Các chuyên gia Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) 15 năm trước đã cố gắng dự báo về viễn cảnh thế giới vào năm 2015, từ cuộc cách mạng công nghệ, công nghệ sinh học, dân số thế giới, khủng hoảng tài chính cho tới chủ nghĩa khủng bố quốc tế và vị thế nước Nga.
Tờ Telegraph đã điểm lại tình hình hiện nay và những gì các chuyên gia CIA dự báo 15 năm trước để cho thấy các chuyên CIA họ đã chính xác bao nhiêu % khi họ dự báo về viễn cảnh thế giới 15 năm sau.
Vào năm 2000, CIA đã nhóm họp các các chuyên gia nhằm dự báo về viễn cảnh thế giới vào năm 2015. CIA đưa ra một báo cáo dài 70 trang dự báo về mọi việc, từ sự bùng nổ công nghệ nano cho tới khủng hoảng giá dầu, thay đổi về dân số cho tới số phận của nền kinh tế toàn cầu.
1) Cuộc cách mạng Internet: CIA đã đúng 100%
Các chuyên gia CIA đã dự báo đúng về sự bùng nổ công nghệ kỹ thuật số và di động, khiến cả thế giới thay đổi. Các chuyên gia CIA đã dự báo: “Giao tiếp bằng điện thoại cầm tay không dây trở nên phổ biến và sẽ tạo ra thay đổi lớn nhất kể từ cuộc Cách mạng công nghiệp”. Những gì diễn ra đối với điện thoại thông minh, phương tiện vốn phổ biến trên khắp hành tinh, điều này giúp năng lực máy tính đã mạnh lên gấp 7 lần so với máy tính đánh đánh bại kiện tướng cờ vua Kasparov thời điểm đó. Cuộc cách mạng công nghệ thông tin còn mang lại những thay đổi về bức tranh chính trị tại Trung Đông khi các nhóm đối lập được kết nối bằng mạng xã hội có thể gây thách thức cho chính quyền.
 |
Công nghệ kỹ thuật số và điện thoại thông minh. Ảnh: Telegraph.
2) Sự bùng nổ công nghệ sinh học: Đúng 50%
CIA đã quá lạc quan khi dự báo về tác động của công nghệ sinh học. Việc giải mã bộ gen người cho tới các nội tạng được thay thế bằng nội tạng cấy ghép nhân tạo sẽ trở nên phổ biến. Các động vật có thể được sinh sản vô tính để cung cấp thịt, trong khi lực lượng khủng bố có thể tạo ra các bệnh dịch mới nguy hiểm bằng công nghệ gen. Thậm chí CIA còn dự báo những người siêu giàu có có thể sống lâu hơn người bình thường nhờ công nghệ y học. Tuy nhiên, không có việc kéo dài tuổi thọ cho những người già thuộc tầng lớp siêu giàu. CIA đã chính xác trong 2 lĩnh vực: (i) chi phí giải mã bộ gen người đã giảm rất mạnh trong vòng 5 năm qua. ADN của 125.000 người đã được giải mã nhằm chống các căn bệnh ung thư và (ii) CIA đã đúng về cây trồng biến đổi gen. Bất chấp sự phản đối, cây trồng biến đổi gen đã tác động trên toàn thế giới, chiếm tới 82% diện tích đậu nành toàn cầu, 68% diện tích bông và 30% diện tích ngô.
3) Dự báo về dân số thế giới: Đúng 50%
Các chuyên gia CIA đã dự báo dân số thế giới sẽ cán mốc hơn 7 tỷ người sau đó là tăng trưởng chậm lại, thậm chí là suy giảm. Đối với dân số Nga và Đông Âu họ đã chính xác sau khi dân số của Nga đã sụt giảm về mức thấp hơn mức dân số vào thời điểm năm 2000. Tuy nhiên, CIA đã không chính xác về dân số châu Phi. Thay vì giảm sút do đại dịch AIDS, dân số các quốc gia thuộc vùng cận sa mạc Saharan đã tăng đột biến.
