Tuy nhiên, cho đến thời điểm này chưa ai chắc chắn một thỏa thuận tạm thời sẽ được ký vào ngày nào, còn viễn cảnh của “giai đoạn 2” thì hoàn toàn mờ mịt. Trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình CGTN của Trung Quốc đêm thứ Bảy vừa rồi, Đại sứ Thôi Thiên Khải cũng bác bỏ thông tin về một cuộc chiến tranh lạnh mới, cho rằng đây là “suy nghĩ vô trách nhiệm”.
Các bình luận của ông Thôi xuất hiện trong lúc Bắc Kinh và Washington đang tiến tới các khâu chi tiết cuối cùng trong việc hoàn thiện một văn bản thỏa thuận tạm thời nhằm chấm dứt cuộc chiến thương mại kéo dài, tác động tiêu cực đến kinh tế và thị trường tài chính toàn cầu trong suốt 18 tháng qua.
Hôm thứ Ba tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp và ký thỏa thuận giai đoạn một. Nhưng Trung Quốc chưa xác nhận việc hai nhà lãnh đạo sẽ gặp nhau, chỉ nói rằng hai bên đã liên lạc chặt chẽ để thực hiện công tác chuẩn bị, bao gồm việc xem xét các khía cạnh pháp lý và công tác dịch thuật.
“Chúng tôi luôn tôn trọng các cam kết của mình. Chúng tôi sẽ luôn thực thi những gì chúng tôi đã hứa. Không có vấn đề gì về chuyện đó”, ông Thôi nói, theo tường thuật của SCMP. “Và nếu có khác biệt, có vấn đề gì, hai bên cần hợp tác chặt chẽ để xử lý”. Ông Thôi nói các đội đàm phán đã thảo luận “thành thực và thể hiện thiện chí”. “Tôi tin rằng vì chúng tôi đã dành ra nhiều thời gian với nỗ lực cao để đạt được thỏa thuận này, tôi nghĩ nó chắc chắn phục vụ lợi ích của cả đôi bên khi đi vào thực thi”, Đại sứ Trung Quốc nói.
Bước tiếp theo đối với Bắc Kinh và Washington là đàm phán thương mại giai đoạn hai, nhưng cho đến nay chưa có thời gian biểu nào được đặt ra và cả đôi bên dự kiến phải đối mặt nhiều vấn đề như cải cách cấu trúc, đặc biệt khi cuộc chạy đua vào Nhà Trắng đang đến gần. Mặc dù đã có những nới lỏng nhất định liên quan thỏa thuận giai đoạn một, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn ở mức cao. Trung Quốc cáo buộc Mỹ can dự vào Hong Kong, Tây Tạng và Tân Cương, thách thức Bắc Kinh về các vấn đề liên quan Đài Loan.
Vấn đề nhạy cảm nhất
“Chúng tôi phải phân biệt rất rõ ràng. Đó là một cuộc bầu cử địa phương ở Đài Loan, một tỉnh của Trung Quốc. Mỹ đã cam kết đối với chính sách "một Trung Quốc" trong ba thông cáo chung giữa Mỹ và Trung Quốc, và tôi hy vọng họ tôn trọng cam kết của họ”, ông Thôi nói.
Những điều Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ nói có liên quan đến cuộc bầu cử sắp tới ở Đài Loan là cuộc chạy đua vào ghế lãnh đạo của hòn đảo này giữa bà Thái Anh Văn của đảng Dân Tiến có chủ trương độc lập khỏi Trung Quốc và ông Hàn Quốc Du của đảng đối lập Quốc Dân Đảng ủng hộ quan hệ gần gũi với Trung Quốc. Đài Loan luôn là vấn đề nhạy cảm nhất trong quan hệ Mỹ-Trung.
Ông Thôi nói một số nhân vật “diều hâu” đối với Trung Quốc tại Washington đang thúc đẩy về viễn cảnh của một cuộc chiến tranh lạnh mới, không hợp tác kinh tế với Trung Quốc nhưng theo ông, có nhiều nỗ lực khắp nước Mỹ ủng hộ việc cải thiện quan hệ song phương. “Thật là vô trách nhiệm khi nói về, hay thậm chí là thúc đẩy một cuộc chiến tranh lạnh mới… Và luận điệu này đi ngược lại làn sóng của lịch sử”, ông Thôi nói.
Hôm qua, Bộ Thương mại Trung Quốc nói họ đã “chủ động xử lý các va chạm thương mại” với Mỹ, theo tin của Reuters. Các quan chức Bộ Thương mại Trung Quốc được nói là đang làm việc chặt chẽ với phía Mỹ để chuẩn bị cho lễ ký kết, và cả đôi bên vẫn đang trải qua các thủ tục cần thiết trước khi việc ký kết được thực hiện.
