Theo Reuters, lực lượng an ninh Iraq tháng trước cắt đứt tuyến cung cấp đồ tiếp tế cuối cùng của IS vào Ramadi bằng cách bao vây thành phố và khiến IS hầu như không thể gửi phiến quân tăng viện đến đây.
Song đối với hàng nghìn người dân, chủ yếu là người Hồi giáo dòng Sunni, bị kẹt bên trong thành phố, cuộc sống trở nên khó khăn hơn bao giờ hết vì phiến IS ngày càng đa nghi.
Reuters phỏng vấn 5 người dân ở Ramadi, trong đó có ba người đã trốn thoát khỏi thành phố này. Tất cả đều cho biết điều kiện sống bên trong thành phố xấu đến mức đỉnh điểm kể từ khi IS tràn vào đây vào đầu năm nay.
"Các tay súng IS ngày càng trở nên hằn học và ngờ vực. Bọn chúng ngăn cản chúng tôi ra khỏi nhà. Bất cứ người nào ra mặt chống đối mệnh lệnh đều bị bắt giữ và điều tra", Abu Ahmed, một người dân ở Ramadi nói. "Chúng tôi cảm thấy như đang sống trong một cỗ quan tài bịt kín".
Ramadi, thủ phủ của tỉnh Anbar, nằm lọt trong thung lũng sông Euphrates phì nhiêu, chỉ cách phía tây thủ đô Baghdad một quãng đường lái xe ngắn. Đây là thành quả xâm chiếm lớn nhất của IS kể từ năm ngoái. Lấy lại được thành phố này sẽ đánh dấu một thắng lợi quan trọng đối với chính phủ Iraq và các nước đồng minh của Iraq bao gồm cả Mỹ và Iran.
Cách cai trị hà khắc của các phiến quân IS khiến cộng đồng người Hồi giáo dòng Sunni ở Ramadi thấy lo lắng. Trước đây, một số người đã hỗ trợ Mỹ đánh bại lực lượng tiền thân của IS ở Ramadi, khi Mỹ can thiệp vào Iraq gần 10 năm trước.
Khatab al-Amir, một tộc trưởng ở Ramadi, cho biết phiến quân IS đang hạn chế người dân di chuyển. Khatab al-Amir đã trốn thoát khỏi Ramadi nhưng vẫn còn giữ liên lạc với các thành viên trong bộ tộc của ông ở thành phố này.
"IS phân tách Ramadi thành những khu nhỏ và cấm người dân di chuyển từ khu này sang khu khác vì hiện nay, chúng nghi ngờ ai cũng có thể làm nội gián cho lực lượng an ninh Iraq", Khatab al-Amir nói.
Thêm nhiều người dân địa phương đang hợp tác với lực lượng an ninh Iraq vì bị IS đối xử quá khắc nghiệt, vị tộc trưởng cho hay.
Theo người dân Ramadi, IS đã tăng cường tuần tra bằng môtô bên trong thành phố để bắt những ai sử dụng điện thoại di động, vốn bị IS cấm tại vùng chiếm đóng. Các tòa nhà cao tầng và để trống cũng bị IS giám sát chặt chẽ.
"Chúng ngày càng bóp nghẹt chúng tôi. Chúng đối xử với chúng tôi như những tù nhân", Abu Ahmed nói. Ahmed phải trèo lên mái nhà để bắt sóng khi nói chuyện qua điện thoại đi động với Reuters. Anh cũng phải trùm một hộp giấy lên đầu để tránh bị các nhóm tuần tra của IS phát hiện.
"Tôi phải đi ngay bây giờ. Tôi nghe thấy tiếng môtô của IS. Tôi có thể mất đầu nếu...", Abu Ahmed chấm dứt cuộc gọi bằng câu nói bỏ lửng.
Đồ tiếp tế thực phẩm trước đây được đưa vào Ramadi từ phía tây nhưng kể từ khi thành phố bị lực lượng an ninh Iraq bao vây, người dân Ramadi phải sống dựa vào các khẩu phần ăn sơ sài gồm rau và một ít bột mì mà IS cung cấp.
"Chúng tôi đang phải ăn bánh mì cũ với cà chua thối", Omar, một người dân Ramadi cho biết. "Tôi sợ rằng tôi buộc phải làm thịt con mèo đã nuôi nhiều năm nếu không còn gì để ăn", người này nói thêm.
