Sỗ sàng, vỗ mặt các đối thủ đem đến cả núi điểm trừ. Ông Trump bị ghét đến mức, sau một tháng trên ghế nóng, sử gia Ronald Feinman tiên đoán nhiệm kỳ của “tàu tốc hành siêu tốc” hấp hối thêm vài tuần nữa là cùng. Dân tình ào ào đặt cược ông bị luận tội với tỷ lệ kèo khá cao. Giờ thì “bé cái nhầm” ít nhất đến lúc này. Nhà cái Paddy Power mất đứt 5 triệu USD khi đặt cửa bà Hillary Clinton thắng bầu cử tổng thống.
Thực tiễn là tiêu chuẩn chân lý. Nghịch lý là càng nhiều thông tin, người ta càng dễ mất “tính khách quan trong sự xem xét” sự vật một cách toàn diện. Bùng nổ thông tin khiến các thiên kiến nổi lên như ong. Bất chấp hàng đống tai tiếng, tỷ phú tóc vàng tính khí thất thường vẫn đạt không ít thành tựu từ những việc mà chính ông luôn bị chửi. Dự án xây bức tường ngăn đôi Mỹ-Mexico chưa biết bao giờ khởi công. Vậy mà, chỉ nghe vía của nó thôi, số người vượt biên trái phép vào Mỹ đã giảm 20% so với cùng kỳ 2016. Về tư pháp, những tưởng thất bại toàn triệt khi hàng loạt bang kiện kế hoạch hạn chế nhập cư người Hồi giáo. Nay chẳng những kế hoạch không bị bác toàn bộ, ông Trump còn cải tổ ngành tư pháp vốn không dễ làm trong các đời tổng thống. Ông bổ nhiệm hàng loạt thẩm phán trẻ, kiện toàn các tòa án cấp thấp. Rồi cảnh sát từ nay được tịch thu tiền mặt và hàng hóa của nghi phạm dù chưa bị kết án và hình phạt nặng nhất sẽ áp dụng cho các tội phạm ma túy dù vặt vãnh.
Ông tổ chủ nghĩa duy vật Anh Francis Bacon cảnh báo bốn lỗi rất khó sửa dẫn đến nhận thức sai lệch không chỉ vụn vặt hay nhất thời. Một trong những lỗi ấy là xét người khác từ hiểu biết có sẵn, còn gọi là “ảo tưởng hang động”. Các kinh nghiệm ác cảm có sức mạnh đặc biệt, bẻ cong nhận thức của cả những ai sở hữu đầy bồ tri thức, khiến “thơm cũng thành thối”.
Mỗi sự việc luôn có hai mặt. Không thể chỉ thấy mặt này để kết luận cho mặt kia. Không thể vội phán chuyến du thuyết 12 ngày qua năm nước của ông Trump là “trò hề” như mấy dòng twitt. Cạnh đó còn có nhiều dòng twitt khác nữa như “hàng triệu hàng triệu “người Mỹ tử tế” thực sự trân trọng những gì ông đang làm cho tổ quốc vĩ đại của chúng ta”.
