Mọi người dồn cả vào Nhà Ký ức tức gian trưng bày của Bảo tàng Văn học Việt Nam ngự ở chính giữa sân cỏ Hoàng thành Thăng Long. Vừa né cơn mưa to đột xuất vừa ngắm nghía các cuốn thơ cũ cùng kỷ vật của các nhà thơ trong tủ kính.
Nhiều nhất là máy chữ, rồi tới vali, cặp táp, đài, xe đạp… Có những thứ độc đáo hơn như đồng hồ báo thức bằng nhựa hình chú chim non màu vàng của nhà thơ Lưu Trọng Lư, chiếc máy khâu nuôi cả bầy con thơ của Y Phương hay lọ hoa bằng vỏ đạn pháo bộ đội tặng Giang Nam…
 |
Tham quan Nhà Ký ức trong Ngày Thơ tại Hoàng thành Thăng Long: Ảnh: N.M.HÀ. |
Sợ kỷ vật ướt, người ta khênh tủ khỏi chỗ dột hoặc đậy ni-lông trong suốt lên. Các quầy hàng của các nhà xuất bản trên đường sách cũng vậy. Quầy nào có điều kiện căng bạt phía trước thì không phải phủ sách, xác suất gặp khách mua cao hơn. Dĩ nhiên không chỉ có thơ mà đủ các loại sách, chiết khấu 30-50%.
 |
Hai khách tham quan đang tận tay sờ biển số xe đạp của nhà thơ Tú Mỡ. Ảnh: N.M.HÀ |
Tôi cũng ghé vào một quầy tranh thủ đọc thơ của Đỗ Doãn Phương, thấy cũng chuẩn (đúng là thơ) ra phết. Nhưng tôi lại rút ví mua sách về triết học và tôn giáo.
Ở một quầy khác bắt gặp cành đào treo các cuộn giấy đỏ với lời mời “chọn quẻ thơ may mắn đầu năm”. Đây là ý tưởng của CLB Đọc sách cùng con mà nhà thơ Thụy Anh sáng lập. Tôi chọn ngay cuộn giấy treo cao nhất, được quẻ số 57 do chính Thụy Anh soạn: “Trong năm mới/ Sẽ thơ thới/ Sẽ bình an/ Sẽ hân hoan/ Sẽ nhanh nhẹn/ Nào ta hẹn/ Một mùa Vui!”.
Một bạn khác lại khoe bốc được thơ của Trần Đăng Khoa: “Tóc bay phơ phất/ Vương vương nụ cười”. Băn khoăn của bạn là tóc phơ phất có nghĩa là khá ít, trong khi bạn vẫn đang còn khá trẻ.
 |
Nếu không gặp mưa, hẳn gian hàng này sẽ tấp nập người xem bói... thơ. Ảnh: N.M.HÀ |
Mọi năm bước vào Văn Miếu, ta sẽ thấy rợp trời các câu thơ chọn được viết lên phướn sau đó thả về trời. Năm nay thơ để ngửa sau những tấm kính đặt trên bục vuông vức, nằm hai hàng dọc lối vào sân khấu.
Tôi lướt qua thấy một số câu: Lối xưa xe ngựa hồn thu thảo/ Nền cũ lâu đài bóng tịch dương (Bà Huyện Thanh Quan), Có thì có tự mảy may/ Không thì cả thế gian này cũng không (Từ Đạo Hạnh), Nâng lên sóng biển xô vào chén/Đặt xuống thì trăng lại rót đầy (Nguyễn Ngọc Oánh), Lòng như đất lặng thầm mơ dấu guốc/ Cỏ thanh thiên hoa trắng đợi em về (Thạch Quỳ), Mộng anh hường tim môi em bói đỏ/ Giàn trầu già khua những át-cơ rơi (Lê Đạt), Một mình đàn lạnh dưới trăng/ Tiếng kêu chim hạc đóng băng giữa trời (Nguyễn Trãi).
Núi nghĩ mà xanh cây/ Sông buồn mà bạc sóng (Trần Nhuận Minh), Hoa cứ ngát trong lặng thầm cuối đất/ Trăng lại về e ấp nỗi Nguyên tiêu (Lệ Thu), Mùa Xuân chim én bay đôi/ Có người đứng ngắm xa xôi lặng buồn (Trần Thị Huyền Trang) Dầm bút đề thơ lên thắng cảnh/ Giữ làm nghiên mực cả dòng Xuân (Phạm Sư Mạnh)… Có những nhà thơ ai cũng biết, nhưng cũng có những người phải đến đây tôi mới biết. Ngày Thơ kể cũng có công “tiếp thị” cho họ.
 |
Một CLB tự chọn những bài thơ in ra và treo lên. Ảnh: N.M.Hà. |
Những câu thơ này có thể trở thành rất thiêng với người yêu thơ. Facebook của nhà thơ Thy Nguyễn (Hải Phòng) quay lại hình ảnh của một cụ ông sinh năm 1936 ở Vĩnh Bảo, Hải Phòng đã bắt xe lên Hà Nội từ hôm trước. Đêm cụ kể đắp chăn ngủ... trên vỉa hè Văn Miếu. Sáng nay 7 rưỡi đã có mặt tại 19C Hoàng Diệu, để được lần đầu tự tay nắn nót chép lại những câu thơ chọn kia. “Yêu thơ, say thơ, chết vì thơ” là mấy câu tự bạch của cụ.
 |
Tạnh mưa, cây nêu thơ lại được dựng lên. Ảnh: N.M.Hà |
Tại Nhà Ký ức, tôi nằm trong số những "độc giả” được đích thân nhà thơ áng chừng U80 đưa tận tay một trang A4 kín thơ, đề rõ địa chỉ và số điện thoại để sẵn sàng nhận phản hồi.
Trong 5 bài thơ có một bài nội dung chống tham nhũng cụ giới thiệu đã được Bí thư - Chủ tịch nước gửi lời khen ngợi, một bài chống tiêu cực trong giáo dục cũng được Bộ trưởng khen. Còn bài Một mình đã làm tôi bật cười (vì bất ngờ) khi đọc đến câu cuối: "Một mình lẻ bóng phòng không?/ Biết ai? Ai biết mà trông mà chờ/ Thôi đành gửi gấm trong thơ/ Ngày vui cờ tướng- Đêm mơ người tình".
 |
Cho chim ăn trong Hoàng thành Thăng Long vào buổi sáng diễn ra Ngày Thơ. Ảnh: N.M.Hà |
Trong tọa đàm Thơ hiện nay với hôm nay diễn ra sáng cùng ngày, nổi lên một số tranh luận xung quanh hoạt động của các CLB thơ không chuyên cũng như những tập thơ "tự in" có khả năng "ảnh hưởng" đến các nhà thơ chuyên nghiệp. Nhưng cũng có những ý kiến ủng hộ thơ phong trào.
Nhà văn Nguyễn Thế Kỷ đặt thơ bên cạnh các thú làm vườn, chơi chim cảnh, cá cảnh… mang lại cho mọi người, nhất là tuổi già những cảm nghĩ tích cực, yêu thương cuộc đời và gần gũi nhau hơn. "Vấn đề do những hệ giá trị bị lẫn lộn, do cách quản lý của chúng ta không khéo- tạo nên những xung đột về mặt tâm lý, lứa tuổi, trình độ”, ông nói.