Người dân ở Ramadi phải dùng củi để đun nấu vì thiếu thốn gas và dầu. Một số người cho biết IS chất đống cành và thân cây ở các sân chung để các gia đình sử dụng cho nấu nướng.
IS từng cung cấp nhiên liệu cho máy phát điện đặt trong thành phố, nhưng hiện giờ, chúng không làm vậy nữa, khiến nhiều người dân không có điện sử dụng.
"Cuối cùng, bộ mặt xấu xí của IS đã lộ ra. Chúng đối xử với phụ nữ như súc vật. Tôi cảm thấy tôi như một nô lệ", Um Mohammed, giáo viên dạy vật lý ở Ramadi, nói. Mohammed vừa trốn chạy khỏi Ramadi ngày 6/12 cùng người mẹ già và đang nương náu tạm trong một khu trú ẩn ở phía nam Ramadi.
 |
Một người phụ nữ Hồi giáo Sunni tháo chạy khỏi Ramadi đến vùng ngoại ô Baghdad, Iraq. Ảnh: Reuters
Sợ 'giơ đầu chịu báng'
Việc Ramadi rơi vào thay IS hồi tháng 5 là một đòn giáng nặng nhất trong gần một năm qua đối với quân chính phủ Iraq, lực lượng đang phản công IS sau khi để mất phần lớn đất phía bắc vào tay IS năm ngoái.
Lúc đó, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi thề lấy lại thành phố này trong vài ngày nhưng chiến dịch phản công bị trì hoãn cho đến khi lực lượng an ninh Iraq tập hợp lại. Việc này cũng khiến các đợt phản công của chính phủ tại các khu vực khác, nằm sâu ở phía bắc, cũng bị trì hoãn.
Các quan chức địa phương và tộc trưởng ước tính khoảng 1.200 - 1.700 gia đình đang mắc kẹt bên trong Ramadi.
Tuần trước, chính phủ Iraq kêu gọi họ rời bỏ thành phố nhưng nhiều người dân nói rằng IS ngăn cấm họ làm như vậy. Những người bị bắt giữ khi tìm cách trốn chạy và trưởng họ của người đó có nguy cơ bị xử tử để răn đe những người khác.
Theo các nguồn tin an ninh Iraq và người dân Ramadi, một số gia đình đã đào tẩu thông qua một tuyến đường do lực lượng an ninh Iraq kiểm soát ở vùng ngoại ô phía nam Ramadi, trước khi IS triển khai các tay súng bắn tỉa để bắn bất cứ ai chạy trốn.
Ahmad al-Assafi trốn khỏi Ramadi vào giữa tháng 11, sau khi trả 1.000 USD cho một tài xế taxi giúp anh rời thành phố thông qua mối quan hệ với IS. Assafi cho biết chiến binh IS dường như đang mất niềm tin khi bị quân đội Iraq khép chặt vòng vây.
"IS chủ yếu sử dụng môtô để di chuyển nhằm tránh các vụ không kích và triển khai những kẻ tấn công tự sát ở nhiều khu vực tại Ramadi. Chúng có vẻ rất căng thẳng", Assafi nói.
Quân đội Iraq đang tiến vào các vùng ngoại ô của Ramadi. Họ bác bỏ thông tin nói rằng rất nhiều người dân vô tội vẫn bị kẹt trong tình thế nguy hiểm.
"Chúng tôi đang dồn ép những tên khủng bố và binh sĩ của chúng tôi ngày càng siết chặt vòng vây bọn chúng", Sabah al-Numani, người phát ngôn của lực lượng chống khủng bố Iraq nói. "Tất cả gia đình còn lại bên trong Ramadi đều là bọn khủng bố hoặc là những thành phần ủng hộ bọn chúng".
Một số người dân Ramadi cho biết, dù ngóng đợi IS bị quét sạch, họ sợ sẽ bị cáo buộc ủng hộ IS nếu lực lượng chính phủ tái chiếm thành phố.
"Tôi mong muốn cơn ác mộng IS sẽ sớm bị loại bỏ nhưng những gì xảy ra sau đó có thể sẽ tồi tệ hơn", Omar nói. "Chúng tôi sẽ chở thành nạn nhân giơ đầu chịu báng".
