Giữa ban ngày nhưng “công trường” khai thác cát lậu công khai hoạt động nhộn nhịp ở khu vực cánh đồng lúa ấp Giang Điền, xã Phú Thanh, huyện Tân Phú.
Cánh đồng Giang Điền là vựa lúa lớn nhất của huyện Tân Phú, được nhà nước đầu tư kinh phí để xây dựng hệ thống đê đập, kênh mương, đường giao thông nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên, tuyến đường nội đồng này trong nhiều năm trở thành đường vận chuyển cát trái phép. Những chiếc xe ben chở cát hàng ngày tạo ra vô số "ổ voi". Cuối cánh đồng, bên bờ sông La Ngà là 2 bãi cát lớn có cả máy xúc để đưa cát lên xe tải.
Ông M, một người dân địa phương chỉ khu vực mặt nước rộng lớn ăn thông với dòng sông La Ngà và đang gây sạt lở bờ ruộng lúa, nói: “Từ nhiều năm trước, mặt nước sâu đó là ruộng và khu đất ven sông.Một dự án cải tạo làm hồ nuôi cá được triển khai nhưng thực chất núp bóng khai thác cát. Hồ nuôi cá thì không thấy mà chỉ thấy khu vực đất rộng lớn biến thành sông, cát chảy vào để người ta bơm hút”.
Theo quan sát của phóng viên, ở cuối hồ nước, một chiếc tàu sắt chở đầy cát được hút từ sông lên đang tăng ga để bơm cát từ khoang tàu lên thùng một chiếc xe ben loại 4 tấn. Sau khi đầy thùng, chiếc xe ben chở cát đi ra theo đường nội đồng, băng qua khu vực dân cư ấp Giang Điền. Chạy qua cầu suối Cọp (cách điểm bơm cát từ sông lên khoảng 2km), cát được tập kết xuống một bãi chứa ở chân cầu. Tại đây, có một xe xúc túc trực đưa cát lên chiếc xe ben tải trọng lớn vận chuyển đi tiêu thụ. Ông M. cho biết do cầu suối Cọp có tải trọng 5 tấn nên mới có bãi cát trung chuyển ở chân cầu này.
Ðiệp khúc không biết, không rõ
Khi được hỏi về tình trạng khai thác cát đang diễn ra ở địa phương, ông Nguyễn Hồng Phúc, Chủ tịch UBND xã Phú Thanh nói “Không nắm rõ”. Sau khi đã cho kiểm tra, ông Phúc cho biết : “Ở đây có bãi cát của ông Sang. Ông Sang có cung cấp hóa đơn mua cát của một doanh nghiệp được cấp phép khai thác cát đoạn từ huyện Định Quán đến huyện Tân Phú”. Theo ông Phúc, việc xe ben vận chuyển cát trên đường nội đồng là không được phép và cho biết "sẽ cấm việc này". Tuy nhiên, ông Phúc cũng không nắm được doanh nghiệp nào được cấp phép khai thác cát và xuất hóa đơn.
Theo ông Nguyễn Hữu Ký, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Phú, không có doanh nghiệp nào được tỉnh Đồng Nai cấp phép khai thác cát trên đoạn sông này và cũng không có bến bãi nào ở khu vực này. Khi phóng viên đưa bằng chứng hoạt động khai thác cát đang diễn ra ở xã Phú Thanh, ông Kỳ nói: “Đã cho anh em canh bắt nhiều lần nhưng chưa được. Có lẽ họ lợi dụng tình hình cơ quan chức năng lo chống dịch bệnh để khai thác cát, chúng tôi sẽ kiểm tra xử lý việc này”. Đến nay, sau nhiều ngày trôi qua, cát vẫn chở ra từ sông La Ngà theo con đường từ xã Phú Thanh, còn ông Nguyễn Hữu Ký thông tin: “Đã yêu cầu bên công an kiểm tra, anh em báo lại là đang theo dõi”.
Ông Ký cho biết, đoạn sông La Ngà một bên dòng là địa phận Đồng Nai quản lý (thuộc huyện Tân Phú và huyện Định Quán) còn một bên giáp huyện Đức Linh, thuộc tỉnh Bình Thuận quản lý. Phía Đồng Nai không cấp phép, nhưng phía tỉnh Bình Thuận lại cấp phép khai thác cát nên có tình trạng lợi dụng khai thác trái phép trên dòng sông phía Đồng Nai quản lý, hay lập bến bãi tập kết cát trái phép.
Ông Ngô Tấn Tài, Phó Chủ tịch UBND huyện Định Quán cũng khẳng định sông La Ngà đoạn qua huyện Định Quán không có dự án khai thác cát nào của tỉnh Đồng Nai cấp phép.
Ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở Tài Nguyên Môi trường tỉnh Bình Thuận cho biết tỉnh Bình Thuận chỉ cấp phép cho doanh nghiệp Hà Phi khai thác cát một đoạn sông La Ngà bên phần sông phía huyện Đức Linh (Bình Thuận). “Việc cấp phép có từ trước và đang trong thời hạn. Đơn vị khai thác chỉ được khai thác trong phạm vi cho phép có sự giám sát của cơ quan chức năng”- ông Lâm nói.
