Cấm sử dụng chất diệt cỏ Glyphosate vì khả năng gây ung thư

Chiều nay (10/4), Cục BVTV công bố Quyết định 1186 của Bộ NN&PTNT, về việc loại bỏ thuốc BVTV chứa hoạt chất Glyphosate ra khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam.

Ông Hoàng Trung, Cục trưởng BVTV cho biết, việc loại bỏ hoạt chất trên, nhằm chủ động bảo vệ sức khỏe của con người, vật nuôi, môi trường, không mạo hiểm coi thường với tính mạng của người dân, đồng thời hướng đến nền sản xuất nông nghiệp an toàn, bền vững.

Lãnh đạo Cục BVTV cũng cho biết, các DN chỉ được phép kinh doanh, tiêu thụ hết số thuốc diệt cỏ có chứa hoạt chất Glyphosate trong vòng 1 năm (hiện còn khoảng 5 triệu lít), kể từ ngày quyết định có hiệu lực.

Ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục BVTV khẳng định, việc loại bỏ hoạt chất Glyphosate là hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật hiện hành, hài hòa với quy định quốc tế, phù hợp với điều kiện thực tiễn và điều kiện kinh tế, xã hội của Việt Nam

Theo ông Trung, Glyphosate là hoạt chất có tác dụng diệt cỏ được sử dụng rộng rãi trên thế giới. Tại Việt Nam, từ năm 1994, Glyphosate đã được đăng ký vào danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam và đến nay có 104 tên thương mại chứa Glyphosate được đăng ký. Hàng năm, Việt Nam nhập khoảng 30 nghìn tấn Glayphosate, giá trị khoảng 50-80 triệu USD.

Tuy nhiên, theo ông Trung, mức độc hại của thuốc trừ cỏ có chứa hoạt chất Glyphosate đã được cảnh báo từ lâu. Việc lạm dụng các loại hóa chất diệt cỏ, trừ sâu bệnh trong thời gian dài không những gây ảnh hưởng môi trường mà còn để lại hậu quả nặng nề trước hết với sức khỏe của người dân - những người thường xuyên tiếp xúc với các loại hóa chất này và cả những người tiêu dùng.

Năm 2015, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư quốc tế IARC (International Agency for Research on Cancer) thuộc Tổ chức y tế thế giới (WHO) công bố kết quả đánh giá khả năng gây ung thư nhóm 2A đối với thuốc BVTV chứa hoạt chất Glyphosate có nguy cơ cao gây các bệnh ung thư máu, phổi, tiền liệt tuyến.

Ngày 12/4/2016, Cục BVTV đã tạm dừng đăng ký mới đối với tất cả sản phẩm có chứa chất Glyphosate, đồng thời tiếp tục rà soát và thu thập thông tin, bằng chứng khoa học liên quan ảnh hưởng đến sức khỏe con người, môi trường sinh thái. 

Theo Cục BVTV, hiện trong danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam đã có 54 hoạt chất thuốc trừ cỏ hiệu quả và an toàn có thể thay thế hoạt chất Glyphosate.

Đặc biệt, theo Cục BVTV, hiện các tổ chức cá nhân cũng đã chủ động đăng ký các loại thuốc trừ cỏ chứa các hoạt chất thế hệ mới, có nguồn gốc sinh học hiệu quả, an toàn để thay thế Glyphosate.

Như vậy, từ trong thời gian gần đây, Bộ NN&PTNT đã loại bỏ 14 hoạt chất ra khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam, với khoảng 2.000 tên thuốc thương phẩm.

Hơn 40 quốc gia, vùng lãnh thổ hạn chế, cấm Glyphosate

Trước đó, ngày 10/8/2018, bồi thẩm đoàn cũng tại bang California (Mỹ) đã phán quyết thuốc diệt cỏ Roundup (chứa Glyphosate) của Monsanto gây ung thư giai đoạn cuối cho công dân Mỹ Dewayne Johnson và yêu cầu Monsanto bồi thường cho nguyên đơn.

Lần thứ 2, ngày 19/3/2019, Bồi thẩm đoàn 6 người tại Tòa sơ thẩm liên bang ở thành phố San Francisco, bang California kết luận thuốc diệt cỏ Roundup của Công ty Mosanto, là tác nhân quan trọng gây ung thư cho cho một người ông Edwin Hardeman, 70 tuổi ở California, người đã thường xuyên sử dụng thuốc diệt cỏ từ năm 1980-2012 và sau đó ông bị chuẩn đoán mắc ung thư hạch không Hodgkin (NHL) sau một thơi gian sử dụng hóa chất này.

Mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 30 nghìn tấn hoạt chất diệt cỏ Glyphosate

Tính đến tháng 2-2019, đã có hơn 11.200 đơn kiện nhằm vào Monsanto vì thuốc diệt cỏ Roundup. Đây mới chỉ là vụ kiện thứ hai trong số khoảng 11.200 vụ kiện liên quan tới thuốc diệt cỏ Roundup của Mosanto/Bayer AG được đưa ra xét xử tại Mỹ.

Hiện tại, vụ kiện thứ 3 đang diễn ra, đó là hai vợ chồng ông bà Alva và Alberta Pilliod, cả hai đều mắc ung thư hạch non Hodgkin do nhiều năm sử dụng Roundup.

Lãnh đạo Cục BVTV cũng cho biết, hiện hơn 40 nước, vùng lãnh thổ, bang trên thế giới đều có động thái mạnh mẽ trong việc ban hành các quy định pháp lý nhằm điều chỉnh quản lý việc sử dụng Glyphosate với các mức độ: Từ không tiếp tục gia hạn; hạn chế sử dụng; cấm sử dụng theo mục đích phi nông nghiệp hoặc từng khu vực đến cấm sử dụng hoàn toàn thuốc trừ cỏ chứa Glyphosate.