Cao uỷ Châu Âu nói hộ chiếu cho thú cưng là một phần của cả dòng thác nội dung đàm phán vụ “ly hôn” Anh-EU trị giá 39 tỷ euro sau 45 năm chung sống. Quy định xuất nhập cảnh thú cưng thế nào cứ áp dụng thế ấy cho đến khi Anh chia tay EU từ 11h00 đêm 29/3/2019, tức chừng 5 tháng nữa. Theo luật chơi của EU, Anh đã ban hành quy định cấp hộ chiếu thú cưng và phiên bản mới nhất đã 18 năm sau khi thay cho các luật kiểm dịch trước đó.
EU muốn chơi rắn với Anh đến cùng nhằm đề phòng các thành viên khác nối gót sau Brexit. Thú cưng xuất nhập cảnh được quản lý chặt chẳng kém người. Để di chuyển giữa lãnh thổ Anh và 27 quốc gia thành viên khác của EU, chủ thú cưng phải xuất trình không dưới ba văn bản gồm hộ chiếu cho riêng chúng, giấy chứng nhận gắn vi mạch (microchip), và chứng nhận đã tiêm vaccine phòng dại. Quan chức Bộ Môi trường, Thực phẩm và Vấn đề Nông thôn hùng hồn Anh đủ sức đảm đương trọng trách bởi “chúng ta có lịch sử lâu dài về các tiêu chuẩn an toàn sinh học còn phúc lợi cho động vật thì dẫn đầu thế giới”.
Thú cưng là một phần không thể thiếu trong các gia đình Anh hiện đại. Khoảng 48% trong tổng số 61 triệu người Anh sở hữu thú cưng, theo một điều tra 2017-2018, và tăng so với 2016. Họ nuôi đủ thứ, từ chó (26%), mèo (18%), đến thỏ, chim, lơn Guinea, chuột Hamster, rùa, ba ba, thằn lằn, gà, rắn, và cả chuột bạch (0,03%). Đấy là những con nằm trong danh mục điều tra và đương nhiên chịu kiểm soát ngặt nghèo nếu muốn xuất ngoại cùng chủ.
“Biên giới cứng”, “biên giới mềm” hay “không biên giới” giữa Bắc Ireland và CH Ireland đang khiến Brexit trở nên khó đoán hơn bao giờ hết. Anh là một trong những thị trường chăm sóc thú cưng lớn nhất Âu Châu và chỉ tăng chứ chưa giảm. Năm 2013, có 4,7 tỷ euro mua bán lẻ thiết bị chăm sóc thú cưng được thực hiện thì đến 2018 lên đến 5,1 tỷ euro dù chưa hết năm. Xu hướng này có vẻ ngược với tổng lượng thú cưng ở Anh được quản lý đến 2018 chỉ còn 50 triệu con so với 65 triệu con năm 2010. Và để phục vụ “dân số” khổng lồ ấy, 448 cơ sở đăng ký toàn quốc chuyên cung cấp thức ăn, thiết bị chăm sóc và thăm khám thú y.
Chủ nhân Anh thời hiện đại có cảm tình đặc biệt với “bạn đời” của họ. Khoảng 90% người nuôi nói thú cưng làm họ hạnh phúc và 88% cho biết bỏ đống tiền mua và nuôi thú cưng khiến họ cảm thấy cuộc đời ý nghĩa hơn.
Thị trường thú cưng phồn thịnh phần nào thể hiện sự cẳng thẳng trong xã hội hiện đại. Ai đó cảnh báo Brexit có thể làm bùng phát xung đột. Giờ đây người ta lại phải quan tâm đến các vấn đề sát sườn mới như biển xe có phải đổi không khi Anh rời EU, cư dân nào được phép mang hai quốc tịch Anh và EU. Chưa kể các chuyện khác không thể làm ngơ như làm thế nào để đàn dơi di cư kháp Âu Châu không bị chặn bởi Brexit, tiếng Anh có tiếp tục là ngôn ngữ chính tại diễn đàn EU không, hay Anh có còn là thành viên của Eurovision Song Contest, một cuộc thi ca nhạc quốc tế thịnh hành từ những năm 1950.
Thủ tướng Anh Theresa May từng phản đối Brexit trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 23/6/2016. Dường như Brexit là hòn đá thử vàng tính cách Anh vốn có truyền thống kiên nhẫn và ít nói. Hầu hết các trở ngại lần lượt vượt hoặc sắp vượt qua thì dân tình lại sốt vó vì một việc tưởng vặt. Xử lý thế nào đường biên giới gần 500 km giữa Bắc Ireland và Cộng hoà Ireland khi miền bắc thuộc Anh còn miền nam là quốc gia độc lập vẫn chơi với EU?
Chuyện ấy đến bữa tiệc bế mạc thượng đỉnh tối 18/10 vẫn như gà mắc tóc. EU đòi phải đặt đường biên giới vật lý, có đầy đủ hệ thống cửa khẩu như biên giới các nước thay vì rỗng không như hiện tại. Anh cho đòi hỏi ấy là nguy hiểm vì có thể dẫn đến tái xung đột hai miền từng làm 3.700 người thiệt mạng từ 1966-2006.
Brexit có lẽ là ví dụ về việc người hiện đại ngay cả ở các nước văn minh cũng khó hoà hiệp. Thủ tướng Theresa May tháng 1/2018 cảnh báo một “hiện thực buồn của cuộc sống hiện đại” cho rất nhiều người. Thống kê cho thấy mỗi năm có 4.500 người Anh kết thúc cuộc đời theo cách không tự nhiên. Xem ra có một sợi dây xuyên táo những việc tưởng xa rời nhau, từ Brexit chưa có lời giải đến thú cưng, rồi ngày 11/10 lần đầu tiên có một bộ trưởng chuyên trách phòng chống tự tử.