Về cuộc khủng hoảng dân số tại phương Tây thì các chuyên gia CIA đã đúng khi dự báo dân số các nước phương Tây sẽ già hóa và tạo ra một cuộc khủng hoảng về nhân chủng học.
4) Khủng hoảng tài chính: CIA dự báo sai
Báo cáo CIA đã kỳ vọng vào các mức tăng trưởng cao trong giai đoạn từ những năm sau năm 2000, điều này chỉ đúng một điểm. “Kinh tế toàn cầu cân bằng để bước vào giai đoạn bền vững với động lực cho tới năm 2015. Kinh tế thế giới sẽ trở về trạng thái tăng trưởng cao ghi nhận vào những năm 1960 và đầu những năm 1970”, báo cáo viết. Báo cáo CIA có nhắc tới khả năng xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính nhưng lại dành phần lớn thời lượng phân tích về các rủi ro đối với các quốc gia đang phát triển trong việc bất thành khi tiến hành cải cách kinh tế hay tự do hóa hệ thống tài chính. Trên thực tế, sự lỏng lẻo trong các quy định quản lý đã kéo theo sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng tại Mỹ, dẫn tới kinh tế toàn cầu suy giảm và châm ngòi cho cuộc tranh luận về giới hạn và sự khôn ngoan của chủ nghĩa tư bản.
5) Chủ nghĩ khủng bố toàn cầu: Đúng 50%
CIA đã lo ngại về các cuộc tấn công khủng bố bằng các vũ khí chết người và tinh vi hơn. Điều này đã đúng trong cuộc tấn công khủng bố 11/9/2001. Nhưng CIA đã không mường tượng về quy mô của chủ nghĩa khủng bố ảnh hưởng ra sao tới các chính sách đối ngoại của phương Tây trong vòng 10 năm tiếp theo sau đó. Có lẽ chỉ khi Lehman Brothers sụp đổ chính giới Mỹ mới bị tác động như sự kiện Tòa Tháp đôi bị đánh sập. Ngoài ra, CIA cũng dự báo các nhóm khủng bố, buôn lậu ma túy và các băng đảng tội phạm trên toàn cầu tận dụng quá trình toàn cầu hóa để liên kết với nhau thành những mạng lưới rộng khắp hơn. Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS là dạng tổ chức khủng bố tinh vi có thể tổ chức các cuộc tấn công khắp thế giới.
 |
Tòa tháp đôi Mỹ bị đánh sập vào ngày 11/9/2001. Ảnh: Telegraph.
Trên thực tế, Mỹ đã không phải hứng chịu bất kỳ cuộc tấn công bằng bom “bẩn” hay bệnh dịch dựa trên công nghệ gen nào. Tuy nhiên, IS đã sử dụng các vũ khí hóa học mà tổ chức này hôi được từ chính phủ Syria hay đang tự chế. Một nhà máy thử hạt nhân tại Syria đã bị Israel phá hủy trong năm 2007. Nếu không, IS đã sở hữu vũ khí hạt nhân hiện nay.
6) Vị thế nước Nga: CIA đã sai
CIA đã đưa ra dự báo rằng Nga có thể sẽ phản ứng tồi tệ do mất vị thế siêu cường và Moscow sẽ dùng đến trữ lượng khí đốt để làm đòn bẩy nhằm khôi phục vị thế siêu cường. Trên thực tế, việc đối mặt với “thế kỷ mới dành cho người Mỹ”, như một tổ chức nghiên cứu nhận định, mới là thách thức cho chính sách đối ngoại của Nga. Tuy nhiên, CIA còn đưa ra kịch bản về một nước Nga suy yếu chủ yếu dựa vào chính sách ngoại giao quốc tế, thông qua quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an.
Tổng thống Nga Putin. Ảnh: Telegraph. Trên thực tế, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thiết lập mạng lưới có tầm ảnh hưởng rộng khắp đến từ Hy Lạp cho tới Syria, sáp nhập lãnh thổ mới (bán đảo Crimea) vào Nga và làm cản trở các tham vọng của phương Tây. Thay vì con số dự báo 2.500 đầu đạn hạt nhân, Nga sở hữu lên tới hơn 8.000 đầu đạn hạt nhân.
