ, canh giữ hầu hết tại các cửa ra vào. Vì thế, ban giám thị trại phải dựa vào các băng đảng để bảo vệ trật tự bên trong bốn bức tường. Geraldo Ano, phụ trách an ninh trại giam cho biết: “Chúng tôi lập ra một hội đồng kỷ luật, trong đó có thủ lãnh 12 băng đảng. Khi có bạo động hay tình trạng vô kỷ luật trong trại giam, chúng tôi có thể thu hồi các đặc quyền này của họ”. Từ khi tù nhân được phép ngủ chung với vợ con, cách nay 15 năm, bạo động đã giảm xuống hẳn. Jay đã ở đây từ 12 năm cho biết: “Khi tôi đến đây, chiến tranh băng đảng là liên tục. Từ khi cho phép đàn bà vào ngủ đêm thì chẳng còn gì nữa!”.
Tự trị của các băng đảng cũng dẫn đến những vụ thanh toán lẫn nhau. Một số tên được phát hiện chết vào buổi sáng do “ngã từ trên giường xuống”. Nhưng nhìn chung, theo Ủy ban nhân quyền, không khí tương đối yên tĩnh. Báo cáo mới nhất cho thấy trong năm 2008, chỉ có 56 người chết trong tổng số 20.000 tù nhân, ba người bị bắn và một bị chém bằng dao.
Mọi thứ đều có hai mặt, và việc “tự trị” ở các nhà tù Philippines cũng vậy, ngoài những lợi ích mang tính nhân văn cảm hóa những con người phạm tội thì thật sự việc phanh phui đời sống của các “ông hoàng” trong nhà tù New Bilibid không khỏi khiến người ta choáng váng.