Chuyện hy hữu: Bản án hình sự hết thời hiệu vẫn chưa được thi hành

Bắt án mới, lộ án cũ chưa thi hành

 Vụ việc hy hữu này “vô tình” bị phát hiện vào tháng 10/2018, khi Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an tỉnh Quảng Trị đang điều tra một vụ án vận chuyển hàng cấm mà Trần Đình Anh là đối tượng liên quan. Tại cơ quan Công an, Anh khai đã từng có 3 tiền án. Một tiền án vào năm 2003 về tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ”; một tiền án năm 2007 với tội “Trộm cắp tài sản”; một tiền án năm 2010 về tội “Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”. Bản án năm 2010 do TAND huyện Hướng Hóa tuyên mức 2 năm tù giam. Điều gây bất ngờ cho cơ quan Công an tỉnh Quảng Trị là đối tượng Anh thừa nhận bản án thứ ba  suốt nhiều năm qua vẫn chưa thi hành.

Bản gốc quyết định thi hành án do TAND huyện Hướng Hóa ban hành

Theo hồ sơ vụ án bị “quên” mà phóng viên tìm hiểu, vụ án được TAND huyện Hướng Hóa đưa ra xét xử vào tháng 9/2010. Hành vi phạm tội của Anh là vận chuyển số lượng lớn các loại bia, rượu, thuốc lá không có hóa đơn chứng từ từ Khu Kinh tế -Thương mại đặc biệt Lao Bảo vào nội địa với trị giá lên đến hàng trăm triệu đồng. Bản án có hiệu lực từ ngày 18/10/2010. Thời điểm bản án có hiệu lực, đối tượng Anh đang được tại ngoại.

Tìm hiểu của phóng viên cho thấy, đến thời điểm hiện tại (3/2019), bản án này cũng đã hết thời hiệu thi hành nên vụ việc đã được chuyển lên Cục điều tra của Viện KSND Tối cao để điều tra về tội Xâm phạm hoạt động tư pháp theo thẩm quyền.

Cơ quan chức năng nói gì?

Chánh án TAND huyện Hướng Hóa Trần Văn Phương xác nhận có việc “quên” thi hành bản án đối với Trần Đình Anh. Ông Phương, ngoài việc nói mình đảm nhận chức vụ chánh án sau thời điểm xảy ra vụ án thì cũng cung cấp một số văn bản cho thấy TAND huyện Hướng Hóa đã thực hiện đúng quy trình sau khi bản án được tuyên. Trong số những văn bản này có bản gốc của bản án được tuyên do chủ tọa phiên tòa Cao Ngọc Thọ ký. Ngoài ra còn có bản gốc của quyết định thi hành án phạt tù của TAND huyện gửi Công an huyện, Viện KSND huyện và gửi cho người bị kết án Trần Đình Anh. Kèm với quyết định này còn có một bản gốc biên bản giao nhận Quyết định thi hành án được lập vào chiều 18/10/2010 giữa bên giao là người của TAND huyện Hướng Hóa, bên nhận là một cán bộ tên Trần Văn Tính, người thuộc đội Hỗ trợ tư pháp, Công an huyện Hướng Hóa vào năm 2010 (thời điểm chưa có Chi cục thi hành án huyện Hướng Hóa). “TAND huyện đã thực hiện đúng quy trình khi ghi rõ trong Quyết định thi hành án 2 điều. Một, trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được quyết định này, người bị kết án phải có mặt tại cơ quan Công an huyện Hướng Hóa để chấp hành án. Nếu quá thời hạn trên mà không có mặt tại cơ quan Công an để chấp hành án, thì người bị kết án sẽ bị áp giải đến trại giam để chấp hành án. Hai, Công an huyện Hướng Hóa thi hành quyết định này và thông báo bằng văn bản cho TAND huyện Hướng Hóa biết kết quả”, ông Phương nói.

Theo ông Phương, TAND huyện Hướng Hóa đã giao trách nhiệm thi hành án cho phía Công an huyện thì Công an phải thực hiện nhiệm vụ này. Ông Phương cũng thừa nhận TAND huyện có trách nhiệm trong việc giám sát việc thi hành án, song trách nhiệm này không quy định cụ thể, bởi “Quyết định thi hành án có gửi cho Viện KSND huyện. Về việc giám sát đôn đốc việc thi hành án này thì trách nhiệm của Viện Kiểm sát lớn hơn. Vì Viện Kiểm sát thực hiện việc kiểm sát sự tuân thủ theo pháp luật”, ông Phương nói.

Còn Viện trưởng Viện KSND huyện Hướng Hóa Dương Đang Lan thì cho rằng, trách nhiệm chính trong việc thi hành bản án này vẫn thuộc phía Công an, bởi trong quyết định thi hành án đã nói rõ, nếu trong 7 ngày người bị kết án không tự tới chấp hành án thì Công an phải đến áp giải cưỡng chế thi hành án. Nếu trong thời hạn đó phía Công an không làm được thì bên đó phải báo cho Viện Kiểm sát. Ông Lan cũng xác nhận, khi nhận quyết định thi hành án từ Tòa thì người của Viện cứ vào sổ như đã được thi hành án rồi, theo thói quen như vậy. “Về trách nhiệm giám sát đôn đốc việc thi hành án, hàng tuần Viện Kiểm sát chủ yếu chỉ kiểm tra, giám sát các đối tượng thực tế ở trong diện tạm giam, tạm giữ. Còn các đối tượng đang tại ngoại thì không thể”, ông Lan nói. Ông Lan cũng thông tin trong cuộc họp kiểm điểm về vụ việc Trần Đình Anh, có thông tin cho rằng do đối tượng bị kết án có đơn xin tạm hoãn thi hành án nên mới kéo theo những diễn biến quên thi hành án sau này. “Nếu người bị kết án có đơn xin hoãn thi hành án thì công an phải có một cuộc họp với phía Tòa án và Viện KSND, nếu 3 bên đồng ý thì mới được hoãn. Song thực tế thì phía Công an chưa hề có động thái nào như thế”.